(KTSG Online) – Sân chơi ứng dụng giao đồ ăn (FoodApp) thêm sôi động với sự gia nhập của Xanh SM. Tuy nhiên theo các chủ cửa hàng, kiếm tiền từ gian hàng online không còn là cuộc chơi cảm tính mà cần đầu tư vận hành nghiêm túc, bài bản.
- Nhà hàng, quán ăn kỳ vọng doanh số tăng mạnh dịp 30-4 và 1-5
- Nhà bán hàng online cần làm gì để không bỏ sót nghĩa vụ thuế?
Nỗi lo “bão chi phí” cuốn đi lợi nhuận
Hiện nay, một nhà hàng mới tham gia nền tảng giao đồ ăn FoodApp phải chịu nhiều loại chi phí. Ông Đỗ Duy Thanh, Giám đốc Công ty Tư vấn FnB Director và Horeca Business School, nói cụ thể, mức chiết khấu phổ biến từ 25%, thậm chí với các đơn vị lớn cũng không dưới 15-18%.
Bên cạnh đó, nhà bán còn phải nộp thuế 4,5% (bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân). Nếu muốn tăng khả năng hiển thị, xuất hiện ở vị trí dễ thấy trong ứng dụng, nhà hàng buộc phải chi thêm 10-15% cho các gói quảng cáo nội sàn.
Tính tổng cộng, chi phí để duy trì hoạt động hiệu quả trên nền tảng có thể chiếm tới 40-45% doanh thu phát sinh. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là quyền kiểm soát về hiển thị, thứ hạng tìm kiếm và lượng đơn hàng lại nằm hoàn toàn trong tay nền tảng, không thuộc về nhà hàng. Điều này dẫn đến nghịch lý nhiều nhà hàng phải "mua lại" chính khách hàng cũ của mình thông qua tiền quảng cáo.
Khảo sát từ ông Trần Quang Sang, chuyên gia trong lĩnh vực FoodApp, đại diện DigiFnB, thì hiện nay chiết khấu trung bình của Việt Nam trên các nền tảng lớn như ShopeeFood, GrabFood... hiện tại theo khu vực/tỉnh thành từ 20-25% và đang có xu hướng tăng lên 25-30% đối với nhiều nhà bán hàng, đặc biệt là nhà bán hàng đăng ký mới.
Như vậy so với cùng kỳ năm ngoái, dự kiến năm 2025 chi phí sẽ tăng thêm 5% và ảnh hưởng đáng kể đến biên lợi nhuận nếu không có tính toán hợp lý trong giá bán hoặc cơ cấu chi phí. So với các nước Đông Nam Á thì chiết khấu của Việt Nam chưa phải là cao. Chẳng hạn Thái Lan và Singapore có chiết khấu khoảng 30%, Philippines là 25%, cho nên các nền tảng có xu hướng tăng chiết khấu cũng là điều dễ hiểu.
Chia sẻ với KTSG Online, đại diện chuỗi cửa hàng cà phê Muối chú Long, ông Dương Thanh Long cho biết mức chiết khấu khi bán hàng qua các ứng dụng giao đồ ăn hiện không có nhiều biến động.
Hiện nay các ứng dụng giao đồ ăn là kênh bán hàng quan trọng, giúp duy trì nguồn doanh thu ổn định. Để hoạt động hiệu quả trên nền tảng, công ty cũng đầu tư thêm đội vận hành, nhân sự chuyên làm việc với các ứng dụng để hiểu chính sách, quy định cũng như các chương trình kinh doanh mới.
Ông Long tiết lộ, tùy thị trường, khách hàng có sự ưa chuộng hình thức mua online hoặc bán trực tiếp để ông đầu tư thêm quầy hàng phục vụ bán online. Ở Hà Nội, tuy xuất hiện sau nhưng vào những tháng cao điểm, doanh thu trên các ứng dụng tại 4 điểm bán gần bằng tổng lượng đơn online 23 cửa hàng ở TPHCM.
Một chủ cửa hàng quán ăn khác tiết lộ từ đầu tháng 6, các hộ kinh doanh trong lĩnh vực ăn uống bắt buộc phải chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử và nộp thuế 4,5% trên từng hóa đơn, thay cho hình thức thuế khoán trước đây.
Đáng chú ý, với các đơn hàng qua nền tảng như ShopeeFood, GrabFood, doanh thu đã bị khấu trừ thuế 4,5% trước khi về tay người bán. Tuy nhiên, sau đó hộ kinh doanh vẫn tiếp tục phải nộp thêm 4,5% thuế nữa khi xuất hóa đơn, dẫn đến lo ngại về tình trạng “thuế chồng thuế”.
Để đảm bảo bài toán lợi nhuận, chủ cửa hàng lo lắng phải tăng giá bán, khách hàng chịu thêm giá mua tăng cao. Vì thế, không ít cửa hàng chọn rời nền tảng để tập trung quảng cáo, tạo chương trình giảm giá tại điểm bán truyền thống.
Sân chơi thêm lựa chọn, nhà bán hàng tăng cơ hội
Theo báo cáo của Ipos, năm 2024, dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến tiếp tục là động lực tăng trưởng quan trọng của ngành F&B Việt Nam, dù tỉ lệ doanh nghiệp F&B sử dụng ứng dụng giao đồ ăn giảm nhẹ xuống 52,8%. Nguyên nhân đến từ sự sụt giảm số lượng cửa hàng hoạt động và bất đồng về mức chiết khấu giữa các nhà hàng lâu năm với nền tảng.
GrabFood giữ vững vị trí dẫn đầu thị phần doanh thu với 50,6%, nhờ đầu tư nâng cấp trải nghiệm người dùng và tập trung vào phân khúc đơn hàng giá trị cao. Trong khi đó, ShopeeFood chiếm ưu thế về số lượng cửa hàng và đơn hàng, nhưng doanh thu chỉ đạt 41,7% do tập trung vào các đơn hàng giá trị thấp, tối ưu chi phí vận chuyển.
Dù thị phần số lượng cửa hàng của cả hai nền tảng đều sụt giảm, ShopeeFood vẫn dẫn đầu với 38,8%, tiếp theo là GrabFood (36,7%). Các đối thủ mới như BeFood (12,9%) và Vill Food (3,5%) đang từng bước mở rộng thị phần, đặc biệt sau khi Gojek rút khỏi thị trường.
Theo ông Sang, với tốc độ tăng trưởng 14,9%, thị trường giao đồ ăn Việt Nam được dự báo đạt doanh thu khoảng 3 tỉ đô la Mỹ vào năm 2032. Riêng năm 2025, số người dùng FoodApp đã vượt 17,8 triệu và tiếp tục tăng. Đây vẫn là thị trường hấp dẫn với nhiều dư địa cho các nền tảng.
Tuy nhiên, người tiêu dùng Việt có xu hướng “săn khuyến mãi”, nên các nền tảng mới muốn thu hút khách hàng buộc phải đưa ưu đãi lớn, điều mà các ứng dụng lớn hiện nay từng áp dụng khi gia nhập thị trường.
Sự cạnh tranh này mang lại lợi ích cho người dùng nhiều lựa chọn hơn, giá cả tốt hơn. Với nhà bán hàng, kịch bản lý tưởng là khi các nền tảng đẩy mạnh hỗ trợ như giảm chiết khấu, tăng ngân sách khuyến mãi, đặc biệt là ở giai đoạn đầu thâm nhập thị trường.
Ông Thanh nói thêm khi Xanh SM bắt đầu đăng thông báo mời các doanh nghiệp, cửa hàng vào nền tảng Xanh Ngon Merchant, động thái một nền tảng giao đồ ăn mới gia nhập thị trường, họ thường chi mạnh cho hoạt động marketing. Đây được xem là “giai đoạn vàng” kéo dài từ 6 đến 12 tháng, mở ra cơ hội cho nhà hàng tối ưu doanh thu, gia tăng đơn hàng và thử nghiệm sản phẩm mới.
Tuy nhiên, lợi thế này chỉ phát huy hiệu quả nếu nhà bán hàng chủ động dẫn khách quay về kênh riêng của mình. Bởi sau giai đoạn ưu đãi ban đầu, các nền tảng thường điều chỉnh thuật toán, tăng chiết khấu và cắt giảm hỗ trợ. Kịch bản tối ưu là tận dụng nền tảng để thu hút khách, dùng chất lượng dịch vụ để giữ chân và khai thác dữ liệu riêng nhằm hiểu rõ hành vi người dùng.
Chia sẻ góc nhìn từ doanh nghiệp trong lĩnh vực ứng dụng giao hàng theo yêu cầu ở Việt Nam, ông Phạm Hữu Ngôn, đồng sáng lập và CEO công ty Ahamove, nhìn sang Trung Quốc, Hàn Quốc số lượng giao dịch đồ ăn mỗi ngày hiện bằng khoảng 1/4 so với số lượng giao dịch thương mại điện tử, thì Việt Nam hiện nay mới chỉ bằng 1/10. Ông dự đoán thị trường giao đồ ăn Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ 20-30% trong 10 năm tiếp theo.
Sự tham gia của các công ty công nghệ nước ngoài đã nâng chuẩn thị trường giao nhận, buộc doanh nghiệp Việt phải thay đổi để theo kịp. Trong tương lai, doanh nghiệp nội có lợi thế nhờ hiểu thị trường và tùy biến linh hoạt. Như Zomato (Ấn Độ) mở rộng từ giao đồ ăn sang tạp hóa 10 phút. Tại Việt Nam, AhaFood.ai giúp nhà hàng bán hàng tự động qua Facebook, Zalo, giảm phụ thuộc nền tảng, tiết kiệm chi phí.
