Không thể để “thiết kế cầu Rạch Miễu” nhân bản khắp nơi!

(KTSG) - Chỉ mới vận hành chưa đầy hai tháng, cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận đã chạm mức mãn tải và dự báo quá tải là điều chắc chắn trong thời gian ngắn sắp tới. Nguyên nhân mãn tải được doanh nghiệp vận hành cao tốc này lý giải, do thực hiện dự án theo quy hoạch và tính toán căn cứ vào mốc khởi điểm năm 2009, tức cách đây… 13 năm^(*).

Câu chuyện xài bản thiết kế cũ của cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận cũng không phải là lần đầu. Cầu Rạch Miễu nối liền hai tỉnh Tiền Giang và Bến Tre cũng vậy, cầu này bắt đầu hoạt động năm 2009 nhưng mọi tính toán lưu lượng xe dựa trên bản thiết kế năm 1998, tức 11 năm trước đó^(**).

Ngay khi cầu Rạch Miễu đi vào hoạt động, giới chuyên môn đã báo động nguy cơ kẹt xe vì cầu quá hẹp, chỉ có hai làn ô tô. Thiết kế cầu còn có điểm bất cập là quá cao do phải đảm bảo tĩnh không thông thuyền 37,5 mét cho tàu 10.000 tấn đi qua, điều này khiến xe tải nặng khi qua cầu phải chạy như rùa bò do dốc cầu không đủ độ dài để bắt trớn tăng tốc, nhất là khi kẹt xe.

Công ty cổ phần BOT Trung Lương - Mỹ Thuận cho biết, lưu lượng xe lưu thông trên cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận là 23.000 xe/ngày đêm, gần chạm mức mãn tải. Ngày lễ Tết lưu lượng xe tăng gấp đôi, lên đến 50.000 xe/ngày đêm, cao tốc rơi vào tình trạng quá tải.

Không chỉ quá tải, nguy cơ tai nạn luôn hiện diện vì cao tốc này chưa có làn dừng khẩn cấp mà chỉ có 11 điểm dừng khẩn cấp chiều rộng chỉ 2 mét, không đủ an toàn vì xe kích thước lớn khi đậu sẽ ló ra ngoài làn xe chạy một phần thân xe. Chưa kể, khi có tai nạn thì xe cứu hộ, cứu thương cũng không vào cao tốc được do thiếu làn dành riêng.

Chính vì không có làn khẩn cấp, khuya 30-5 vừa qua, một xe cẩu bị chết máy phải đậu ở làn số hai và sau đó một xe tải không phát hiện kịp đã tông vào đuôi xe cẩu này. Tai nạn khiến hai người trên xe tải thiệt mạng, tài xế xe tải bị thương nặng.

Gần đây nhất, hôm 12-6 cũng trên cao tốc này, một xe tải va chạm và hất một ô tô 7 chỗ chắn ngang một làn đường. Vụ tai nạn gây kẹt xe hơn 3 ki lô mét, do không có làn khẩn cấp nên cảnh sát giao thông phải… chạy bộ xuống đường cao tốc để mở đường cho xe cứu hộ đến hiện trường^(***).

Điều đáng lo ngại đã nhiều lần công luận lên tiếng là không chỉ cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận có thiết kế giai đoạn 1 thiếu làn khẩn cấp và dựa trên số liệu lạc hậu, mà hàng chục dự án cao tốc sắp triển khai được Bộ Giao thông Vận tải công bố trong năm nay đều như vậy. Thông tin công bố thể hiện các cao tốc này sẽ được đầu tư phân kỳ hai giai đoạn, có nghĩa là trong giai đoạn 1 đều không làn dừng khẩn cấp.

Từ thực tế hoạt động của cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận có thể thấy rõ, nguy cơ tai nạn chết người và kẹt xe trên các cao tốc thiếu làn dừng khẩn cấp là điều khó tránh khỏi.

Câu chuyện thiết kế cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận và cầu Rạch Miễu cho thấy, tầm nhìn trong quy hoạch giao thông quá ngắn, chỉ vài năm đối với những cây cầu hay tuyến cao tốc vốn đòi hỏi phải có vòng đời từ 50 năm trở lên.

Nếu các thiết kế kiểu này được “nhân bản” trong các dự án cao tốc sắp triển khai thì kẹt xe, tai nạn sẽ thành nỗi ám ảnh thường trực của các bác tài trên mọi miền đất nước.

-----------

^(*) https://thesaigontimes.vn/chua-thu-phi-chinh-thuc-cao-toc-trung-luong-my-thuan-da-sap-qua-tai/

^(**) https://tuoitre.vn/bat-nhao-tren-cau-rach-mieu-299634.htm

^(***) https://zingnews.vn/csgt-chay-bo-mo-duong-xu-ly-tai-nan-o-cao-toc-trung-luong-my-thuan-post1325749.html