(KTSG Online) - Chính phủ đề xuất giao chủ đầu tư thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, áp dụng hợp đồng “chìa khóa trao tay”, chỉ định thầu cho nhà thầu trong Thỏa thuận hoặc Hiệp định liên Chính phủ và các gói thầu quan trọng.
- Đề xuất mở rộng thêm điện hạt nhân quy mô nhỏ trên cả nước
- Thủ tướng yêu cầu hoàn thành nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận trước năm 2032
Sáng nay (14-2), Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 tờ trình, báo cáo thẩm tra về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, TTXVN đưa tin.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên báo cáo, dự án điện hạt nhân Ninh Thuận có công nghệ phức tạp, vốn lớn, chỉ vài nước sở hữu và lần đầu triển khai tại Việt Nam nên cần cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ.
Theo tờ trình, Chính phủ đề xuất Thủ tướng giao chủ đầu tư thực hiện dự án và áp dụng hợp đồng “chìa khóa trao tay”, nhà thầu sẽ chịu trách nhiệm từ thiết kế, thi công đến hoàn thiện, bàn giao dự án sẵn sàng vận hành.
Đồng thời, việc chỉ định thầu sẽ áp dụng cho nhà thầu trong Thỏa thuận hoặc Hiệp định liên Chính phủ, cũng như các gói thầu tư vấn quan trọng, mua nhiên liệu, thuê vận hành và bảo dưỡng ban đầu.
Dự án sẽ triển khai song song các công việc chuẩn bị như nghiên cứu khả thi, thiết kế, rà phá bom mìn trong quá trình đàm phán trước khi phê duyệt đầu tư.
Chính phủ cho phép đàm phán vay vốn với đối tác, chủ đầu tư vay lại không chịu rủi ro tín dụng, sử dụng nguồn ngân sách và vốn hợp pháp khác. Chủ đầu tư có thể huy động vốn từ trái phiếu Chính phủ, doanh nghiệp, công trình và được bố trí ngân sách cho di dân, tái định cư.
Dự án áp dụng cơ chế đặc thù về quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức và miễn thủ tục báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu khi phê duyệt đầu tư, huy động vốn. Chính phủ đề xuất cơ chế đặc thù cho Ninh Thuận để thực hiện đền bù, tái định cư, phát triển hạ tầng, cung cấp vật liệu và đảm bảo an sinh xã hội cho người dân vùng dự án.
Ngoài ra, cơ quan này đề xuất cơ chế phê duyệt chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, xử lý chồng lấn quy hoạch và khu vực dự trữ khoáng sản, cùng thủ tục tham vấn báo cáo đánh giá tác động môi trường. Các cơ chế cần thiết khác sẽ được nghiên cứu và báo cáo Quốc hội.
Về phía cơ quan thẩm tra, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thống nhất với sự cần thiết phải ban hành một số cơ chế, chính sách đặc thù để đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đề nghị nghiên cứu kỹ và bổ sung giải pháp để đảm bảo mục tiêu vận hành nhà máy vào năm 2030.
Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ bổ sung thông tin về cơ sở chính trị, pháp lý và tiến độ, làm rõ sự cần thiết ban hành Nghị quyết ngay.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng cho rằng chỉ định thầu chìa khóa trao tay giúp đẩy nhanh tiến độ nhưng có thể hạn chế cạnh tranh, gây nguy cơ lợi ích nhóm và thiếu minh bạch. Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị quy định rõ điều kiện áp dụng, tiêu chí chọn nhà thầu và bổ sung cơ chế kiểm soát hợp đồng.
Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị Chính phủ làm rõ việc đánh giá lại tài sản, giữ lại lợi nhuận sau thuế để bổ sung vốn đối ứng, đảm bảo nguồn vốn này chỉ phục vụ dự án điện hạt nhân.
Ông Lê Quang Huy cho rằng Chính phủ cũng cần quy định chặt chẽ về hạn mức vay, lãi suất, thời hạn trả nợ và kiểm soát chặt việc sử dụng vốn để đảm bảo hiệu quả.
Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ đảm bảo quyền tham gia của cộng đồng trong đánh giá tác động môi trường, đặc biệt với người dân không có internet, và tuân thủ yêu cầu của IAEA.
