Chất lượng cuộc sống tăng, người Trung Quốc giảm ăn mì gói

Chất lượng cuộc sống tăng, người Trung Quốc giảm ăn mì gói

Chánh Tài

Công nhân lao động là tầng lớp tiêu thụ mì tôm nhiều nhất ở Trung Quốc.

(TBKTSG Online) - Giá rẻ và được bán mọi nơi, các gói mì ăn liền từ lâu là món ăn cực kỳ tiện lợi đối với nhiều người dân Trung Quốc. Thế nhưng, doanh số của mặt hàng này đang giảm trong những năm gần đây khi chất lượng cuộc sống tăng lên ở nước này.

Mì ăn liền là món ăn nhanh được yêu thích của của sinh viên, hành khách đi tàu và công nhân ở Trung Quốc. Năm 2013, Trung Quốc (bao gồm đặc khu Hồng Kông) tiêu thụ 46,2 tỉ gói mì ăn liền nhưng còn số này giảm xuống chỉ còn 38,5 tỉ gói trong năm 2016, theo Hiệp hội Mì ăn liền thế giới.

Trong khi hầu hết các thị trường mì ăn liền trên thế giới vẫn giữ mức tăng trưởng ổn định trong những năm qua, doanh số mặt hàng này lại sụt giảm ở Trung Quốc là một diễn biến bất thường. Có nhiều nguyên nhân để lý giải điều này, bao gồm việc người tiêu dùng Trung Quốc đang nâng cấp chất lượng bữa ăn của mình.

“Sự suy giảm của doanh số mì ăn liền cho thấy có sự thay đổi trong thói quen ăn uống ở Trung Quốc. Ngày nay, người tiêu dùng chú trọng hơn đến chất lượng bữa ăn hơn là chỉ ăn cho no bụng”, theo ông Zhao Ping, Giám đốc Ban nghiên cứu thương mại quốc tế tại Học viện của Hội đồng xúc tiến thương mại quốc tế Trung Quốc.

Một trong những nhóm người tiêu thụ mì ăn liền lớn nhất ở Trung Quốc là công nhân nhập cư. Họ thường ăn mì gói để có thể dành dụm được nhiều tiền gửi về cho gia đình ở quê.

Cho đến năm 2014, lượng công nhân từ các miền nông thôn đến các thành phố lớn làm việc vẫn tăng. Nhưng xu hướng này đảo ngược trong hai năm liên tiếp 2015 và 2016. Năm ngoái, lượng công nhân nhập cư ở các thành phố của Trung Quốc ít hơn 1,7 triệu người so với năm trước đó. Dĩ nhiên, lượng công nhân nhập cư ít hơn sẽ kéo theo doanh số mì ăn liền giảm.

Một nguyên nhân nữa khiến lượng tiêu thụ mì ăn liền giảm là do cơ sở hạ tầng giao thông được cải thiện nhanh chóng ở Trung Quốc. Trước đây, những chuyến tàu với hành trình xuyên đất nước thường kéo dài từ ba ngày trở lên và hành khách ăn rất nhiều mì ăn liền. Tuy nhiên, ngày nay, cơ sở hạ tầng của các nhà ga được cải thiện, thời lượng các chuyến tàu như vậy cũng được rút ngắn xuống và có nhiều thức ăn để hành khách lựa chọn, do vậy, mức tiêu thụ mì ăn liền trên các đoàn tàu giảm xuống.

Mức tiêu thụ mì ăn liền của Trung Quốc bằng nhiều nước cộng lại. Biểu đồ cho thấy mức tiêu thụ mì ăn liền của quốc gia đông dân nhất thế giới vào năm 2016 lên đến gần 40 tỉ gói.

“Tôi ăn mì gói vào buổi sáng, buổi trưa và cả lúc nửa đêm trong suốt hành trình 20 tiếng trên các chuyến tàu về quê trước đây”, Tang Mingsheng, một công nhân làm việc thành phố Phúc Châu cho biết. Tuy nhiên, kể từ năm 2013, nhờ dịch vụ tàu cao tốc, hành trình về quê của Mingsheng vào các dịp lễ tết chỉ còn sáu giờ và anh không cần phải ăn mì gói lót dạ vào buổi khuya.

Bên cạnh đó, lượng hành khách đi lại bằng đường hàng không tăng mạnh khi tầng lớp trung lưu ở Trung Quốc sẵn sàng chuyển sang đi máy bay thay vì tàu lửa.

Sự phát triển bùng nổ của các ứng dụng gọi đồ ăn nhanh cũng là nguyên nhân khiến nhiều người Trung Quốc “bỏ rơi” mì ăn liền. Khoảng 730 triệu người Trung Quốc đang tiếp cận Internet và 95% trong số đó, sử dụng điện thoại thông minh (smartphone) để kết nối Internet.

Tính đến tháng 6-2017, số người sử dụng các dịch vụ gọi đồ ăn trực tuyến ở Trung Quốc đã đạt con số 295 triệu người, tăng 42% so với cuối năm 2016, theo Trung tâm Thông tin Internet Trung Quốc. Thậm chí, các dịch vụ như vậy giờ đây còn phục vụ cả những hành khách trên các đoàn tàu cao tốc bằng cách giao các suất ăn tại các nhà ga khi tàu tạm dừng để đón trả khách.

Tuy vậy, Trung Quốc vẫn là thị trường mì ăn liền lớn nhất thế giới với doanh thu hàng năm tương đương Indonesia, Nhật Bản, Ấn Độ, Việt Nam, Mỹ, Hàn Quốc, Philippines gộp lại. Điều này có nghĩa là các nhà sản xuất mì ăn liền khó có thể quay lưng với thị trường đông dân nhất thế giới này.