Đặc quyền mua trước qua rights offering
Huy Nam (*)
Bài 65:
Đặc quyền mua trước qua rights offering
Đề tài này có liên quan chặt chẽ với vấn đề standby underwriting (bao tiêu bọc lót) mà ta đã bàn trong một chủ đề trước.
Thông thường, khi một công ty cổ phần đại chúng (publicly held corporation) phát hành thêm cổ phần để huy động vốn (additional common stock) họ không phát hành trực tiếp các shares (cổ phần) mà chỉ là các rights (đặc quyền mua) thông qua một rights offering.
Tại sao vậy? Bởi vì, “The corporation may be obliged to protect the ‘proportional ownership interest’ of the current stockholders.” Việc bảo vệ cơ cấu (bách phân) sở hữu tương ứng đang có trong công ty như vậy là do luật lệ và điều lệ của công ty quy định.
Rights offering, gọi đầy đủ là subscription rights offering, là việc phát hành các rights để qua đó sẽ phân phối các cổ phần mới: “The rights are used as a means to distribute new shares to existing holders on the basis of the shares each holder already owns.”
Như vậy cứ mỗi một share sẽ nhận được một right. Suy ra, nếu công ty đã lưu hành một triệu cổ phần mà bây giờ muốn phát hành thêm 100 ngàn cổ phần nữa thì ai đó phải có 10 rights mới mua được một cổ phần mới.
Bản chất của right là preemptive right, hay right of first refusal, là quyền mua trước. Đó là, “The first chance to purchase shares in a new stock issue in proportion to the percentage of outstanding shares already held.”
Cho dù các cổ đông cũ đương nhiên có right, rất có thể họ không thực hiện các đặc quyền mua này vì một lý do nào đó. Chính vì lý do này mà trong một đợt huy động thêm vốn như vậy các issuers cần có sự bọc lót của standby underwriter để đảm bảo thành công (bán hết lượng cổ phần mới).
“Thus, in a rights offering the issuing corporation needs an underwriter ‘standing by’ to step in and buy up the unused rights…”
--
(*) Chuyên gia tài chính-chứng khoán, tác giả sách "Tài chính chứng khoán qua nhịp cầu Anh-Việt" do NXB Trẻ, Thời báo Kinh tế Sài Gòn và Trung tâm kinh tế châu Á-Thái Bình Dương hợp tác xuất bản.
Đường dẫn tới các bài trước được đăng trong mục Tin bài khác bên dưới.
