(KTSG Online) - Với mức phạt tăng cao từ năm 2025, người đi đường dễ rơi vào tình trạng phải thắng gấp khi đèn xanh không đếm ngược chuyển vàng và bị xe phía sau đụng phải. Giải pháp có thể áp dụng ngay là điều chỉnh đèn xanh chớp trước khi chuyển màu và điểu chỉnh chu kỳ đèn vàng cho phù hợp hơn theo quy mô giao lộ.
- Bỏ đếm ngược đèn giao thông: ba điểm cần cân nhắc
- Hà Nội sẽ khắc phục đèn tín hiệu giao thông bị lỗi
Theo Nghị định 168/2024, từ 1-1-2025 mức phạt tối đa đối với lỗi vượt đèn đỏ đã tăng từ 6 triệu lên 20 triệu đồng đối với xe hơi và từ 1 triệu lên 6 triệu đồng đối với xe hai bánh gắn máy. Mức phạt tăng cao gấp 3-4 lần có tác dụng tốt là người dân sẽ không dám vượt đèn đỏ, tuy nhiên đi đôi với việc tăng mức phạt thì cơ quan quản lý giao thông cũng phải điều chỉnh những điểm chưa hợp lý đối với đèn giao thông hiện nay.
Đầu tiên là việc thí điểm bỏ đếm ngược số giây đối với đèn xanh đã được thí điểm tại TPHCM hồi giữa năm 2024 nên chấm dứt thay vì mở rộng. Việc đèn xanh không đếm giây không giúp giảm tai nạn giao thông mà trái lại còn khiến tai nạn dễ xảy ra hơn khi đèn đột ngột chuyển qua vàng khiến người lái xe thắng gấp.
Theo quy định của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, đèn tín hiệu có hai loại gồm có hoặc không có hiển thị thời gian (đếm ngược số giây). Vì không có quy định bắt buộc phải hiển thị thời gian nên loại đèn tín hiệu giao thông không đếm ngược giây vẫn khá phổ biến hiện nay.
Ai cũng biết là để bảo đảm an toàn khi đến gần giao lộ thấy đèn xanh còn khoảng 5 giây thì nên giảm tốc độ và dừng lại, nhưng nếu đèn không hiển thị đếm giây thì người lái xe đành bó tay vì không thể đoán mò.
Với đèn xanh không hiển thị số giây, tài xế sẽ không dám vượt qua giao lộ ngay mà sẽ chạy chậm lại và gián tiếp gây ùn tắc giao thông. Cũng không thể trách họ vì khi không biết còn bao lâu nữa đèn xanh chuyển vàng thì thà chậm một nhịp đèn còn hơn chạy qua để bị phạt lỗi vượt đèn đỏ.
Ngoài ra, đèn xanh không đếm giây cũng sẽ dẫn đến tình trạng người lái có thể thắng gấp lúc đèn chuyển qua vàng khi họ đã ở sát vạch dừng. Tình huống này khiến tai nạn có thể xảy ra nếu xe sau chạy quá gần và không thắng kịp.
Việc trang bị các bộ đếm giây đại trà sẽ gây tốn kém chi phí không nhỏ, vì vậy, để khắc phục hạn chế của đèn xanh không đếm ngược có thể áp dụng hai giải pháp tận dụng tính năng đã có sẵn mà không phải thay mới đèn giao thông.
Đầu tiên là điều chỉnh cho đèn xanh chớp trong 5 giây trước khi chuyển qua đèn vàng. Đây là tính năng đã được thiết kế sẵn và đang được áp dụng rộng rãi trên đèn xanh cho người đi bộ hiện nay.
Tiếp theo là cần thay đổi thời gian đèn vàng hoạt động trước khi chuyển sang đèn đỏ tùy theo tốc độ quy định của đường và bề rộng giao lộ. Hiện nay, tại Việt Nam, đèn vàng ở các giao lộ đa số đều được đặt cố định từ 3 đến 5 giây thay vì đặt linh hoạt theo thực tế giao lộ như ở các nước khác.
Vì vậy, phải điều chỉnh chu kỳ đèn vàng theo nguyên tắc xe vừa qua vạch lúc đèn vàng có thể đi tiếp hết giao lộ mà không vi phạm lỗi vượt vượt đèn đỏ, cũng không phải thắng gấp khiến có thể gây tai nạn.
Theo số liệu tại Hội nghị Cảnh sát giao thông toàn quốc năm 2025, trong năm 2024, lực lượng cảnh sát giao thông trên cả nước đã xử phạt 4,3 triệu vụ vi phạm giao thông với số tiền gần 7.900 tỉ đồng, trong khi con số này năm 2023 là 3,4 triệu vụ với tiền phạt gần 6.600 tỉ đồng. Như vậy, tính bình quân số tiền phạt vi phạm giao thông năm 2024 là gần 22 tỉ đồng/ngày và 1,8 triệu đồng/vụ còn năm 2023 là 18 tỉ đồng/ngày và 1,9 triệu đồng/vụ.
Qua năm 2025, số tiền phạt tăng cao hơn nhiều với mức phạt mới. Tính chung trên toàn quốc, chỉ sau hai ngày đầu tiên áp dụng mức phạt mới đối với vi phạm giao thông, tổng số tiền phạt đã là 61 tỉ đồng với 25.104 vụ vi phạm(1). Dù không thể xem là đại diện nhưng con số này cho thấy bình quân mức phạt lên đến 30 tỉ đồng/ngày và 2,44 triệu đồng/vụ, cao hơn nhiều so với hai năm trước đó.
Số tiền phạt khổng lồ nói trên cho thấy sự tác động không nhỏ đến đời sống người dân và sự ổn định xã hội khi mức phạt tăng cao trong năm nay, nhất là trong bối cảnh đang có hơn một triệu người thất nghiệp trong độ tuổi lao động năm 2024, theo số liệu của Tổng cục Thống kê.
Những con số này cho thấy, dù việc tăng cao mức phạt vi phạm giao thông để tăng tính răn đe là cần thiết, cơ quan chức năng cũng phải bảo đảm xây dựng hệ thống giao thông đúng khoa học, nhất là đèn và bảng báo giao thông. Điều này sẽ giúp người dân không rơi vào tình trạng vi phạm dù không cố ý mà chỉ do một khoảnh khắc mất tập trung vì mệt mỏi hay phân tâm từ áp lực áo cơm trong cuộc sống.
------------------------
(1) https://laodong.vn/phap-luat/phat-tien-61-ti-dong-voi-hon-25000-tai-xe-trong-2-ngay-1444972.ldo
Nhiều trường hợp vượt đèn đỏ do nhìn thấy chỉ còn vài giây đèn đỏ nên tranh thủ rồ ga chạy trước, nếu đèn xanh có hiển thị đếm giây, tài xế có thể giảm tốc độ để tránh vượt đèn đỏ. Nên bỏ đếm giây đèn đỏ, giữ đếm giây đèn xanh. Thêm một điều nữa, với những giao lộ mà bề rộng mặt đường lớn nên tăng thời gian đèn vàng để tài xế kịp qua giao lộ. Tôi nhiều khi qua giao lộ vẫn còn đèn xanh nhưng đến giữa đường thì đèn đỏ đã bật, xe ở hướng cắt ngang bắt đầu chạy rất nguy hiểm.
Đừng nhầm lẫn. Văn hóa và hành vi tham gia giao thông của con người, mới là vấn đề đáng bàn nhất hiện nay, chứ không do đèn tín hiệu giao thông. Không khéo lại rơi vào vòng lẩn quẩn, không giống ai. Giống như tình trạng trước đây của các “trạm thu phí”, cãi nhau loạn xạ rồi chuyển sang “trạm thu giá” và ngược lại ?! Đèn tín hiệu giao thông, có đếm ngược điện tử, là thành quả tiến bộ công nghệ. Không nên đổ lỗi, không có gì trở ngại cả. Kể cả cần thiết nên hiện đại hóa toàn bộ, cho lắp đặt 100% hệ thống tín hiệu giao thông có đếm ngược điện tử, gắn camera giám sát tự động. Chi phí chẳng đáng là bao, nhưng tiện ích, hiệu quả thì tốt hơn nhiều.