(KSTG Online) - Các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Trung Quốc, bao gồm những doanh nghiệp chưa từng nghĩ về kinh doanh quốc tế trước đây, đang tích cực tìm kiếm các cơ hội tăng trưởng ở thị trường nước ngoài. Điều này diễn ra khi sự cạnh tranh trong nước trở nên khốc liệt, cùng với nhu cầu nội đia suy yếu, khiến doanh thu của họ giảm mạnh.
- Doanh nghiệp Trung Quốc bươn chải tìm đơn hàng xuất khẩu
- Podcast 18-11-2023: Căng thẳng thương mại gia tăng từ việc Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu ‘hàng ế’
“Vươn ra toàn cầu” trở thành khẩu hiệu thông dụng
Bất chấp căng thẳng dâng cao giữa Washington và Bắc Kinh, nhiều công ty của Trung Quốc đang để mắt đến thị trường Mỹ, có quy mô rộng lớn và tỷ suất lợi nhuận cao hơn. Một số công ty này đã tham gia Triển lãm Điện tử tiêu dùng CES 2024 ở thành phố Las Vegas trong tháng này, để giới thiệu sản phẩm cũng như tìm hiểu thị trường và tìm kiếm quan hệ đối tác.
“Các nhà đầu tư Mỹ sẵn sàng đón nhận các công nghệ mới hơn và họ có đủ khả năng tài chính để chống chọi những tổn thất tiềm tàng”, một nhà quản lý cấp cao của Openverse Technology, công ty cung cấp mô phỏng 3D, có trụ sở tại Bắc Kinh, nói với Nikkei Asia.
Dù vậy, ông cũng bày tỏ một số lo ngại về căng thẳng địa chính trị giữa hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới , đặc biệt là trong lĩnh vực chip.
Các doanh nghiệp Trung Quốc đi ra nước ngoài không phải là câu chuyện mới mẻ. Nhưng kể từ khi Trung Quốc trải qua qua ba năm hạn chế nghiêm ngặt để kiểm soát đại dịch Covid-19, việc khai thác thị trường nước ngoài đã trở thành một mệnh lệnh cấp bách hơn, do nhu cầu bị dồn nén và mong muốn duy trì hoạt động quốc tế sau thời gian chia cắt với thế giới bên ngoài.
Kết quả là “vươn ra toàn cầu” đã trở thành một khẩu hiệu thông dụng ở Trung Quốc trong năm qua. Nhiều chính quyền địa phương đã sắp xếp cho các công ty định hướng xuất khẩu tham dự các cuộc triển lãm thương mại trên khắp thế giới để thu hút các đơn hàng. Một số thương hiệu đồ uống Trung Quốc, từng mở rộng rình rang ở Đông Nam Á, hiện đang nỗ lực tạo dựng chỗ đứng ở các nền kinh tế phát triển. Trong khi đó, các công ty khác như như nhà bán lẻ thời trang Shein và các nền tảng thương mại điện tử Temu và TikTok Shop đang nhanh chóng mở rộng khắp thế giới. Họ tận dụng chuỗi cung ứng nội địa đã trưởng thành và nhân rộng các mô hình kinh doanh đổi mới của Trung Quốc ra quy mô toàn cầu.
Thị trường trong nước suy yếu
Liu Jingfeng, giám đốc nghiên cứu của Shine Global, một công ty ở Bắc Kinh chuyên tư vấn cho các công ty Trung Quốc hoạt động ở nước ngoài, ghi nhận, có một sự thay đổi đáng chú ý sau khi Trung Quốc tái mở cửa biên giới là một số nhà sản xuất thiết kế gốc (ODM) và nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM), chuyên thiết kế và sản xuất sản phẩm cho thương hiệu của các công ty khác, đang tự khám phá cơ hội thị trường nước ngoài. Điều này trái ngược với thời kỳ trước đại dịch Covid-19, khi hầu hết họ chỉ đi ra nước ngoài nếu chuỗi cung ứng mà họ phục vụ cũng làm như vậy.
“Lý do cốt lõi đằng sau sự thay đổi này là sự thay đổi của thị trường Thị trường Trung Quốc đã đạt đến điểm không thể duy trì mức tăng trưởng cao như trước đây nữa”, Liu Jingfeng nhận định.
Ông lưu ý thêm, các công ty thương mại nhỏ ở Trung Quốc thấy cần phải mở rộng hoạt động ra nước ngoài do cuộc chiến giá cả căng thẳng trong nước và sức chi tiêu của người tiêu dùng giảm, dẫn đến doanh số trong nước của họ sụt giảm đáng kể.
“Hơn nữa, nhiều OEM định hướng xuất khẩu bị ảnh hưởng nặng nề do đơn hàng nước ngoài giảm, khiến họ phải tìm kiếm các kênh bán hàng thay thế ngoài các phương thức xuất khẩu truyền thống”, Liu Jingfeng nói.
Năm ngoái, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc tính theo đô la Mỹ lần đầu tiên giảm kể từ năm 2016. Điều này cho thấy nhu cầu toàn cầu đang trì trệ. Trong số các đối tác thương mại chính, xuất khẩu sang Mỹ dẫn đầu mức giảm trong năm 2023, thấp 13% so với năm trước. Nhu cầu từ Liên minh châu Âu (EU) và các nước Đông Nam Á đối với hàng hóa của Trung Quốc cũng giảm.
Kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 5,2% vào năm 2023, vượt mục tiêu chính thức là khoảng 5%. Tuy nhiên, những lo ngại về xung lực tăng trưởng của Trung Quốc vẫn dai dẳng trong bối cảnh khủng hoảng bất động sả, tiêu dùng trong nước và nhu cầu bên ngoài đầu yếu.
Ting Lu, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc của ngân hàng Nomura, dự đoán, tiêu dùng của Trung Quốc sẽ tiếp tục giảm, đặc biệt là sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, khi nhu cầu bị dồn nén từ đại dịch được giải phóng hoàn toàn và các hộ gia đình giảm kỳ vọng về thu nhập.
Theo Liu Jingfeng của Shine Global, các công ty không chỉ có động cơ mạnh mẽ hơn để ra nước ngoài, mà còn có những phương tiện lớn hơn để làm điều đó. Sự trỗi dậy của các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới của Trung Quốc như Shein, Temu và TikTok Shop vào năm ngoái, cùng với sự phát triển nhanh chóng trong dịch vụ hậu cần và thanh toán, cho phép ngày càng nhiều công ty Trung Quốc chuyển sang định hướng xuất khẩu để có được đơn đặt hàng mới. Liu Jingfeng cho biết, thậm chí một số công ty, vốn đang trên bờ vực phá sản, cũng tìm cách xuất khẩu.
Kevin Huang, giám đốc tiếp thị cấp cao tại Mojie, nhà sản xuất kính thực tế ảo tăng cường cho các thương hiệu Trung Quốc như Oppo, Vivo và ZTE, cho biết, công ty ông rất mong muốn bán sản phẩm ở Mỹ, dù không được Ủy ban Truyền thông liên bang Mỹ (FCC) cho phép.
“Nếu chúng tôi tìm được một đối tác Mỹ đã được FCC cấp phép, sản phẩm của chúng tôi có thể được bán với giá cao hơn và chúng tôi cũng có thể hưởng lợi từ chênh lệch tỷ giá hối đoái để tăng lợi nhuận”, Huang nói.
Học cách bản địa hóa ở thị trường nước ngoài
Benjamin Xiao, giám đốc bán hàng của một OEM ở Thâm Quyến, cho biết, mô hình xuất khẩu truyền thống, bao gồm nhiều trung gian và đôi khi được dẫn dắt bởi các tổ chức nhà nước, có nhiều hạn chế.
“Lựa chọn duy nhất để chúng tôi tăng trưởng hơn nữa là thành lập một nhà máy lớn hơn và cạnh tranh với những đối thủ đã có tên tuổi để giành đơn đặt hàng. Tuy nhiên, nếu chúng tôi tăng giá hoặc có sai sót về chất lượng, các thương hiệu nước ngoài sẽ nhanh chóng chuyển sang nhà sản xuất khác”, Xiao nói.
Xiao giải thích, đó do tại sao công ty ông đang xem xét một chiến lược kép. Ngoài các hợp đồng sản xuất cho khách hàng, công ty của ông cũng muốn phát triển thương hiệu riêng và bán trực tiếp ra nước ngoài.
Theo Chris Pereira, người sáng lập kiêm CEO của hãng tư vấn kinh doanh iMpact, các công ty trong lĩnh vực công nghệ tiêu dùng, năng lượng mới và công nghệ sinh học đặc biệt tích cực trong nỗ lực thúc đẩy doanh số bán hàng ở nước ngoài.
“Điều thực sự đang xảy ra là các thương hiệu và công ty Trung Quốc đang học cách bản địa hóa ở thị trường nước ngoài, từ xây dựng thương hiệu đến đội ngũ”, Pereira nói.
Pereira nhận thấy, xu hướng đáng chú ý nhất là nền tảng sản xuất công nghiệp của Trung Quốc đang nâng cấp lên mức có thể cạnh tranh với các thương hiệu và sản phẩm phương Tây. Vì vậy, ông cho rằng, vấn đề chính, không phải các công ty phương Tây đến Trung Quốc để mua sản phẩm, mà là các công ty Trung Quốc sản xuất sản phẩm và xây dựng thương hiệu riêng để bán sản phẩm ra nước ngoài bằng cách loại bỏ các bên trung gian.
Nhưng ông lưu ý, các vấn đề như đối xử công bằng, căng thẳng địa chính trị, bản địa hóa và quản lý đa văn hóa cũng như chiến lược tiếp thị ở một thị trường xa lạ đều là những thách thức lớn đối với các công ty Trung Quốc hoạt động ở nước ngoài, đặc biệt là ở Mỹ.
Beijing Smartmi Electronic Technology, công ty con của nhà sản xuất điện thoại thông minh Xiaomi, đang cố gắng tăng doanh số máy lọc không khí ở Mỹ. Công ty này đã nếm trải những mặt tốt và mặt xấu của sự cạnh tranh ở nước ngoài.
Mặt tích cực là môi trường kinh doanh ở Mỹ có trật tự hơn. “Khi chúng tôi giới thiệu một sản phẩm ở thị trường nội địa, nó sẽ nhanh chóng bị sao chép. Nhưng điều này không xảy ra ở nước ngoài”, Yu Zhou, giám đốc bán hàng toàn cầu của Smartmi, nói
Tuy nhiên, việc thích ứng với thị hiếu của người tiêu dùng Mỹ là thách thức lớn. Công ty đã thiết kế máy lọc không khí dựa trên đánh giá của khách hàng trên Amazon, nhưng sản phẩm vẫn không bán chạy ở Mỹ. “Vì vậy, chúng tôi chuyển trọng tâm sang bán sản phẩm này ở Nga, nơi hiện là thị trường nước ngoài lớn nhất của chúng tôi”, Zhou cho hay.
Theo Nikkei Asia
