(KTSG Online) - Dù tạm thở phào khi Mỹ hoãn áp thuế 46% đối với hàng xuất khẩu Việt Nam nhưng doanh nghiệp cũng nhận thức rõ về rủi ro vẫn tồn tại để tìm kiếm thị trường mới và tăng hiệu quả sản xuất.
- Doanh nghiệp bất ngờ với thuế đối ứng quá cao, kỳ vọng có thể kéo giảm
- Chứng khoán 'bật dậy' sau khi Mỹ hoãn thuế đối ứng
Nhẹ nhõm trước thông tin hoãn thuế
Đối với nhiều doanh nghiệp, như ông Điền Quang Hiệp, Chủ tịch Công ty TNHH Minh Phát 2, tin tức về việc hoãn thuế 46% là một dấu hiệu tích cực. Công ty của ông phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ với hơn 90% sản phẩm đồ gỗ xuất khẩu sang đây.
Ông Hiệp cho rằng, đây là cơ hội để doanh nghiệp thực hiện các hợp đồng đã ký với khách hàng mà không bị gián đoạn. Mặc dù thuế suất 10% có thể giảm nhu cầu tiêu dùng, nhưng ông tin rằng sản phẩm gỗ Việt Nam sẽ vẫn có cơ hội lớn do hàng hóa Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi thuế cao.
Ngành dệt may cũng không nằm ngoài niềm vui này. Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TPHCM (Agtek), cho biết rằng hầu hết các doanh nghiệp trong hội đều cảm thấy nhẹ nhõm với thông tin hoãn thuế.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mức thuế 10% cộng thêm vào mức thuế tối huệ quốc (MFN) khoảng 16% sẽ làm cho tổng thuế suất tăng lên 26%. Vì vậy, dù không nặng nề như mức thuế 46%, việc tăng thuế này vẫn có thể ảnh hưởng đến sức tiêu thụ.
Ông Hồng đánh giá, 90 ngày hoãn thuế là khoảng thời gian quý giá để thúc đẩy xuất khẩu nhanh hơn đồng thời giảm thiểu hàng tồn kho.
Ông Nguyễn Văn Khánh, Phó chủ tịch Hội Da giày TPHCM, cho biết việc hoãn 3 tháng áp thuế 46% của Mỹ giúp các doanh nghiệp hội viên có thời gian để trở tay, có sức lo cho người lao động trong thời điểm khó khăn. Công việc sản xuất được duy trì thay vì trước đó những đối tác nhập khẩu ở Mỹ đề nghị tạm dừng thực hiện các đơn hàng vào tháng 5 tới.
Trong khi đó, ngành rau quả cũng không phải là ngoại lệ khi thông tin hoãn thuế được nắm bắt nhanh chóng. Đại diện Vina T&T cho biết, trước khi có quyết định hoãn thuế, đối tác Mỹ đã cắt giảm đơn hàng 40%, nhưng nay tình hình đã khả quan hơn khi xuất khẩu có thể tiếp tục thực hiện theo các hợp đồng trước đó.
Ông Mark Gillin, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham), cho biết đã tích cực vận động để đạt được sự trì hoãn này, coi đây là bước đi cần thiết nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Mỹ và Việt Nam có thời gian chuẩn bị, thích ứng với các mức thuế mới dự kiến.
Đây cũng là cơ hội tạo dư địa cho hai Chính phủ tiếp tục đàm phán và xây dựng một khuôn khổ thương mại bền vững, đáp ứng lợi ích song phương.
Ổn định vẫn mong manh, cần chiến lược dài hạn
Dù có những tín hiệu tích cực, các doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với thách thức từ mức thuế 10% và cần thích ứng linh hoạt. AmCham kỳ vọng sẽ hợp tác với Chính phủ Việt Nam để giải quyết các rào cản thương mại, đồng thời các doanh nghiệp cũng nhìn nhận rằng sự ổn định hiện tại còn mong manh và rất cần có hướng đi bền vững.
Các doanh nghiệp hiện nay đều nhận thức rõ rằng sự ổn định ngắn hạn là rất mong manh và cần một chiến lược bền vững hơn. "Chúng ta đang ở một giai đoạn khó khăn, cần chủ động tìm kiếm thị trường mới như châu Âu, Trung Đông, Hàn Quốc và Nhật Bản... dù việc thâm nhập những thị trường này sẽ kéo dài ít nhất khoảng sáu tháng", Chủ tịch Điền Quang Hiệp nhấn mạnh và cho rằng việc trở về khai thác thị trường nội địa với hơn 100 triệu dân là cơ hội không nhỏ.
Tuy nhiên, theo ông Hiệp, điều quan trọng là doanh nghiệp phải tập trung vào việc củng cố sức mạnh nội lực, cải tiến quy trình sản xuất và nâng cao năng suất. Ông khẳng định: "Chúng ta không nên phụ thuộc vào điều kiện bên ngoài như thuế quan hay sản phẩm đối thủ. Việc xây dựng nền tảng vững chắc cho bản thân là thiết yếu. Thị trường nội thất vẫn còn nhu cầu, và khả năng duy trì tồn tại là yếu tố then chốt trong bối cảnh hiện tại".
Bà Lê Nguyễn Trang Nhã, CEO Công ty TNHH Viking Việt Nam đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp lực giữa các doanh nghiệp dệt may tại Việt Nam. Bà đưa ra một đề xuất thiết thực: “Liên kết chuỗi cung ứng là điều then chốt. Để tồn tại và phát triển trong bối cảnh hội nhập sâu sắc vào chuỗi cung ứng toàn cầu, các doanh nghiệp cần có chiến lược rõ ràng, học hỏi lẫn nhau và kết nối để cùng vượt qua thử thách và phát triển bền vững".
Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), đã chỉ ra rằng các doanh nghiệp cần chủ động xây dựng kịch bản ứng phó cho mọi tình huống. Ông nhấn mạnh sự quan trọng của việc giảm sự phụ thuộc vào thị trường đơn lẻ nhằm tăng tính bền vững.
Với sự có mặt của 16 hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, có khả năng tăng lên 22 trong tương lai, các doanh nghiệp sẽ có nền tảng pháp lý vững chắc để mở rộng quy mô một cách hiệu quả. Các thị trường trọng điểm như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga, Belarus, ASEAN và thị trường nội địa được Vitas xác định là những trụ cột chiến lược cho xuất khẩu đến năm 2025.
Trong khi đó, thị trường châu Âu đang ngày càng khắt khe về tiêu chuẩn đối với các sản phẩm tái chế và thân thiện với môi trường. Đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội để các doanh nghiệp trong nước nâng cao năng lực sản xuất và củng cố hệ thống chuỗi cung ứng.
Ông Phạm Văn Việt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may thêu đan TP.HCM, nhấn mạnh rằng Chính phủ cần có chiến lược bài bản để hỗ trợ doanh nghiệp trong việc chuyển đổi chuỗi cung ứng và đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu. Ông cũng đề xuất thành lập Tổ điều phối liên ngành cấp Chính phủ cho ngành dệt may, với mục tiêu chủ động ứng phó trước mọi tình huống liên quan đến phòng vệ thương mại.
Ngành gỗ cũng không đứng ngoài cuộc khi ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM (HAWA), cảnh báo về khả năng xuất hiện rủi ro từ doanh nghiệp nước ngoài đội lốt hàng Việt. Ông đề nghị cần có quy định chặt chẽ nhằm bảo vệ thị trường trong nước.
Các chuyên gia kinh tế như TS. Hoàng Công Gia Khánh, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế - Luật TPHCM, kêu gọi Việt Nam cần có những chiến lược chủ động để kiểm soát xuất xứ hàng hóa và ứng phó trước những dòng vốn đầu tư đang có dấu hiệu đảo chiều.
Còn Chủ tịch AmCham kỳ vọng trong thời gian tới sẽ hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam và cộng đồng doanh nghiệp để xác định và giải quyết các rào cản thương mại quan trọng và hợp pháp.
Trong bối cảnh thị trường toàn cầu ngày càng biến động và chính sách thuế của Mỹ vẫn đang tạo ra những thách thức không nhỏ, doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung vào việc nâng cao năng lực sản xuất, tìm kiếm thị trường mới và xây dựng các mối quan hệ thương mại bền vững. Điều này không chỉ để tồn tại và phát triển trong ngắn hạn mà còn để đảm bảo sự bền vững trong tương lai.
