Mua lúa tại ĐBSCL chiếm 90% là hàng xáo
Ngọc Hùng
 |
| Nông dân An Giang đang phơi lúa hè thu – Ảnh: Cao Tâm |
(TBKTSG Online) – Hiện tại, gần 90% kênh mua lúa gạo tại ĐBSCL phụ thuộc vào hàng xáo (thương lái) để mua hơn 21 triệu tấn lúa hàng năm, ông Huỳnh Minh Huệ, Tổng thư ký Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA), cho hay.
Tại cuộc họp sơ kết thí điểm mô hình tổ chức hàng xáo liên kết với doanh nghiệp kinh doanh lương thực ngày 20-9 tại An Giang, vấn đề hàng xáo mua lúa của nông dân được mang ra mổ xẻ dưới góc độ liên kết thành phần này với doanh nghiệp.
Theo VFA, đa phần nông dân còn nghèo và lúa là nguồn thu chính nên đến mùa thu hoạch phải bán ngay để trả cho các khoản nợ vật tư phân bón và tiêu dùng, không có phương tiện bảo quản, không có điều kiện phơi sấy, phương tiện vận chuyển, lao động bốc xếp để chuyển lúa đến các địa điểm tập trung để bán. Do đó, hàng xáo trở thành kênh thu mua lúa chính tại ĐBSCL trong những năm qua và cả trong thời gian tới.
Ông Huệ cho biết, từ nay đến năm 2020 và 2030, quá trình tích tụ ruộng đất sẽ diễn ra mạnh, quy mô sản xuất sẽ lớn hơn nhưng dự báo sản xuất lúa ở ĐBSCL chủ yếu vẫn là quy mô hộ với khoảng 1 triệu hộ nông dân trồng lúa.
Theo ông thì nếu các doanh nghiệp kinh doanh lương thực tổ chức thu mua lúa trực tiếp sẽ cần bộ máy quản lý, nhân lực rất lớn, cồng kềnh và không hiệu quả, đẩy giá thành lên cao hơn hàng xáo. Trong khi đó, lực lượng hàng xáo có tổ chức gọn nhẹ, cơ động, có thể len lỏi vào vùng sâu, vùng xa phù hợp với quy mô sản xuất nông nghiệp tại ĐBSCL.
“Do đó, hệ thống hàng xáo vẫn đóng vai trò quan trọng trong chuỗi lưu thông phân phối lúa gạo”, ông Huệ nói.
Ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) cho biết hiện có 1.426 hàng xáo và 87 nhà máy xay xát tư nhân tham gia chương trình liên kết với doanh nghiệp mua lúa của nông dân.
Theo VFA, mô hình liên kết giữa hàng xáo và doanh nghiệp sẽ triển khai trên diện rộng, vì bước đầu đã cho thấy lực lượng hàng xáo nếu tổ chức tốt sẽ tạo ra những yếu tố tích cực trên thị trường lúa gạo.
