(KTSG Online) – Tình trạng quản lý cho thuê đất, sử dụng đất, quản lý nhà nước về đất đai, tài nguyên khoáng sản đã được thực hiện chưa đúng quy định tại một số địa phương. Có trường hợp doanh nghiệp ký các hợp đồng môi giới với mức chi phí cao hơn khoảng 10 lần so với mức chi phí môi giới phổ biến, qua đó làm tăng chi phí hợp lý và làm giảm thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) phải nộp - theo Kiểm toán Nhà nước.
Báo cáo Quốc hội kết quả kiểm toán ngân sách bộ, ngành, địa phương năm 2021, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã nêu một số bất cập trong việc quản lý tiền thuê, sử dụng đất và quản lý nhà nước về đất đai, tài nguyên khoáng sản.
Với công tác quản lý thu tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, cơ quan kiểm toán cho biết, chưa điều chỉnh đơn giá thuê đất với các đơn vị, tổ chức khi hết thời kỳ ổn định đơn giá thuê. Cụ thể, tỉnh Bình Phước có 252 đơn vị thuê đất với diện tích 206.938.854 mét vuông, tỉnh Đắk Nông có 43 tổ chức với diện tích 70.992.667 mét vuông, thành phố Hải Phòng có 131 đơn vị với diện tích 2.641.411 mét vuông.
Ngoài ra, có tình trạng cho thuê đất dù chưa có hồ sơ liên quan như hợp đồng thuê, quyết định cho thuê đất hoặc hồ sơ thửa đất khiến cơ quan thuế tạm thu tiền thuê và sử dụng đất theo giá đất từ nhiều năm trước. Điển hình là 7 lô đất tại tỉnh Vĩnh Phúc với diện tích là 136.960 mét vuông được tạm thu theo giá đất từ năm 2006.
Tương tự, Chi cục Thuế quận Lê Chân và Kiến Thuỵ thuộc thành phố Hải Phòng cũng tiến hành tạm thu tiền thuê và sử dụng đất với 20 đơn vị theo giá đất hiện hành.
Bên cạnh đó, cơ quan kiểm toán cũng phát hiện tình trạng chậm tính và thu tiền thuê đất với 2 đơn vị tại tỉnh Hưng Yên, dù đã được UBND tỉnh phê duyệt giá đất.
Với công tác quản lý nhà nước về đất đai, tài nguyên khoáng sản, KTNN cho biết tỉnh Hưng Yên có 97 dự án đã được giao đất, nhưng chậm tiến độ sử dụng. Thậm chí, UBND tỉnh chưa ban hành quyết định xử lý với các dự án này tính tới thời điểm kiểm toán.
Thành phố Thanh Hoá tổ chức thực hiện đấu giá đất khi chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng (GPMB).
Tỉnh Bình Phước có 31 tổ chức, cá nhân chưa lập thủ tục thuê đất, dù đã được cấp giấy phép khai thác khoáng sản. Ngoài ra, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) tỉnh này đã tham mưu UBND tỉnh khoanh định một số khu vực vào danh mục không đấu giá quyền khai thác khoáng sản với các giấy phép thăm dò khoáng sản được cấp sau ngày 1-7-2011 không đúng quy định.
Tỉnh Ninh Bình có 15 mỏ chưa tiến hành khai thác theo đơn xin cấp phép. Tương tự, tỉnh Bình Thuận có 23 dự án đã được cấp phép nhưng đến nay vẫn chưa khai thác theo đơn xin cấp phép, trong đó có một số mỏ đã được cấp phép 5-10 năm.
Cũng theo cơ quan kiểm toán, một số doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương đã kê khai xác định giá giao dịch liên kết theo phương pháp lợi nhuận chưa phù hợp, không lập hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết.
Còn tỉnh Bình Thuận có trường hợp hạch toán một số khoản vào chi phí hợp lý để xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN). Cụ thể, Công ty TNHH Khu đô thị Du lịch biển Phan Thiết đã ký hợp đồng với hai công ty môi giới bất động sản tại TPHCM với tỷ lệ 19,5% tính trên giá trị bất động sản môi giới thành công, cao hơn khoảng 10 lần so với mức chi phí môi giới phổ biến trên địa bàn tỉnh Bình Thuận (1-2% tính trên giá trị bất động sản).
Cơ quan kiểm toán cho rằng việc hạch toán một số khoản của doanh nghiệp không hợp lý, không có căn cứ. "Việc công ty ký các hợp đồng môi giới với mức chi phí cao bất thường đã làm tăng chi phí hợp lý và làm giảm thuế TNDN phải nộp rất lớn”, KTNN cho biết.
Trước đó, tại phiên họp Thường vụ Quốc hội sáng 14-9, KTNN cho biết đã chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu trốn thuế thu nhập doanh nghiệp của Công ty TNHH Khu đô thị Du lịch biển Phan Thiết sang cơ quan cảnh sát điều tra.
