(KTSG Online) - Từ đầu năm 2025, Đà Nẵng được phép thí điểm thực hiện xây dựng Khu thương mại tự do (TMTD). Đây là mô hình đầu tiên trên cả nước, với nhiều điểm khác biệt nhằm mục tiêu thu hút đầu tư, thương mại, du lịch và dịch vụ chất lượng cao.
- Quốc hội yêu cầu làm rõ các nội dung liên quan đến Khu thương mại tự do Đà Nẵng
- Mở cặp cửa khẩu Hoành Mô (Quảng Ninh) – Động Trung (Trung Quốc)
Hôm nay (26-6), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2025. Trong đó, điều 13 của nghị quyết này có nội dung về việc thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng.
“Với dự án này, Đà Nẵng kỳ vọng sẽ tạo được sự bức phá trong phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn tiếp theo”, ông Trần Chí Cường, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng trao đổi nhanh với KTSG Online khi đang tham dự kỳ họp Quốc hội.
Theo ông, chủ trương xuyên suốt của thành phố là việc hình thành và xây dựng dự án Khu TMTD Đà Nẵng sẽ được thực hiện từng bước, cẩn trọng để phù hợp với các luật hiện hành, đặc biệt là về đất đai, đấu thầu.
Gắn liền với cảng biển, khu công nghệ cao
Khu TMTD Đà Nẵng là khu chức năng, được thành lập để thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách nhằm mục tiêu thu hút đầu tư, thương mại, du lịch và dịch vụ chất lượng cao. Quốc hội cho phép thành lập này gắn với Cảng biển Liên Chiểu.
Về vị trí, theo Quy hoạch thành phố Đà Nẵng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Khu TMTD sẽ nằm ở đoạn giữa Khu công nghệ cao Đà Nẵng, Khu công nghệ thông tin tập trung Đà Nẵng và Cảng Liên Chiểu, đang được xây dựng. Trong khi Khu công nghệ cao thu hút các dự án công nghệ, vi mạch và bán dẫn thì Cảng Liên Chiểu là nơi có tiềm năng trở thành cảng biển đặc biệt và có khả năng tiếp nhận các tàu có trọng tải từ 100.000 tấn trở lên, tàu container đến 8.000 TEUS.
Cụ thể, khu TMTD sẽ nằm bao quanh trên các tuyến đường Hoàng Văn Thái - Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành - Cảng Liên Chiểu; Hoàng Văn Thái - Nhà ga; Hoàng Văn Thái - Vành đai Tây 2 - Lê Đại Hành - Ga hàng không. Tuyến phía Nam của vị trí 3 (28,3ha) kết nối với trung tâm logistics trong phân khu đô thị sườn đồi và kết nối với hệ thống giao thông công cộng là tuyến giao thông đường sắt đô thị trên cao trên đường Hoàng Văn Thái.
Vị trí các điểm bố trí cho việc phát triển Khu phi thuế quan là các vị trí có đường bao 4 mặt, đảm bảo cho yêu cầu là các khu vực hình thành hàng rào cứng và tách biệt với khu dân cư. Do nằm tại nút giao của đường Hoàng Văn Thái và tuyến liên khu vực nên khu thương mại tự do được phân bố thành ba vị trí liền kề, với tổng diện tích khoảng 132,3 ha. Ba vị trí này sẽ được thiết kế thông nhau bởi các đường ngầm dưới lòng đất hoặc cầu vượt để đảm bảo thiết lập các hàng rào cứng.
Quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa giữa khu chức năng thuộc Khu TMTD Đà Nẵng với khu vực bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu theo quy định của pháp luật Việt Nam về hải quan, thuế và xuất khẩu, nhập khẩu.
Những cơ chế đặc biệt
Theo nghị quyết này, Khu TMTD Đà Nẵng có các khu chức năng, gồm khu sản xuất, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác.
Theo đề xuất của thành phố Đà Nẵng, Ban Quản lý Khu công nghệ cao và Khu công nghiệp Đà Nẵng (DHPIZA) sẽ thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với khu thương mại tự do, có thẩm quyền quản lý theo cơ chế “một cửa, tại chỗ” trên các lĩnh vực, tạo thuận lợi trong giải quyết các thủ tục đầu tư cho doanh nghiệp.
Hồi đầu tháng này, trao đổi với báo chí bên lề một cuộc họp tại UBND thành phố Đà Nẵng, ông Vũ Quang Hùng, Trưởng ban DHPIZA, cho biết Khu TMTD là khu vực liền kề với cảng. Trong đó, hàng hóa có thể lưu trữ trong thời gian dài mà không chịu các loại thuế hải quan, thuế tiêu thụ đặc biệt và luôn được bảo đảm thanh toán thuế đối với hàng tồn kho.
Khu TMTD cũng không quy định giới hạn về thời gian lưu trữ, đóng gói lại hàng hóa nước ngoài và các hoạt động logistics khác. Trong khi đó, theo quy định hiện nay (Luật Hải quan 2014), việc lưu trữ hàng hóa và các hoạt động logistics khác sẽ có thời gian nhất định và không quá 12 tháng kể từ ngày được gửi vào kho
Với khu này, doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài có thêm điều kiện thuận lợi là có thể đem hàng hóa đến, tổ chức sản xuất, sơ chế, đóng gói, dán nhãn trước khi xuất khẩu đến nước khác hoặc sau đó đưa vào nội địa Việt Nam.
Khu này cũng sẽ thúc đẩy phát triển hoạt động sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp, phân loại, đóng gói hàng xuất khẩu, nhập khẩu, cung cấp các dịch vụ logistics... nhằm thiết lập nên một trung tâm trung chuyển hàng hóa quốc tế, phát huy tối đa chuỗi giá trị của cảng Liên Chiểu và Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng.
Cùng với đó, TMTD cũng kết nối tầng sản xuất và bổ trợ liên hoàn cho các cụm, khu công nghiệp lân cận, sẽ phát triển trong tương lai như Cụm công nghiệp Hòa Nhơn, Khu công nghiệp Hoà Nhơn, Khu công nghiệp Hoà Ninh cũng như kết nối với cảng cạn, ga đường sắt cùng các trục giao thông lớn.
Nghị quyết cũng quy định chính sách ưu đãi đầu tư trong Khu TMTD Đà Nẵng. Trong đó, nhà đầu tư nước ngoài thành lập tổ chức kinh tế tại đây chỉ cần làm thủ tục lập tổ chức kinh tế, không cần có dự án đầu tư và không phải thực hiện thủ tục cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước khi thành lập tổ chức kinh tế.
Doanh nghiệp có dự án đầu tư trong các khu chức năng thuộc Khu TMTD Đà Nẵng sẽ được hưởng chế độ ưu tiên theo quy định của pháp luật về hải quan đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu tại địa bàn thành phố. Các chế độ ưu tiên sẽ được thông tin cụ thể với từng dự án khi thực hiện đăng ký đầu tư.
UBND thành phố Đà Nẵng chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng các khu chức năng thuộc Khu thương mại tự do Đà Nẵng. Với chính sách về đất đai, Quốc hội cho phép trong trường hợp vị trí đề xuất của khu này chưa được xác định trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của thành phố hoặc có sự điều chỉnh về quy mô, địa điểm đã được phê duyệt thì UBND Đà Nẵng tổng hợp, trình HĐND thành phố thông qua.
Bên cạnh những chính sách đặc biệt cho sản xuất và xuất nhập khẩu, Khu TMTD Đà Nẵng cũng có những cơ chế đặc biệt cho du lịch.
Trong đó, khách du lịch trong nước và quốc tế lưu trú từ một ngày trở lên tại cơ sở lưu trú trên địa bàn thành phố Đà Nẵng sẽ được mua hàng miễn thuế tại khu thương mại tự do để tiêu thụ trong nội địa Việt Nam với định mức bằng 3 lần định mức miễn thuế nhập khẩu đối với hành lý của người nhập cảnh cho từng lần nhập cảnh. Một người được mua một lượt/ngày và không quá ba lần trong tháng, có ràng buộc một số điều kiện cụ thể.
Doanh nghiệp kinh doanh hàng miễn thuế được phép xử lý một phần giao dịch với khách hàng qua mạng internet hoặc các phương tiện trực tuyến khác nhưng phải thực hiện việc khai báo hải quan khi giao nhận hàng hóa cho người mua tại cơ sở kinh doanh hoặc kho hàng hàng miễn thuế ở khu này.
