Mộc mạc chè nếp
Bài và ảnh: Thanh Ly
(TBKTSG Online) – Trong cái bọc quà quê được chị Hai chuẩn bị cho tôi trước khi lên thành phố, dù chưa mở ra tôi cũng đã biết không thể thiếu mấy tán đường, vài lon gạo nếp và mấy củ gừng già. Chị thường bảo, ở chợ phố giờ những thứ này rất dễ tìm nhưng làm gì ngon bằng sản vật quê mình. Trong cái se lạnh tiết trời ngày đầu đông, có tán đường, lon nếp quê nhà mà nấu chè thì còn gì bằng.
 |
| Nếp mới nấu đường tán, thêm vị gừng thơm ngon chén chè nếp. |
Chè nếp, tên gọi tuy mộc mạc, dung dị nhưng vốn gắn liền với đời sống người dân xứ Quảng quê tôi. Mỗi dịp giỗ chạp, cúng quảy và đặc biệt trong những ngày mưa dầm, trời lạnh thế nào chị Hai tôi cũng nấu món chè nếp.
Từ nhỏ tôi ghiền ăn chè nếp chị nấu. Chẳng hiểu tôi mê chè nếp vì hương thơm lừng của từng hạt gạo nếp đã chín thấm chất đường ngọt lịm hay vì ngày ấy chè nếp chỉ là thứ quà vặt duy nhất và quý hiếm của mấy chị em tôi.
Không phải là cao lương mĩ vị nhưng để có chén chè nếp ngon cũng không dễ. Chị tôi có cách nấu chè rất riêng tạo được sự kết hợp giữa vị ngọt thanh của đường, bùi béo của nếp, thơm nồng của gừng… ăn vào tận hưởng được mọi hương vị tự nhiên của đồng quê.
Trước hết là việc chọn nguyên liệu, theo bí quyết của chị, nếp phải là loại nếp lúa mới, được phơi đủ nắng. Đường để nấu chè cũng phải là loại đường tán màu vàng mật, đủ để chè khi chín có màu hơi vàng. Nếp đãi thật kỹ, vo thật sạch rồi cho vào nồi nước đang sôi.
Trong quá trình nấu, tuyệt đối không đậy nắp nồi chè mà luôn quan sát chè trong khi nấu. Phải đun lửa liu riu, khi nếp chín thì cho đường và một ít gừng đã giã nhỏ vào. Nồi chè kêu sục sục vẫn để sôi thật nhỏ lửa trong khoảng mươi phút cho nếp thấm đường. Thỉnh thoảng khuấy cho đều tay. Nồi chè sánh lại là ngừng lửa ngay, nếu người chế biến chỉ cần sơ ý khuấy già tay một chút, chè sẽ mất đi hương đồng dịu dàng của nếp, vị ngọt thanh của đường. Khi thành phẩm, nồi chè có màu vàng sóng sánh, hạt nếp chín nhừ, mềm nhưng còn nguyên vẹn.
Mùa lạnh về, như một thói quen không thể thiếu, các gia đình ở quê tôi bắt đầu tự đãi cả nhà mình bằng món chè nếp. Đây là món ăn dành cho mùa lạnh hơn là mùa nắng vì chè nếp khi ăn vào thường tạo cho con người ta cảm giác ấm bụng.
