(KTSG Online) - Dù không bị ảnh hưởng lớn bởi những vụ sụp đổ gần đây của các ngân hàng phương Tây nhưng hệ thống ngân hàng ở Đông Nam Á vẫn đang chuẩn bị cho giai đoạn phát triển mang nhiều rủi ro tín dụng tiềm ẩn và thu nhập từ tiền lãi giảm.
- Các ngân hàng trung ương mua khối lượng vàng kỷ lục trong quí 1
- Thách thức với ngành ngân hàng đã giảm…
Dòng tiền gửi bị rút vội vã hoặc giá cổ phiếu sụt giảm do các ngân hàng trung ương tăng lãi suất để giảm lạm phát toàn cầu khiến nhiều ngân hàng phương Tây từ Silicon Valley Bank đến Credit Suisse bị phá sản. Điều này làm gia tăng sức ép cho ngành ngân hàng toàn cầu.
Các nhà phân tích thuộc ngân hàng HSBC cho rằng, các ngân hàng thuộc khối ASEAN vẫn chưa có dấu hiệu rõ ràng về tình trạng sẽ gặp khó khăn tương tự như phương Tây. Tuy vậy, các chuyên gia của HSBC đã nhận diện những “khu vực dễ bị tổn thương” ở các ngân hàng trong khu vực.
"Chẳng hạn, bên cạnh nợ hộ gia đình tăng cao, các khoản nợ xấu của các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Thái Lan tăng lên mức khủng hoảng tài chính toàn cầu. Tại Philippines, nợ xấu tổng thể đang cao nhất trong khối các nước ASEAN. Trong khi đó, Việt Nam vẫn còn chậm trễ trong cải cách ngân hàng”, theo báo cáo hồi tháng 4-2023 của chi nhánh nghiên cứu thuộc HSBC.
Còn các ngân hàng ở Singapore kể cả DBS Group Holdings và United Overseas Bank đều không gặp khó khăn. Các ngân hàng Singapore đã thu được lợi nhuận kỷ lục khi lãi suất tăng. Tuy nhiên, nhìn về phía trước vẫn có lý do để lo lắng.
Là ngân hàng lớn nhất Đông Nam Á tính theo tổng tài sản, DBS hồi đầu tháng này đã cho biết lợi nhuận ròng trong quí 1-2023 tăng 43% so với một năm trước đó, lên 2,57 tỉ đô la Singapore (1,92 tỉ đô la Mỹ).
Tuy nhiên, tỷ suất lãi ròng (NIM) – tức chênh lệch giữa số tiền mà ngân hàng kiếm được từ các khoản cho vay và số tiền ngân hàng phải trả cho người gửi tiền - có thể giảm nhẹ trong những tháng tới. CEO Piyush Gupta của DBS tóm tắt về thu nhập của ngân hàng trong báo cáo mới nhất. “Đây là những lực lượng đối kháng, chi phí tiền gửi sẽ tiếp tục tăng lên khi lãi suất tăng, trong khi chi phí cho vay sẽ được định giá lại. Khi bạn kết hợp tất cả những thứ đó lại với nhau và lập mô hình, chúng tôi nghĩ rằng bạn sẽ bắt đầu thấy NIM tổng thể của chúng tôi giảm dần”, vị CEO than phiền.
NIM được sử dụng như một chỉ báo về khả năng sinh lời của ngân hàng. Các ngân hàng Singapore thường tuân theo các chính sách lãi suất của Quỹ Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) trong việc định giá các khoản vay của họ.
Hôm 3-5, Fed đã tăng lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm. Ai cũng kỳ vọng rằng đợt tăng lãi suất trong tuần này có thể là lần tăng cuối cùng trong thời điểm hiện tại. Điều này sẽ hạn chế khả năng kiếm thêm thu nhập của các các ngân hàng.
Vốn đã tăng lãi suất trong năm ngoái, các ngân hàng Singapore sẽ phải tiếp tục cạnh tranh gay gắt để thu hút người gửi tiền. Do phạm vi tăng lãi suất cho vay hạn chế, NIM của họ có thể bị nén lại.
UOB cũng lâm tình trạng tương tự DBS. Hồi tháng 4, UOB đã báo cáo lợi nhuận ròng đạt 1,51 tỉ đô la Singapore trong quí đầu năm, tăng 67% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, NIM của UOB đã giảm 8 điểm cơ bản so với quí cuối năm 2022, xuống còn 2,14%.
"Chúng tôi nghĩ rằng NIM sẽ vừa phải. Chúng tôi cho rằng đà cho vay sẽ không mạnh trong nửa đầu năm 2023”, Giám đốc tài chính Lee Wai Fai của UOB phát biểu.
Ở các quốc gia Đông Nam Á khác, mối lo ngại về nợ xấu đã trở thành ám ảnh khi môi trường lãi suất tăng cao gây áp lực lên những người đi vay đang cố gắng trả nợ. Các nhà nghiên cứu của HSBC đã không lẻ loi trong việc nhận diện một số đặc tính dễ tổn thương của hệ thống ngân hàng ASEAN.
Tại Thái Lan, trong khi các chuyên gia kỳ vọng du lịch phục hồi sẽ hỗ trợ biên lãi suất, rủi ro tín dụng đang phủ bóng mờ quá trình hồi phục kinh tế.
Như cái đệm chống lại các khoản nợ xấu khó đòi, ngân hàng thường trích lập quỹ dự phòng trong các bảng cân đối kế toán. Trong báo cáo tháng 4-2023, hãng nghiên cứu tài chính CreditSights nhấn mạnh rằng các khoản dự phòng này tại các tổ chức cho vay của Thái Lan trong quí đầu tiên đã tăng từ 14-48% so với cùng thời điểm năm ngoái.
Ví dụ như tại Kasikornbank, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận một "bất ngờ tiêu cực" là 8 tỉ baht trong các khoản dự phòng dùng để bù đắp cho những tổn thất tiềm ẩn phát sinh do sự suy giảm chất lượng của một khoản vay doanh nghiệp lớn trong quí.
Báo cáo của CreditSights viết: “Chúng tôi nhận thấy tăng trưởng kinh tế Thái Lan được cải thiện trong năm nay nhờ vào nhu cầu tiêu dùng. Tuy nhiên, khả năng thanh toán nợ của các hộ gia đình và doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn mong manh. Tình trạng này hạn chế khả năng của các ngân hàng Thái Lan trong việc thông qua việc tăng lãi suất cơ bản cho các phân khúc này mà không ảnh hưởng đến chất lượng tài sản”.
Tại Việt Nam, nhà phân tích Quản Trọng Thành từ Maybank Securities thuộc Ngân hàng Malayan của Malaysia, đã nhấn mạnh rằng các nút thắt quy định và thực trạng trái phiếu doanh nghiệp đã góp phần vào tình trạng căng thẳng của lĩnh vực bất động sản tại Việt Nam, tạo ra áp lực đáng kể đối với chất lượng tài sản của định chế cho vay.
“Trong trung hạn, chúng tôi nhận thấy các ngân hàng trong nước đang phải đối mặt với những trở ngại do nhu cầu tín dụng chậm lại và thu nhập từ phí ít đi, cũng như áp lực đối với NIM và trích lập dự phòng”, nhà phân tích của Maybank Securities viết trong báo cáo tháng 4-2023.
Tại Malaysia, hãng nghiên cứu Fitch Solutions nói rằng tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng nước này sẽ giảm từ mức 4,5% năm 2022 xuống 4,3% trong năm nay. Nguyên nhân là do triển vọng kinh tế yếu hơn và chi phí vay cao hơn.
“Rủi ro đối với sự ổn định tài chính của Malaysia vẫn ở mức khiêm tốn. Chi phí đi vay cao hơn cũng như tăng trưởng kinh tế chậm lại... sẽ tiếp tục đè nặng lên nhu cầu vay vốn”, báo cáo của Fitch Solutions nhấn mạnh.
Theo Nikkei Asia
