Đua về hạnh phúc
Bùi Dũng
(TBKTSG Online) Rush (Đường đua nghẹt thở) – tác phẩm điện ảnh nằm trong danh sách đề cử phim hay nhất của Quả cầu vàng 2014 - gửi đi thông điệp: vinh quang có thể qua đi, nhưng hạnh phúc là thứ còn lại, lớn hơn tất cả.
![]() |
Bên cạnh Daniel Bruhl (vai Lauda, trái) thì Chris Hemsworth (vai Hunt) cũng có diễn xuất tiến bộ sau vai người hùng trong phim Thor. Ảnh: IMDB |
Rush là tác phẩm điện ảnh của đạo diễn Ron Howard từng đoạt giải Oscar với A Beautiful Mind (Một tâm hồn đẹp). Nếu bộ phim ra đời năm 2001 là câu chuyện đầy cảm động về cuộc đời thiên tài toán học, cha đẻ của lý thuyết trò chơi John Nash; thì Rush là sự tái hiện một giai đoạn lịch sử của giải đua xe công thức 1 với cuộc chạm trán của hai huyền thoại James Hunt và Niki Lauda.
Bối cảnh của phim là năm 1976, hành trình tranh chức Grand Prix của thế giới trải dài qua nhiều nước với chặng đua chính ở Đức. Khi đó, nhiều trang sử về giải đấu đã đề cập đến cuộc tranh tài nghẹt thở giữa tay đua người Anh - James Hunt (Chris Hemsworth) - và đương kim vô địch người Áo - Niki Lauda (Daniel Bruhl). Đây là trận đấu giữa hai tay đua có phong cách hoàn toàn đối lập. James Hunt là tay chơi bảnh bao với cuộc sống hoang dã, phóng khoáng; còn Niki Lauda là một tay đua trầm tĩnh, cẩn trọng, sẵn sàng đối mặt mọi hiểm nguy để giành chiến thắng trong môn thể thao không cho phép có bất kỳ sai sót nào.
Với sự ngông cuồng của tuổi trẻ, James Hunt luôn khao khát hạ gục được Niki Lauda để chứng minh tài năng. Với Niki Lauda, James chẳng khác gì một chú ngựa non háu đá, nhiều tham vọng nhưng lại ít tên tuổi. Cuộc so tài giữa hai tay đua đi đến hồi kết khi chiếc xe đua màu đỏ nổi tiếng của Niki Lauda gặp tai nạn kinh hoàng trên đường đua.
Trên cơ sở tư liệu gốc đó, biên kịch Peter Morgan tiếp tục cùng đạo diễn Ron Howard tạo nên một bộ phim hấp dẫn, sinh động, ý nghĩa, tiếp nối hợp tác từ bộ phim tiểu sử khác, cũng được đánh giá cao, là Frost/Nixon (MC Frost và Tổng thống Nixon).
Không phô trương cảnh đua xe kiểu Fast and Furious (Quá nhanh, quá nguy hiểm), không có cốt truyện giật gân để tạo kịch tính, Rush thiên về khai thác tâm lý, tính cách và cả nhân cách ẩn sau phong thái, vẻ ngoài của nhân vật.
Bên cạnh những vòng đua xe công thức 1 với tốc độ kinh hoàng là diễn biến tâm lý, nhịp sống đời thường với nhiều suy tư của Hunt, Lauda và những người phụ nữ đứng sau họ. Tiết tấu nhanh xen lẫn nhịp phim chậm, lắng đọng, sự căng thẳng, khốc liệt không chỉ ở khi gió rít qua tay lái mà còn ở bên ngoài đường đua.
Tính cách nhân vật cũng không mang tính một chiều tích cực hay tiêu cực, mà trong con người của hai nhà vô địch Jame Hunt và Niki Lauda có những điều khó có thể đánh giá thẳng băng là hay hoặc dở, tốt hay xấu. Họ tìm kiếm, chứng tỏ khả năng trên những cung đường đầy hiểm nguy và trở nên bất bại; nhưng họ cũng không ngừng phải khám phá chính mình để nhận diện điều gì là hạnh phúc, ý nghĩa dừng chân bên họ, để giữ lại.
Những chiếc xe bốc cháy trên đường đua là cảnh không hiếm gặp của “nghề nguy hiểm”; nhưng nỗi đau thể xác ngoài đường đua mới thực sự là nỗi ám ảnh. Và chỉ khi đối mặt với sự đau đớn ấy, một tay đua có thể khiếp sợ hơn nỗi sợ mất mạng trong tích tắc.
Điều ấy hiện hữu rõ nhất từ những biến cố, khi mỗi tay đua có lúc lùi lại để thấy vinh quang ở nơi có hàng triệu người reo hò, tung hô kia khác với hạnh phúc khi có người thân yêu, gia đình bên cạnh. Để rồi, nhân vật Lauda đã nói: “Hạnh phúc là kẻ thù. Nó làm ta yếu đi vì khi đó ta đã có một thứ mà ta không thể mất”. Cũng khi đó, Lauda đúc kết sau những cuộc hành trình: “Người thông minh học được từ kẻ thù nhiều hơn người ngu học được từ bạn bè”.
Bộ phim về những người đã nổi tiếng, với những câu chuyện có thể biết trước kết thúc nhưng vẫn mang đến cảm xúc vỡ oà và thấm thía. Sức cuốn hút của phim còn nhờ ngôn ngữ điện ảnh đậm đặc, những cảnh quay đẹp mắt, sáng tạo và phần âm nhạc đắt giá của nhà soạn nhạc Hans Zimmer. Điểm cộng nữa khiến bộ phim được chấm tới 8.3/10 điểm trên trang dữ liệu điện ảnh IMDB là diễn xuất của Daniel Bruhl trong vai Lauda.
Cùng với bộ phim, nam diễn viên đã ghi tên mình vào danh sách đề cử Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất của giải thưởng Quả cầu vàng 2014 cũng như nhiều giải thưởng điện ảnh lớn khác của khán giả và giới phê bình.