(KTSG Online) – Các nhà hoạch định chính sách của Bộ Tài chính Mỹ sẽ không can thiệp để kìm hãm sức mạnh của đồng đô la vốn đang làm gia tăng bất ổn tài chính toàn cầu. Lý do chủ yếu là Bộ Tài chính Mỹ nhận thấy đồng bạc xanh mạnh giúp chống lại lạm phát trong nước, các nhà phân tích và cựu quan chức bộ này cho biết.
- Các đồng tiền châu Á lao dốc sau khi Fed báo hiệu tiếp tục tăng lãi suất
- Thị trường tài chính toàn cầu ‘nín thở’ theo dõi Fed tăng lãi suất
Đô la bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất để chống lại mức lạm phát đang ở mức cao trong nhiều thập niên đồng thời giới đầu tư đổ xô chuyển tiền vào các tài sản bằng đô la. Chỉ số WSJ Dollar Index, đo lường sức mạnh của đô la so với một rổ tiền tệ mạnh khác, tăng khoảng 16% trong năm nay.
Việc đồng đô la mạnh lên so với các đồng tiền khác gây áp lực lên nhiều nước trên thế giới, làm tăng chi phí nhập khẩu được định giá bằng đô la và chi phí thanh toán các khoản nợ bằng đô la, đặc biệt là ở nhiều nền kinh tế đang phát triển có những khoản nợ lớn và nhập khẩu nhiều nhiên liệu, thực phẩm và các mặt hàng khác.
Ngay cả các nền kinh tế giàu có cũng đối mặt khó khăn khi chi phí nhập khẩu của họ tăng lên. Nhật Bản, nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới, gần đây đã can thiệp vào thị trường tiền tệ để hỗ trợ đồng yen.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ, Janet Yellen cho biết bà ủng hộ cơ chế tỷ giá hối đoái do thị trường quyết định. Bà giải thích thêm rằng sức mạnh của đồng đô la phần lớn là do chính sách thắt chặt tiền tệ của Fed và dòng vốn chảy vào Mỹ. Tại Mỹ, Fed quản lý chính sách tiền tệ trong khi đó Bộ Tài chính giám sát chính sách tỷ giá hối đoái.
Các nhà kinh tế chỉ ra hai lý do khiến Bộ Tài chính Mỹ khó có thể sớm thực hiện các động thái để giảm giá trị của đồng đô la hoặc làm chậm đà tăng của nó.
Đầu tiên, với việc Fed tiếp tục tăng lãi suất, bất kỳ sự can thiệp ngoại hối nào của Mỹ đều chỉ có tác động hạn chế đến giá trị của đô la.
Thứ hai, đồng đô la mạnh giúp giảm lạm phát (nhờ giảm chi phí nhập khẩu) và Bộ Tài chính Mỹ có khả năng không muốn thực hiện các biện pháp có thể làm suy yếu nỗ lực của Fed trong việc kiềm chế lạm phát.
“Bộ Tài chính Mỹ có thể lo ngại sức mạnh của đồng đô la sẽ mở đường cho những khiếu nại từ nước ngoài nhưng trong ngắn hạn, chiến lược tốt nhất của họ là cố gắng giữ im lặng”, Mark Sobel, một cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ và hiện là Chủ tịch Mỹ của Diễn đàn các tổ chức tài chính và tiền tệ chính thức, nhận định.
Mỹ chỉ vài lần can thiệp vào thị trường tiền tệ, đáng chú ý Thỏa ước Plaza vào năm 1985. Theo thỏa ước đó, Mỹ, Anh, Nhật Bản, Tây Đức và Pháp đã đồng ý phối hợp can thiệp tiền tệ để giảm giá đồng đô la. Trong thập niên tiếp theo, giá trị của đô la giảm và đồng yen tăng. Nhưng sự can thiệp đó diễn ra khi Fed đã bắt đầu nởi lỏng tăng lãi suất, tạo điều kiện cho bộ trưởng tài chính của các nước liên quan can thiệp một cách hiệu quả.
“Nếu họ cố gắng can thiệp khi Chủ tịch Fed lúc đó là Paul Volcker đang quyết liệt tăng lãi suất, tôi không nghĩ họ sẽ thành công”, Nathan Sheets, người từng là Thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ phụ trách các vấn đề quốc tế dưới thời chính quyền Tổng thống Barack Obama, nói.
Với các động lực thị trường mà Fed tạo ra hiện nay, Sheets cho biết chính quyền Tổng thống Joe Biden không có lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận sức mạnh của đồng đô la.
Trong bài phát biểu hôm thứ Sáu, Phó chủ tịch Fed - Lael Brainard cho biết Fed đang theo dõi diễn biến tài chính toàn cầu trong khi vẫn cam kết giảm lạm phát bằng cách tăng lãi suất đủ cao để làm chậm tăng trưởng kinh tế Mỹ.
Đồng đô la mạnh thường giúp giảm lạm phát của Mỹ nhờ chi phí nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ vào Mỹ giảm. Đô la mạnh cũng giúp hạn chế xuất khẩu của Mỹ bằng cách làm cho hàng hóa Mỹ trở nên đắt hơn trên thị trường toàn cầu, làm chậm tăng trưởng kinh tế và điều này cũng có thể tạo ra áp lực giảm giá cả.
Dù đô la mạnh ảnh hưởng đến lợi nhuận của các nhà xuất khẩu Mỹ, nhưng chính quyền Tổng thống Joe Biden đã không nỗ lực để đảo ngược đà tăng của đồng đô la vì muốn thấy lạm phát thấp hơn. Trong khi đó, thị trường lao động của Mỹ vẫn mạnh mẽ, giảm thiểu tác động chính trị tiềm tàng từ sức mạnh của đồng đô la.
Tuy nhiên, những rủi ro mà đồng đô la mạnh gây ra cho nền kinh tế toàn cầu có thể tăng nhanh. Các ngân hàng trung ương trên khắp thế giới chịu sức ép tăng lãi suất mạnh hơn dự kiến để chống lại lạm phát trong nước và để ngăn chặn đồng tiền của họ tiếp tục mất giá.
Nỗ lực tăng lãi suất kết hợp của họ có thể làm trầm trọng tình trạng tăng trưởng chậm lại của kinh tế toàn cầu. Các nhà đầu tư ngày càng có thể chọn đô la Mỹ làm nơi trú ẩn, tiếp tục làm tăng giá trị của đồng bạc xanh và gây bất ổn thị trường nhiều hơn nữa.
Ngay cả khi những rủi ro đó hình thành, Eswar Prasad, nhà kinh tế học tại Đại học Cornell, cho rằng Mỹ sẽ không thực hiện bất kỳ hành động nào để làm chậm việc tăng lãi suất hoặc thay đổi đường đi của đồng đô la cho đến khi điều này gây ra rủi ro trực tiếp cho nền kinh tế Mỹ.
Cho đến nay, rủi ro của sức mạnh đồng đô la Mỹ đối với kinh tế Mỹ vẫn ở mức là hạn chế, trong khi đó, lợi ích rất rõ ràng. Prasad nói: “Tôi không nhận thấy Bộ Tài chính hay Fed sẽ làm bất cứ điều gì đáng kể để giảm thiểu khủng hoảng tài chính ở những nơi khác trên thế giới”.
Theo WSJ
