(KTSG Online) – Quyết định hủy bỏ dự án sản xuất mẫu xe thể thao đa dụng (SUV) chạy pin của hãng xe Ford trong tuần trước là dấu hiệu cho thấy ngành công nghiệp ô tô ở phương Tây đang muốn thay đổi chiến lược sản xuất xe điện.
Nhu cầu suy yếu kết hợp với chi phí sản xuất cao khiến các nhà sản xuất ô tô ở Mỹ và Đức phải thu hẹp tham vọng xe điện trong những tháng gần đây.
- Xe điện đối mặt hiện thực nhu cầu không như kỳ vọng
- Cuộc chiến giảm giá xe điện khốc liệt hơn khi nhu cầu suy yếu
Lùi thời hạn ra mắt các mẫu xe điện mới
Hôm 21-8, Ford thông báo hủy bỏ dự án sản xuất một mẫu xe điện SUV dành cho xe đình. Hãng giải thích, mẫu xe điện này sẽ không thể mang lại lợi nhuận trong vòng một năm kể từ khi ra mắt, do phân khúc thị trường đông đúc và người tiêu dùng phổ thông không muốn trả giá cao hơn cho xe điện. Trước đây, CEO Jim Farley của Ford ca ngợi mẫu xe này là “tàu cao tốc được cá nhân hóa”.
Hãng cũng trì hoãn khai trương một nhà máy lắp ráp một mẫu xe bán tải điện mới đang được xây dựng ở bang Tennessee. Dự án này là khoản đầu tư lớn nhất trong lịch sử 120 năm của Ford, hiện được ấn định khai trương vào năm 2027, muộn hơn hai năm so với kế hoạch ban đầu.
Ford cho biết thêm, sẽ giảm chi tiêu đầu tư hàng năm cho xe thuần điện từ 40% xuống 30% tổng ngân sách chi tiêu.
Động thái của Ford làm tăng thêm tần suất tin tức từ các nhà sản xuất ô tô về việc trì hoãn hoặc hủy bỏ các khoản đầu tư vào các mẫu xe điện mới, nhà máy lắp ráp xe điện và dự án sản xuất pin.
General Motors (GM) của Mỹ, Volkswagen và Mercedes của Đức cùng các nhà sản xuất ô tô khác cũng đưa ra quyết định hạn chế tham vọng xe điện trong những tháng gần đây.
Hồi tháng 7, GM cho biết sẽ trì hoãn kế hoạch phát triển mẫu xe điện mới Buick, đồng thời đẩy lùi thời hạn khai trương một nhà máy lắp ráp mẫu xe bán tải điện Chevrolet Silverado đến giữa năm 2026. Đây là lần thứ hai hãng trì hoãn khai trương nhà máy này. Mary Barra, CEO của GM giải thích, công ty bà trì hoãn một số khoản đầu tư cho xe điện do nhu cầu yếu.
Đầu tháng này, Reuters dẫn một nguồn thạo tin cho biết, Volkswagen lùi thời hạn ra mắt các mẫu xe điện thế hệ tiếp theo, bao gồm mẫu xe ID.4.
Nhìn chung, những quyết định trì hoãn sản xuất xe điện này là sự xác nhận rằng, khoản đầu tư lớn cho xe chạy hoàn toàn bằng pin mà họ vạch ra vào đầu thập niên này là sự đặt cược sai vào nhu cầu chuyển đổi sang xe thuần điện của người tiêu dùng.
Các cuộc khảo sát chỉ ra rằng, có tới 50% người tiêu dùng Mỹ sẵn sàng mua xe điện. Nhưng mức giá tương đối cao và mối lo ngại về tình trạng sẵn có của trạm sạc khác khiến nhiều người nản lòng. Doanh số xe điện ở Mỹ và các thị trường khác trên thế giới vẫn đang tăng trưởng nhưng với tốc độ chậm lại đáng kể dù có nhiều mẫu xe mới tung ra thị trường.
Giới phân tích cho biết, việc trì hoãn đầu tư vào xe điện sẽ giúp các nhà sản xuất ô tô tiết kiệm tiền mặt trong lúc chờ đợi chi phí pin như những chi phí khác liên quan đến xe điện giảm xuống.
Hiện nay, chi phí pin cao đến mức khiến hầu hết các nhà sản xuất ô tô lớn đều thua lỗ ở mảng xe điện. Ford có nguy cơ lỗ khoảng 5 tỉ đô la ở bộ phận xe điện trong năm nay. Trong quí kết thúc vào ngày 30-6, Ford lỗ trung bình khoảng 44.000 đô la Mỹ cho mỗi chiếc xe điện bán ra.
Tập trung vào xe điện cỡ nhỏ
Bất chấp bức tranh nhu cầu không chắc chắn và thua lỗ nặng nề, các lãnh đạo của ngành công nghiệp ô tô Mỹ cho biết, họ sẽ không rời bỏ thị trường xe điện. Hai động lực lớn để họ tiếp tục theo đuổi xe điện là các chính phủ thắt chặt các quy định về khí thải và sự mở rộng thị phần trên toàn cầu nhanh chóng của cả các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc lẫn đối thủ hàng đầu Tesla.
Chẳng hạn ở Mỹ, quy định về hạn chế khí thải của liên bang mới được thông gần đây đòi hỏi các hãng xe phải sản xuất một lượng lớn xe điện vào cuối thập niên này. Nhiều nhà sản xuất ô tô cũng cho biết, để tuân thủ quy định này, họ sẽ cần phải giới thiệu thêm nhiều mẫu xe plug-in hybrid (xe hybrid sạc điện).
“Nếu không đáp ứng các yêu cầu về khí thải, chúng tôi sẽ không thể bán xe”, John Lawler, Giám đốc tài chính của Ford, nói hôm 21-8.
Thay vì sản xuất các mẫu xe điện SUV, Ford cho biết, sẽ cung cấp các phiên bản xe lai xăng-điện (hybrid) trong tương lai, cũng như tập trung vào những mẫu xe điện nhỏ hơn.
Trong khi đó, BYD và những nhà sản xuất xe điện khác của Trung Quốc đang tận dụng chuỗi cung ứng chi phí thấp ở trong nước để cung cấp các mẫu xe điện có giá rẻ hơn so với các đối thủ.
Thông cáo báo chí của Ford hôm 21-8 nhấn mạnh, hãng buộc phải điều chỉnh kế hoạch xe điện và nỗ lực giảm chi phí một phần là do áp lực cạnh tranh thị phần với các hãng xe điện của Trung Quốc.
Để giúp khắc phục thua lỗ nặng nề ở mảng xe điện, Ford đang đặt cược vào mẫu nhỏ hơn để giảm chi phí pin. Việc tập trung vào mẫu xe điện nhỏ đánh dấu sự thay đổi so với vài năm trước khi Ford xem mẫu xe bán tải chạy điện F-150 Lightning là một phần cốt lõi trong chiến lược kinh doanh. Từ lâu, các mẫu xe bán tải chạy xăng là nguồn mang lợi nhuận lớn cho Ford, General Motors (GM) và Stellantis, công ty mẹ của Chrysler. Do đó, các hãng này ưu tiên sản xuất phiên bản chạy điện của những mẫu bán tải chạy xăng nổi tiếng của họ.
Mẫu xe bán tải chạy điện F-150 Lightning của Ford sớm tạo ra cơn sốt, với lượng khách đặt mua trước cao kỷ lục. Nhưng hãng chịu áp lực khi nhu cầu của người tiêu dùng đối với xe điện suy yếu và thua lỗ ở mảng xe điện ngày càng trầm trọng.
Tháng trước, CEO Jim Farley của Ford giải thích với các nhà phân tích ở Phố Wall rằng, xe điện đi ngược lại với nguyên tắc kinh tế lâu đời ở Detroit (thủ phủ của ngành công nghiệp ô tô Mỹ) : những mẫu xe lớn hơn sẽ có tỷ suất lợi nhuận cao hơn.
“Xe điện cỡ lớn, đòi hỏi bộ pin lớn, dẫn đến áp lực về biên lợi nhuận lớn vì khách hàng sẽ không chấp nhận trả giá cao hơn đáng kể so với mẫu xe chạy xăng chỉ vì nó chạy bằng điện”, ông nói
Ford đang nghiên cứu một thiết kế hệ thống cơ học nhỏ hơn cho xe điện, liên quan đến pin, động cơ và các bộ phận khác. Hệ thống này sẽ là nền tảng cho một số mẫu xe điện mới của Ford. Hãng xác nhận một mẫu xe bán tải điện hạng trung sẽ là một trong những phương tiện đầu tiên sử dụng hệ thống thiết kế mới.
Theo Aakash Arora, đối tác tư vấn lĩnh vực ô tô của hãng tư vấn BCG, ngày càng có nhiều hãng xe ở Mỹ và châu Âu có thể sẽ tập trung vào hệ thống điện hoàn toàn cho xe cỡ nhỏ và cỡ trung cũng như hệ thống hybrid cho xe cỡ lớn.
Theo WSJ
