Dịch sởi bùng phát ở TPHCM: Tiêm vaccine trễ có giảm hiệu quả phòng ngừa?

(KTSG Online) – Theo Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hiền Minh, Phó trưởng đơn vị Tiêm chủng Bệnh viện Đại Học Y Dược TPHCM, trong trường hợp trễ lịch tiêm hoặc chưa tiêm đủ liều vaccine sởi, phụ huynh nên đưa trẻ đi tiêm bù càng sớm càng tốt. Bởi vaccine sởi vẫn có hiệu quả bảo vệ trẻ nhỏ khỏi mắc bệnh từ 2-4 tuần sau khi tiêm chủng. Đặc biệt, sau khi tiêm đủ 2 mũi vaccine có chứa thành phần sởi, thì miễn dịch là suốt đời và hiệu quả bảo vệ lên đến 95-97%.

• Sinh con ít không chỉ đơn giản là chuyện kinh tế
• Thêm muối i-ốt vào thực phẩm: Chọn lọc hay ‘phủ’ toàn diện?

Nhiều trẻ trễ lịch tiêm vaccine sởi

Theo báo cáo mới nhất của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC), bệnh sởi đã xuất hiện tại 57 phường, xã thuộc 16/22 quận, huyện, thành phố Thủ Đức. Tính từ đầu năm 2024 đến nay, tổng số ca sốt phát ban nghi sởi được ghi nhận tại cộng đồng và cơ sở y tế trên địa bàn TPHCM là 597 ca.

Trong đợt dịch bùng phát năm nay, các bệnh viện trên địa bàn thành phố đã ghi nhận 3 trường hợp tử vong liên quan đến bệnh sởi. Trong khi đó, ba năm trước (từ 2021 đến 2023), cả thành phố chỉ có một ca bệnh sởi.

Ghi nhận của KTSG Online tại trạm y tế phường Bình Chiểu, thành phố Thủ Đức (TPHCM), trong số hàng chục phụ huynh ngồi chờ, có rất nhiều trẻ nhỏ đã trễ so với độ tuổi tiêm chủng sởi. Một số phụ huynh cho biết vì đưa con từ dưới quê trở lại thành phố nên không có trong danh sách quản lý tiêm chủng hoặc được trạm nhắc tiêm.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Mỹ, Trưởng trạm y tế phường Bình Chiểu, thành phố Thủ Đức cho biết, vừa qua, nhiều phụ huynh có tâm lý lo ngại, sau khi tiêm về, con sẽ có những phản ứng phụ hoặc có trường hợp lấy lý do bận rộn công việc nên quên cho con đi tiêm ngừa. Ngoài ra, một số trẻ không được gia đình quan tâm để đưa đi tiêm đúng lịch

Vừa qua, một khu nhà trọ thuộc khu phố 12 trên địa bàn phường Bình Chiểu đã ghi nhận 2 ca mắc sởi. Qua thống kê, có khoảng 30 trẻ ở khu trọ này chưa tiêm đủ mũi sởi và các mũi tiêm vaccine khác. Trong tuần qua, trạm y tế đã phối hợp cùng Trung tâm y tế thành phố Thủ Đức đến tiêm lưu động cho 30 trẻ với 85 mũi tiêm các loại.

Trước đây, số lượng phụ huynh đưa trẻ đến tiêm vaccine chưa nhiều. “Tuy nhiên, sau khi có dịch sởi và hỗ trợ truyền thông của cộng tác viên y tế cộng đồng, người dân đã quan tâm hơn đến việc tiêm chủng. Vì vậy, hai tuần vừa qua, mỗi tuần có khoảng 150-200 lượt trẻ đến đăng ký tiêm cả sởi và vaccine các loại”, bác sĩ Mỹ cho biết thêm.

Như vậy, việc lơ là trong công tác tiêm chủng vaccine cho trẻ em và người lớn, có thể làm suy giảm nghiêm trọng tỷ lệ bao phủ tiêm chủng trong cộng đồng. Điều này còn khiến hàng rào “miễn dịch cộng đồng” bị suy yếu. Đây cũng là nguyên nhân chính gây ra tình trạng gia tăng số ca mắc, thậm chí có ca tử vong do sởi.

Người lớn cũng cần tiêm vaccine sởi

Các chuyên gia y tế cho biết bệnh sởi không chỉ xảy ra ở trẻ nhỏ mà ngay cả người trưởng thành cũng có thể mắc bệnh. Điều này cũng khiến người bệnh vẫn sinh hoạt và tiếp xúc cộng đồng bình thường, tăng nguy cơ lây lan mầm bệnh.

Vì vậy, Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hiền Minh, Phó trưởng đơn vị tiêm chủng Bệnh viện Đại Học Y Dược TPHCM khuyến cáo, những người trưởng thành chưa từng tiêm vaccine phòng bệnh sởi trước đây có thể tiêm vaccine phối hợp sởi – quai bị – rubella với lịch tiêm 2 mũi cách nhau ít nhất 4 tuần. Phụ nữ trước khi mang thai cũng cần tiêm chủng vắc-xin sởi – quai bị – rubella tránh biến chứng thai kỳ. Tuy nhiên, các chị em phụ nữ tránh mang thai trong 3 tháng sau khi tiêm vaccine.

Ngoài ra, để phòng ngừa bệnh, phụ huynh cần chủ động tiêm đủ 2 mũi vaccine ngừa sởi cho trẻ nhỏ (mũi 1: khi trẻ đủ 9 tháng, mũi 2: trẻ đủ 18 tháng) khi đến tuổi tiêm chủng.

Trước thắc mắc về việc tiêm vaccine trễ có giảm hiệu quả phòng ngừa hay không, bác sĩ Minh cho biết, trường hợp chưa tiêm chủng đúng lịch hoặc chưa tiêm chủng đủ liều nên tiêm bù càng sớm càng tốt. Bởi vaccine sởi vẫn có hiệu quả bảo vệ trẻ khỏi mắc bệnh từ 2-4 tuần sau khi tiêm vaccine; cũng như đảm bảo được miễn dịch cộng đồng trong việc giảm tỷ lệ lây nhiễm và ngăn chặn bùng phát dịch. Tuy nhiên, việc tiêm chủng cần phải bảo đảm phù hợp với đối tượng theo hướng dẫn của Bộ Y tế và nhà sản xuất”.

Đặc biệt, sau khi tiêm đủ 2 mũi vaccine có chứa thành phần sởi, miễn dịch là suốt đời và hiệu quả bảo vệ lên đến 95-97%.