Lời thật lỗ thật và lời lỗ trên giấy
Huy Nam (*)
Bài 41:
Lời thật lỗ thật và lời lỗ trên giấy
(realized gain, realized loss và paper gain, paper loss)
Khi tìm hiểu về capital gain và capital loss ta không thể chỉ dừng lại ở khái quát cách nhận dạng “được” và “mất” đơn giản đối với tài sản (asset) đầu tư.
Vì như ta biết, các “hàng hóa” (tiếng Anh cũng gọi products theo ngữ cảnh) đặc biệt này có gain hoặc loss được theo dõi suốt quá trình nó tồn tại. Trong quá trình đó, tùy lúc nó sẽ nhận được tên gọi một cách phân biệt qua lăng kính kinh tế tài chính, như được giải thích dưới đây.
* Realized gain: là lời thật, có được sau khi kết thúc một vòng đầu tư, từ lúc mua đến khi bán. Đó là “The amount by which the net proceeds from the sale of an asset exceed its cost of acquisition.”
* Realized loss: là lỗ thật, thể hiện khi tài sản đầu tư đã được bán đi. Đây là phép tính hiệu quả có kết số âm, nhưng lại được diễn dịch bằng các ngôn từ về đầu tư tài chính nghe có vẻ rắc rối, là “The amount by which an investment’s acquisition cost exceeds the net proceeds from its sale.”
* Paper gain: là lời chưa xác định, còn gọi là lời tiềm ẩn (unrealized gain), được xem là còn trên “giấy” và được định nghĩa là “The increased market value of an asset that is still being held compared with its cost of acquisition.”
* Paper loss: là lỗ chưa xác định, hay có thể nói là lỗ chưa kết (unrealized loss), chỉ là do quá trình điểm giá thị trường (to mark to the market) mà có. Đây là “The reduction in value of an asset that is being held compared with is original cost.”
Trong khi cách phân biệt các trạng huống capital gain và capital loss trên đây là rất hữu ích (và cần thiết) để làm cơ sở cho các hoạt động về nghiệp vụ chuyên môn, thì cũng nên lưu ý chúng đồng thời giúp cho việc xác định lợi tức chịu thuế khoa học hơn. Nếu realized gain là cơ sở để tính thuế thì paper gain không được xem như vậy. Ngược lại, realized loss có thể được dùng để khấu trừ vào mức tính thuế thu nhập thì paper loss chưa có khả năng này.
--
(*) Chuyên gia tài chính-chứng khoán, tác giả sách "Tài chính chứng khoán qua nhịp cầu Anh-Việt" do NXB Trẻ, Thời báo Kinh tế Sài Gòn và Trung tâm kinh tế châu Á-Thái Bình Dương hợp tác xuất bản.
Đường dẫn tới các bài trước được đăng trong mục Tin bài khác bên dưới.
