(KTSG Online) – Người tiêu dùng trên toàn cầu, đặc biệt là ở các nền kinh tế mới nổi, đang cảm nhận rõ sức ép khi giá cả thực phẩm leo thang.
Tại cửa hàng thực phẩm I Fresh ở Sunset Park, một khu phố của tầng lớp lao động ở Brooklyn, New York (Mỹ), Lily Leong chọn một bó hành lá, rồi đặt nó xuống khi thấy giá ghi trên nhãn là 1,99 đô la Mỹ. “Trước đây, giá ba bó hành lá chỉ 1 đô la. Mọi thứ đều trở nên đắt đỏ”, cô nói.
Người mua sắm thực phẩm trên khắp thế giới – dù là ở Brazil, Pháp, Nga, đều đang có cảm nhận giống như Leong. Giá thực phẩm trên toàn cầu tăng nhanh do các vấn đề chuỗi cung ứng và thời tiết xấu, chẳng hạn như hạn hán ở Bắc Mỹ và Nam Mỹ, mưa nhiều ở châu Âu.
Chỉ số giá thực phẩm toàn cầu của Tổ chức Nông lương Liên hiệp quốc (FAO) tăng với tốc độ chóng mặt, tăng cao đến mức 31% trong tháng 10 vừa qua. Chỉ số hàng hóa thực phẩm và đồ uống của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cũng tăng với tốc độ tương tự. Trên thực tế, sau khi tính đến yếu tố lạm phát, giá thực phẩm toàn cầu hiện đang cao hơn mức đỉnh vào các năm 2008 và 2011, ngay trước khi diễn ra các cuộc biểu tình của phong trào mùa xuân Ả Rập, mà một phần nguyên nhân là do chi phí thực phẩm tăng cao.
Gần đây, Bộ trưởng Nông nghiệp Ba Lan, Grzegorz Puda, lên tiếng cảnh báo nếu giá phân bón tiếp tục tăng, điều này có thể dẫn đến cuộc khủng hoảng lương thực ở nước này. Trong viễn cảnh tệ hại nhất, đà tăng giá song hành của thực phẩm và năng lượng có thể đe dọa cuộc sống của hàng triệu người dân khắp toàn cầu giữa lúc thế giới đang thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng Covid-19.
Chỉ số giá thực phẩm tiêu dùng đang ở mức 4,5% tại gần 30 nước giàu của OECD, tức cao gấp ba lần so với mức gần đây nhất vào tháng 5. Tuy nhiên, ở một số nền kinh tế mới nổi, giá thực phẩm đang tăng ở mức hai con số. Người tiêu dùng ở các nền kinh tế mới nổi như Argentina, Brazil, Colombia, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang đối mặt mức lạm phát thực phẩm hơn 10% một phần do đồng tiền của họ giảm giá so với đô la.
Christian Bogmans, nhà kinh tế tại IMF, cho biết: “Vì hàng hóa thường được giao dịch và thanh toán bằng đô la Mỹ, điều này làm tăng lạm phát giá cả thực phẩm ở các nền kinh tế mới nổi”.
Ở Nga, chi phí thực phẩm đắt đỏ đã trở thành một vấn đề chính trị nóng bỏng. Thu nhập thực tế của người dân Nga đang giảm xuống, khiến tỷ lệ tín nhiệm của cử tri dành cho đảng Nước Nga Thống nhất cầm quyền rớt xuống mức thấp kỷ lục. Tại Brazil, chỉ số giá thực phẩm và đồ uống trong tháng 9 tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái.
Cũng như nhiều người dân Brazil khác, Vilma de Souza ở thị trấn Ubatuba, bang São Paulo, không còn đủ khả năng mua thịt bò để làm món bít-tết cho bữa tiệc nướng cuối tuần truyền thống của gia đình cô.
Dù giá thực phẩm tăng thấp hơn ở các nước phát triển, nhưng người mua sắm vẫn cảm thấy sức ép, đặc biệt là những người có mức thu nhập thấp. Trong tháng 10, chỉ số giá thực phẩm tăng gần 2% ở khu vực sử dụng đồng euro (eurozone) và tăng hơn 4% ở Mỹ.
Trong cuộc trò chuyện với hãng tin BBC hôm 5-11, Thống đốc Ngân hàng trung ương Anh, Andrew Bailey nói rằng ông “rất xin lỗi” vì lạm phát ở Anh đang tăng mạnh và có thể đạt mức 5% vào tháng 4-2022. Ông cho biết các hộ gia đình đang cảm nhận tác động của tình hình giá cả leo thang.
Tại Trung Quốc, giá cả thực phẩm và nhiều mặt hàng khác cũng đang tăng nhanh. Bộ Thương mại nước này cho biết trong tháng 10, giá thực phẩm tăng hàng tuần. Giá thực phẩm ở Trung Quốc trong tuần kết thúc vào ngày 31-10 tăng 3,7% so với tuần trước, với giá thịt heo tăng 10,6%, giá trứng gà tăng 6,4%. Trong tuần kết thúc vào ngày 26-9, giá thực phẩm cũng đã tăng 4,3% so với tuần trước đó.
Bruce Pang, Giám đốc bộ phận nghiên cứu chiến lược và vĩ mô ở Công ty tư vấn China Renaissance, nhận định sức ép lạm phát và xu hướng siết chặt chính sách tiền tệ ở các nước khác sẽ hạn chế dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ của Trung Quốc, có thể khiến tăng trưởng của nước này chỉ đạt khoảng 4-5% trong quí 4-2021.
Theo Financial Times, CNBC
