Chung thủy với nhà nông

Chung thủy với nhà nông

Thành Trung

Bà Hà Thúy Linh giới thiệu với khách quy trình chế biến trà ôlong. Ảnh: Thành Trung.

(TBKTSG) - Mô hình liên kết giữa Công ty TNHH HaiYih và nông dân trồng trà ở xã Xuân Trường, thành phố Đà Lạt, đang chứng minh việc doanh nghiệp bắt tay với nông dân đem lại những hiệu quả rõ rệt.

Trồng trà cũng lắm công phu

Khởi hành từ Đà Lạt, chúng tôi đi theo hướng Đông Nam qua vùng trồng trà nổi tiếng Cầu Đất thuộc xã Xuân Trường, cách trung tâm thành phố chừng 25 ki lô mét. Đây chính là thủ phủ của giống trà ôlong nổi tiếng trong nước. Trên độ cao 1.600 mét so với mặt nước biển, “đại bản doanh” của HaiYih, công ty 100% vốn Đài Loan, khá khiêm tốn. Tại đây, những chiếc xe tải nối đuôi nhau về “ăn hàng”. Từng tốp kỹ sư Đài Loan hối hả di chuyển từ nhà máy đến khu văn phòng. Công nhân Việt Nam đi lại như mắc cửi, tất bật với công việc.

Tự tay hãm trà ôlong mời khách, bà Hà Thúy Linh, Phó giám đốc công ty, cho biết trồng trà không thể ào ào kiểu công nghiệp. Tất cả quy trình trồng, chăm bón, thu hoạch và chế biến trà đều được thực hiện hết sức kỹ lưỡng và được giám sát nghiêm ngặt. Trà búp tươi hái về phải được sàng lọc và chế biến ngay trong ngày. Trong thời gian chăm sóc trà, HaiYih chỉ sử dụng phân hữu cơ để chất lượng sản phẩm không bị ảnh hưởng và có độ sạch. Trước khi trồng còn phải bón lưu huỳnh cho đất. Hàng năm, các kỹ sư của công ty đều lấy mẫu đất trồng trà gửi đi phân tích xem có đủ tiêu chuẩn để trồng trà ôlong không, có đủ chất dinh dưỡng không… Nếu thiếu thì phải bổ sung ngay. “Có khi chúng tôi phải mua đậu nành về ngâm, xay rồi tưới cho đất để bổ sung chất. Cuối năm nay HaiYih dự kiến sẽ thành lập công ty sản xuất phân bón hữu cơ phục vụ việc trồng trà”, bà Linh cho biết.

Liên kết với người nông dân

Vốn là nữ doanh nhân hoạt động trong ngành du lịch từ năm 1994, do công ty làm ăn thua lỗ nên đến năm 1999 bà Linh và ông Lin Chin Chuang, chồng bà, một doanh nhân Đài Loan, Giám đốc Công ty HaiYih, đã thành lập công ty sản xuất kinh doanh trà với vốn điều lệ 5 triệu đô la Mỹ. “Đó là khoảng thời gian khó khăn của chúng tôi. Ban đầu, vợ chồng tôi chỉ có 9 héc ta đất và 30 công nhân, còn bây giờ công ty đã có 220 lao động và hàng chục kỹ sư cùng 40 héc ta trà ôlong thuần chủng”, bà Linh cho biết.

Năm 2003, chính quyền tỉnh Lâm Đồng đã cấp cho HaiYih 19 héc ta đất để phát triển thương hiệu trà ôlong sạch ngay trên đất Xuân Trường. Sau nhiều ngày trăn trở đi tìm mô hình sản xuất, hai vợ chồng bà Linh quyết định bắt tay liên kết với 260 hộ nông dân địa phương trồng 170 héc ta gồm bốn loại trà là ôlong, Kim tuyên, Tứ quý, Ngọc thúy theo hình thức nông dân góp vào quỹ đất, công chăm sóc, còn phân bón, cây giống (được Nhà nước hỗ trợ 50% vốn mua, 50% còn lại công ty ứng trước và trừ dần trong ba năm khi thu mua chè búp tươi) HaiYih chịu trách nhiệm. Chu kỳ thu hái trà dao động từ 50-55 ngày/đợt. Ông Lin Chin Chuang cho biết trồng trà theo mô hình này người dân có quỹ đất sản xuất chỉ mất công trồng, làm cỏ, xịt thuốc, tưới… Toàn bộ quy trình trồng đặt dưới sự kiểm soát của các chuyên gia từ Đài Loan sang.

Theo bà Linh, công ty hỗ trợ nông dân việc hái chè để bảo đảm thu hái đúng lượt, đúng ngày và đúng kỹ thuật. Tính ra chi phí hái chè khoảng 34.000 đồng/người/ngày, trung bình mỗi người hái được 12 ký chè búp tươi, đơn giá thu hái là 2.830 đồng/ký, nhưng công ty chỉ trừ tiền thu hái cho nông dân là 2.000 đồng/ký. Còn đơn giá mua trà ôlong (búp tươi) là 35.000 đồng/ký, các loại khác từ 16.000-18.000 đồng/ký. Bà Linh cho biết công ty có chế độ thưởng cho nông dân, khi thu hoạch trà có màu xanh đen mướt không sâu bệnh người trồng được thưởng thêm 3.000 đồng/ký.

"Hình thức hợp tác giữa doanh nghiệp và nông dân, thực hiện từ năm 2003, đến nay tương đối tốt. Ký hợp đồng thuê người dân trồng trà, công ty kiểm soát quy trình trồng, tưới, bón phân để đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng. Sau đó mua của dân và đem về nhà máy chế biến”, bà Linh nói.

Tính đến nay, HaiYih có tổng cộng 83 héc ta trồng trà ôlong. Trong đó, 98% tổng sản lượng trà ôlong được xuất khẩu sang Đài Loan, Trung Quốc và một số thị trường khác. Kế hoạch của công ty đến năm 2010 sản lượng đạt khoảng 250 héc ta trà.

Kể từ khi đi theo con đường liên kết với nông dân, đến nay công ty đã trồng được hơn 210 héc ta trà thương phẩm. Dẫn chúng tôi đi thăm nhà máy chế biến đang hoạt động hết công suất, bà Linh tâm sự: hợp tác với người nông dân, nếu doanh nghiệp cứng nhắc sẽ gặp thất bại vì người nông dân đa phần thường chỉ nghĩ đến cái lợi trước mắt, sẵn sàng phá vỡ hợp đồng đã ký kết. “Do vậy, triết lý kinh doanh của HaiYih là vì cộng đồng. Muốn nông dân chung thủy thì mình phải chung thủy với họ trước, phải làm gương cho họ và quan tâm đến họ thì quan hệ mới bền chặt”, bà Linh nói. Chẳng hạn, dân trồng trà bán cho công ty, chi phí có khi lên đến vài tỉ đồng. Công ty thường cho họ nợ nên không xảy ra chuyện tranh mua tranh bán, cũng không có chuyện đơn phương phá vỡ hợp đồng. Con đường phía trước với HaiYih còn dài, nhưng triết lý kinh doanh gắn bó với cộng đồng, vợ chồng bà Linh hy vọng con đường đó sẽ ít chông gai.