(KTSG Online) - Sau nhiều năm chìm nổi trong việc bán tài sản, nuôi heo và trồng cây, Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) lần thứ ba công bố đối tác chiến lược mới, được kỳ vọng sẽ là đòn bẩy trong giai đoạn tăng trưởng tiếp theo với nhiều tham vọng mới.
Ba lần đi tìm đòn bẩy
HAGL tự tin đã tháo được nút thắt, ông Đoàn Nguyên Đức (thường gọi là bầu Đức), Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (mã cổ phiếu HAG), mở đầu câu chuyện về quá trình trả nợ từ đỉnh điểm 36.000 tỉ đồng xuống còn hơn 6.000 tỉ đồng, tại buổi công bố ký kết hợp tác chiến lược với nhóm ngân hàng OCB và Công ty chứng khoán OCBS hồi đầu tuần này.
Nhóm tập đoàn tài chính này được xem như là “đòn bẩy” mới cho HAGL. “Đây được xem như một bước ngoặt quan trọng, nhiều nút thắt được tháo gỡ”, bầu Đức nói và kể lần đầu tiên ông đã “mời được” một chủ tịch HĐQT của ngân hàng, ông Trịnh Văn Tuấn, đi thăm dự án thực tế.
HAGL hơn một thập kỷ qua chìm trong nợ nần và bán dần tài sản. Trong quá trình này, có không ít những nhóm doanh nghiệp tham gia vào quá trình tái cấu trúc HAGL, bao gồm cả các tập đoàn lớn và ngân hàng.
Năm 2018, thương vụ hợp tác chiến lược giữa Tập đoàn Thaco của tỷ phú Trần Bá Dương và HAGL công bố, được xem là cuộc “giải cứu” lớn nhất trên sàn chứng khoán khi đó. Thaco rót vốn, lấy công ty nông nghiệp, giúp HAGL có thêm thời gian tái cơ cấu, sau đó tập trung vào việc trồng cây. Bầu Đức không ít lần nói rằng nếu không có thương vụ này, HAGL đã không thể tồn tại.
HAGL sau đó tiếp tục tìm kiếm đòn bẩy mới và nhóm LPBank xuất hiện (trước đó là Ngân hàng Bưu điện Liên Việt) vào giai đoạn 2022-2023. Hai bên cũng công bố ký kết thỏa thuận đối tác chiến lược. Không chỉ tài trợ vốn, nhóm LPBank với các thành viên trong hệ sinh thái cũng góp vốn thông qua các đợt chào bán riêng lẻ. HAGL tiến sâu hơn với sản phẩm chủ lực là chuối, sầu riêng và heo.
Một điểm chung từ hai thương vụ trước đây là HAGL có sự chuyển động về tài sản. Chẳng hạn như Agrico nông nghiệp thuộc về Thaco, còn Học viện và Câu lạc bộ bóng đá HAGL đổi tên thành Học viện và Câu lạc bộ bóng đá LPBank – HAGL. Tập đoàn cũng thông báo đổi nhận diện thương hiệu mới. Tuy nhiên, ảnh hưởng của LPBank hiện đã thu hẹp cho đến khi nhóm OCB xuất hiện.
Trên thực tế, sự hiện diện của OCB đã có từ hơn một năm trước khi thương vụ này được công bố. Theo báo cáo tài chính hợp nhất quí 3 của HAGL, dư nợ ngắn hạn tại OCB tăng lên hơn 3.975 tỉ đồng, so với mức gần 2.000 tỉ đồng vào cuối năm 2024. Trong năm nay phát sinh khoản vay dài hạn lên đến 218 tỉ đồng.
Một điểm đáng chú ý khác là cuối tháng 9, HAGL đã hoàn tất phát hành 210 triệu cổ phiếu hoán đổi nợ, với giá 12.000 đồng/cổ phiếu, tăng vốn thêm 2.100 tỉ đồng. Công bố khác cho thấy riêng công ty Hướng Việt, nằm chung nhóm liên quan đến Chứng khoán OCBS (tỷ lệ sở hữu 1,22%), đã hoán đổi nợ sang cổ phiếu với tỷ lệ tăng từ 0 lên 4,74%.
Theo bầu Đức, cả ba đều là những thương vụ chưa từng có tiền lệ, nhưng điểm khác biệt mà ông nói trong lần thứ ba có “đòn bẩy” mới, đó là sự hiểu biết sâu về nông nghiệp. “Điểm khác biệt nhất của OCB là có lãnh đạo hiểu nông nghiệp, biết cà phê trồng như thế nào, cây sầu riêng mang lại giá trị ra sao. Họ nhìn vào Hoàng Anh Gia Lai và thấy câu chuyện”, bầu Đức nói.
Bối cảnh mới, kế hoạch mới
Một điểm khác biệt ở lần ký kết chiến lược này là thị trường chứng khoán đang ở xu hướng tăng với mức thanh khoản vượt trội so với giai đoạn 2018 và 2023. Ở giai đoạn năm 2018, thị trường điều chỉnh mạnh; trong khi năm 2023 bức tranh vĩ mô chịu ảnh hưởng nặng nề từ câu chuyện lãi suất và thanh khoản.
Trước đó, giai đoạn năm 2018, cổ phiếu HAG sau khi công bố thương vụ với Thaco chỉ xoay quanh mốc 7.000 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên đến giai đoạn cuối năm 2023 lại được đẩy lên vùng 15.000 đồng/cổ phiếu, sau thông tin của nhóm LPBank.
Hiện thị giá HAG đạt 18.500 đồng/cổ phiếu, tăng hơn 8% kể từ đầu tháng 11 trong bối cảnh nhiều cổ phiếu vốn hóa vừa và nhỏ khác giảm đáng kể. Còn tính từ đầu năm đến phiên 26-11, HAG đã tăng hơn 53%. Vùng giá này sánh ngang với giai đoạn 2013 và đầu năm 2015, thời điểm HAGL bắt đầu “chốt sổ nợ”.
Một đòn bẩy khác mà HAGL đang tận dụng trong xu hướng thị trường đi lên là kế hoạch niêm yết công ty con Công ty cổ phần Đầu tư Quốc tế HAGL (trước đó là Công ty Hưng Thắng Lợi), hoạt động trong lĩnh vực trồng trọt, vào quí 2 năm sau. Ở góc độ này, OCBS đang là nhà tư vấn cho thương vụ niêm yết cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).
Tại buổi chia sẻ với nhà đầu tư mới đây, bầu Đức cũng nhấn mạnh HAGL xác định là công ty trong lĩnh vực nông nghiệp, chuyên về trồng trọt, không tham gia thương mại. Cà phê được bổ sung vào danh mục với kỳ vọng sẽ mang đến doanh thu và lợi nhuận lớn nhất, bên cạnh chuối, sầu riêng, dâu tằm.
Đồng hành ở góc độ kinh doanh là hướng đi mà lãnh đạo của OCB đang nhìn nhận. Trao đổi bên lề sự kiện, Tổng giám đốc Ngân hàng OCB Phạm Hồng Hải cho biết ưu điểm của HAGL là tập trung được quỹ đất lớn, khắc phục tình trạng đất nông nghiệp bị phân mảnh, tập đoàn đa phần dùng lợi nhuận giữ lại để đầu tư và cẩn trọng trong vay vốn. Tuy nhiên, bài toán thách thức là nâng cao giá trị cộng thêm cho sản phẩm.
Mặt khác, OCB hiện đang đẩy mạnh tín dụng xanh, trong bối cảnh nông nghiệp là lĩnh vực đặc thù và là thế mạnh cạnh tranh của Việt Nam trong tương lai. “Tác động khi chúng tôi tham gia vào chuỗi giá trị của HAGL là rất lớn, vì không chỉ hỗ trợ cho doanh nghiệp mà còn các hộ nông dân và nền kinh tế”, ông Hải nói.
Trước tình hình tài chính cải thiện, từ xóa lỗ lũy kế cho đến có lợi nhuận mà nhiều lần nhắc đến với niềm tự hào, bầu Đức cũng nói thêm rằng lần đầu tiên sau 10 năm, ông mới “tự tin” để nói về bức tranh tài sản “đẹp như mơ” của HAGL.
Trên báo cáo tài chính hợp nhất soát xét bán niên 2025, kiểm toán viên nói không có vấn đề gì ảnh hưởng đến việc “phản ánh trung thực và hợp lý” tình hình tài chính, tuy nhiên cũng lưy ý thêm rằng thuyết minh nợ ngắn hạn đã vượt quá tài sản ngắn hạn với hơn 2.767 tỉ đồng.
Dù hiện HAGL đang có những kế hoạch chiến lược mới mở rộng, nhưng chia sẻ với báo giới, bầu Đức vẫn nói rằng sẽ không để nợ vay tăng lên nhanh nếu chưa cần thiết, dù đã có “chỗ dựa vững chắc” để thực hiện ý tưởng. Nhưng ít nhiều, chỗ dựa này đã giúp nhà đầu tư nhìn vào HAGL khác hẳn so với hoàn cảnh “cô đơn” trước kia, nhà sáng lập HAGL nói thêm.
