Hàng không Nga khó đủ đường trước các đe dọa trừng phạt mới từ Mỹ

(KTSG Online) – Mỹ đã lên tiếng đe dọa trừng phạt các doanh nghiệp Trung Quốc và Ấn Độ cung cấp các dịch vụ cho các hãng hàng không của Nga bay đến Bắc Kinh, Delhi và các thủ đô các nước khác. Các hãng hàng không Nga đang đứng trước viễn cảnh phải hạ cánh hầu hết đội bay vì thiếu linh kiện, động cơ hoặc không tiếp cận được dịch vụ bảo dưỡng của nước ngoài.

Bộ Thương mại Mỹ tuần trước đã cập nhật danh sách 153 máy bay do các hãng Nga và Belarus vận hành, với hầu hết số máy bay trên đều do Boeing sản xuất. Washington nói rằng các chuyến bay đã vi phạm lệnh trừng phạt hạn chế xuất khẩu công nghệ của Mỹ khi bay đến Trung Quốc và Ấn Độ mà không có sự phê duyệt của Mỹ.

Trừng phạt luôn điểm đến

“Việc duy trì danh sách này nhằm nhấn mạnh với Tổng thống Vladimir Putin và những người hỗ trợ Nga rằng họ bị cô lập với thế giới. Chúng tôi cũng muốn khẳng định lần nữa rằng bất kỳ ai dung túng cho cuộc chiến và xem thường các biện pháp siết chặt xuất khẩu công nghệ của Mỹ sẽ tự gây nguy hiểm cho chính mình”, Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo nói trong một thông cáo.

Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ có phạm vi rộng bất thường. Các lệnh trừng phạt Nga không chỉ bao gồm các hãng hàng không đang sử dụng máy bay do Mỹ sản xuất, mà thậm chí cả các công ty ở các quốc gia như Trung Quốc hoặc Ấn Độ tiếp nhiên liệu, sửa chữa hoặc bảo dưỡng những máy bay này. Tất cả được Mỹ quy rằng “đã phạm luật”.

Đầu tháng 4 này, Bộ Thương mại đã đình chỉ các đơn hàng xuất khẩu cho hãng hàng không quốc gia Aeroflot và hai hãng hàng không khác của Nga nhằm “tăng đô” các lệnh trừng phạt đang áp dụng. Động thái này nhằm ngăn các hãng bay Nga tiếp nhận các linh kiện hoặc dịch vụ của Mỹ. Mỹ nhận rõ rằng nếu không có các bộ phận hay dịch vụ của Mỹ, các hãng hàng không Nga sẽ gặp nhiều khó khăn trong hoạt động.

Trong thông báo, Mỹ đã nêu tên các thành phố có các chuyến bay đi và đến từ Moscow, bao gồm Bắc Kinh ở Trung Quốc, Delhi ở Ấn Độ, Dubai của Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), và hai thành phố Istanbul và Antalya của Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong khi nhiều quốc gia đã dừng các chuyến bay thẳng đến và ra khỏi Nga, một số quốc gia châu Á và Trung Đông có quan hệ chặt chẽ với Moscow vẫn cho phép các tuyến bay tiếp tục hoạt động. Các biện pháp thực thi được công bố rộng rãi của Washington nhằm mục đích gây áp lực, buộc các nước phải cắt đứt các mối làm ăn với Moscow.

Với việc nhà cung cấp động cơ duy nhất của họ đã ngừng sửa chữa và bảo dưỡng máy bay của họ, một số hãng hàng không Nga đang vận hành máy bay Sukhoi Superjet 100 cảnh báo rằng chúng có thể sớm được hạ cánh.

Nguy cơ “nằm đất”

Theo trang RBK, hãng hàng không IrAero có trụ sở tại thành phố Irkutsk ở Siberia cảnh báo với nhà chức trách khu vực rằng: “Các hãng hàng không Nga đang vận hành máy bay Sukhoi Superjet 100 chế tạo trong nước có thể sẽ không bay được nữa trong thời gian ngắn sắp tới”. Ban lãnh đạo của ba hãng hàng không Nga cũng bày tỏ lo ngại tương tự, trong đó một hãng cho biết họ có thể bị buộc ngừng sử dụng Superjet từ mùa thu năm 2022.

Các lệnh trừng phạt quốc tế áp đặt đối với Nga đồng nghĩa với việc sửa chữa và bảo dưỡng các động cơ SaM146 không thể được đảm bảo. Hồi cuối tháng 3-2022, PowerJet, liên doanh Nga – Pháp sản xuất động cơ SaM146, cho biết họ sẽ tạm dừng các dịch vụ sửa chữa và bảo dưỡng động cơ của mình.

Đội bay của ba hãng hàng không lớn nhất của Nga chủ yếu bao gồm các máy bay do Airbus và Boeing sản xuất. Nhưng cả Boeing và Airbus đều ngừng bảo dưỡng máy bay Nga, tức là ngừng cung cấp phụ tùng, bảo trì và các dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật. Các hãng cho thuê máy bay của nước ngoài đã hủy hợp đồng và yêu cầu trả lại tài sản của họ, có thể thu giữ máy bay của Nga bay ra nước ngoài.

Do đó, Nga đã quyết định hồi sinh các chương trình máy bay nội địa, chẳng hạn như Ilyushin IL-96 thời Liên Xô và Tupolev TU-214, cũng như nỗ lực nhiều hơn cho Sukhoi Superjet 100. Hiện 150 máy bay thân rộng – chủ yếu của Aeroflot và hai hãng con là Rossiya và Red Wings – dự định sẽ không các tuyến bay quốc tế để tránh bị tịch thu.

Các hãng hàng không Nga cũng bị “đá văng” hoặc tự rút lui khỏi các liên minh hàng không quốc tế. Hãng hàng không S7 của Nga đã tạm rời liên minh Oneworld từ ngày 19-4 vừa qua. Bởi cả bên đều “đồng thuận” cho rằng các hạn chế bay quốc tế đã đặc biệt ảnh hưởng dịch vụ của Oneworld và thị trường của S7 – vốn tham gia liên minh này từ năm 2010.

Một số thành viên của Oneworld đã thay đổi thỏa thuận của họ với S7. Kể từ ngày 1-3, khách không thể đổi dặm bay lấy vé hay tích lũy dặm mới trên các chuyến bay của American Airlines. Hai hãng hàng không của tập đoàn IAG ở Anh, British Airways và Iberia, từ 14-3 và Alaska Airlines của Mỹ từ hôm 8-4 cũng thực hiện chính sách tương tự.

Hiện các chương trình hợp tác giữa Aeroflot và liên minh SkyTeam vẫn còn duy trì.