(KTSG Online) – Các chuyên gia đã phân tích tình hình thực tế và đưa ra những lời khuyên cho các nhà đầu tư cá nhân, nên lựa chọn kênh đầu tư nào cho phù hợp với điều kiện tài chính của mình tại buổi Tọa đàm “Quản lý đầu tư cá nhân trong môi trường linh hoạt” do báo Đầu tư tổ chức ngày 14-7.
- Chứng khoán phục hồi trong khi ngân hàng đặt kỳ vọng lợi nhuận
- Thị trường tiền số lao dốc, bitcoin giảm gần 10.000 đô la chỉ trong một giờ
Đầu tư tài sản chứ không phải đầu cơ tài sản
Tại buổi tọa đàm, ông Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế cho rằng, ngoài các áp lực lạm phát, kinh tế Việt Nam cũng chịu các áp lực khác trong đó có áp lực về suy giảm kênh đầu tư. Kênh đầu tư tư nhân chủ yếu trong các năm qua gồm có trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, chứng khoán, bitcoin (tiền số)… Đây là những kênh đầu tư chịu áp lực rất lớn từ lạm phát và các bất ổn về chính trị, kinh tế toàn cầu. Đồng thời, cũng phản ánh dấu hiệu quá “nóng” của những kênh đầu tư này, đặc biệt là chứng khoán, bất động sản.
Ông Nghĩa cho rằng: “Thị trường tài sản là một thị trường đầu tư có doanh lợi trên vốn rất cao, tuy nhiên, rủi ro cũng rất lớn. Ngoài ra, đây cũng là thị trường rất dễ bị thao túng nếu không được kiểm soát tốt sẽ tạo ra những làn sóng đầu tư bầy đàn có thể làm sụp đổ thị trường nhanh chóng. Vì vậy, đối với từng cá nhân nguồn tài chính có hạn thì việc đầu tiên phải xác định đầu tư tài sản chứ không phải đầu cơ tài sản.”
Còn ông Trần Đức Anh, Giám đốc nghiên cứu vĩ mô và chiến lược đầu tư, Chứng khoán KB Việt Nam nhận định: “Động lực tăng trưởng chính của thị trường chướng khoán trong 6 tháng cuối năm sẽ đến từ khả năng đề kháng tốt của nền kinh tế trước những áp lực gia tăng từ ngoại biên, cũng như đà tăng trưởng lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết. Kỳ vọng thị trường trong quý 3 sẽ sớm bước vào nhịp hồi ngắn hạn, phản ứng với các chỉ tiêu vĩ mô tích cực được công bố, cũng như mùa báo cáo kết quả kinh doanh quý 2. Đặc biệt sau nhịp điều chỉnh sâu ở nhóm cổ phiếu tính chu kỳ cao như ngân hàng, chứng khoán, bất động sản và các ngành liên quan.”
Đánh giá về kênh đầu tư bất động sản, ông Nguyễn Văn Ngọc, Chủ tịch Hội đồng quản trị, RB Group nhận xét, về thị trường này trong 6 tháng và 1 năm tới có thể còn nhiều khó khăn, sẽ ảnh hưởng tới các nhà đầu tư đã ôm hàng trong giai đoạn mới đây. Đặt biệt là các nhà đầu tư đầu tư ngắn hạn, đầu cơ hay sử dụng đòn bẩy ngân hàng quá đà. Có nhiều nhà đầu tư có thể phải gồng lỗ hoặc cắt lỗ trong giai đoạn này nếu không có dòng tiền tốt. Tuy thời điểm khó khăn để xuống tiền nhưng chúng ta lại nhìn thấy những điểm tích cực của thị trường trong trung dài hạn.
Ông Nghĩa cho biết, thị trường bất động sản Việt Nam hiện đang ở mức báo động theo các tiêu chí của Quỹ tiền tệ Quốc tế IMF. Bởi theo IMF để mua một căn hộ, những người lao động có thu nhập trung bình phải dành ra tới 30 năm tiền lương trở lên là có dấu hiệu bong bóng.Giao dịch bất động sản trong thời gian gần đây chủ yếu là giao dịch của các nhà đầu tư dự án và của các nhà đầu tư thứ cấp (đầu cơ). Các giao dịch mua nhà rất ít, nhất là những giao dịch mua nhà để ở cho những tầng lớp lao động trung bình là quá ít. Đây cũng là một chỉ báo cho thấy nguy cơ bong bóng bất động sản đang đến gần.
Thị trường trái phiếu đã phục hồi trở lại, nhưng lòng tin của nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp rất thấp nên triển vọng phục hồi còn khá bấp bênh. Nhưng dù sao, đây cũng là dấu hiệu tích cực để giảm thiểu rủi ro vỡ nợ trái phiếu và kèm theo đó là bong bóng bất động sản trong thời gian tới.
Với thị trường chứng khoán, ông Nghĩa cho rằng trong những năm qua đã rơi vào tình trạng đầu cơ và lũng đoạn của một số doanh nghiệp – kéo theo đó rất phổ biến là tình trạng đầu cơ bầy đàn đã đẩy giá chứng khoán lên khá cao trong khi nền tảng tài chính của nhiều tập đoàn và công ty đang gặp khó khăn lớn do đại dịch Covid-19. Đặc biệt, các báo cáo được phát hành về dòng tiền của hầu hết các công ty (kể cả các tập đoàn lớn) đều trong tình trạng tiêu cực từ đó dẫn đến hệ luỵ về pháp lý. Bên cạnh đó, tâm lý dưới dạng lòng tham và nỗi sợ hãi khiến thị trường suy giảm rất mạnh, nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ (F0) thua lỗ và tháo chạy.
Thị trường bitcoin và nhiều loại tiền điện tử khác, theo ông Nghĩa cũng rơi vào tình trạng tương tự. Hình thức đầu tư theo kiểu bầy đàn đã đẩy giá bitcoin lên rất cao và khi có những tác động từ lạm phát, suy giảm phục hồi kinh tế toàn cầu và đặc biệt từ khủng hoảng năng lượng, lương thực, địa chính trị… khiến cho bitcoin và nhiều loại tiền điện tử khác hoảng loạn. Các kênh đầu tư này trong một khoảng thời gian đã gần như tê liệt và giá cả giảm mạnh khiến có những nhà đầu tư đã mất hàng trăm triệu đô la Mỹ.
9 nguyên tắc an toàn dành cho các nhà đầu tư cá nhân
Từ thực tế trên các chuyên gia cho rằng, khi đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư cá nhân cần phải đảm bảo 9 nguyên tắc sau: tìm những mã chứng khoán, doanh nghiệp có quy mô vừa phải phù hợp với khẩu vị rủi ro của mình; tìm những doanh nghiệp có nền tảng tài chính tốt, đòn bẩy tài chính thấp (tỷ lệ nợ trên vỗn chủ sở hữu), thanh khoản tốt và có mức sinh lời ổn định; chọn doanh nghiệp có lịch sử trả cổ tức ổn định, tránh việc trả cổ tức bằng cổ phiếu liên tục một vài năm và tăng trưởng cổ tức trên một cổ phiếu ổn định, từ 4% trở lên; hệ số P/E (giá cổ phiếu trên lợi nhuận ròng) nhỏ hơn 15 lần nếu cao hơn chứng tỏ đã bị nóng; giá trị vốn hoá của công ty trên tổng tài sản của công ty nhỏ hơn 1,5 lần nếu cao hơn thì giá đang bị ảo; các báo cáo tài chính minh bạch; đảo ngược chỉ số P/E thành E/P phải lớn hơn hoặc bằng 2 lần lãi suất tiền gửi tiết kiệm 12 tháng.
Nhà đầu tư chứng khoán cần đa dạng hoá danh mục đầu tư tuỳ theo chu kỳ kinh tế. Ví dụ, chu kỳ kinh tế tăng trưởng thì đầu tư vào những ngành quyết định xu thế tăng trưởng đó như công nghiệp chế biến chế tạo, dịch vụ, xây dựng… Nếu chu kỳ kinh tế giảm thì phải đầu tư vào các ngành trung tính, thiết yếu như y tế, lương thực, thực phẩm, ngân hàng…
Ông Nghĩa cho rằng nhà đầu tư nên chia tổng nguồn vốn của mình thành nhiều kênh đầu tư: có thể tiền gửi tiết kiệm, chứng khoán, mua cổ phần dài hạn, vàng đầu tư, mỗi loại hình khoảng 10-20%. Riêng đầu tư bất động sản chỉ dành cho các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính mạnh và trong điều kiện giá bất động sản đang ở chu kỳ bình thường.
Nếu đầu tư vào chu kỳ bất động sản tăng giá nhanh thì theo ông Nghĩa, phải biết lựa chọn phân khúc nhà gắn liền với đất hoặc đất nền. Đây là một dạng đầu tư mang tính chất đầu cơ rủi ro khá lớn trong trường hợp thị trường này bị xì bong bóng và đóng băng.
Các chuyên gia cho rằng, đầu tư bất động sản trong điều kiện bình thường, vốn nhỏ nên khởi đầu bằng đầu tư căn hộ chung cư bằng cách vay một phần vốn trả chậm của ngân hàng để mua và cho thuê. Chú ý, tổng thu nhập và cho thuê của năm đầu tiên và năm thứ hai có thể thấp hơn chút ít so với trả nợ gốc, lãi của ngân hàng trong năm đó nhưng tình trạng này sẽ giảm dần trong các năm sau. Sau 5 năm có thể tất toán khoản vay này để mua thêm một căn hộ mới cũng theo phương thức vay trả chậm và sau đó bán các căn hộ chung cư rồi chuyển sang mua căn hộ liền kề hoặc biệt thự có giá trị gia tăng cao hơn.
Việc đầu tư trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp các chuyên gia cho rằng cần phải hết sức lưu ý các vấn đề sau: hầu hết các công ty phát hành trái phiếu đều chưa được xếp hạng vì vậy rất khó nhận biết về thực trạng tài chính; nhà đầu tư có thể phải tìm hiểu bằng mọi giá đó là đòn bẩy tài chính (tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu của các công ty phát hành) phải dưới 4 lần (càng thấp, càng tốt). Các phương thức đầu tư cũng tham khảo các phương thức đầu tư như của đầu tư chứng khoán.
Đầu tư vào bitcoin, ông Nghĩa cho rằng phải đặc biệt chú ý vì bitcoin là một loại tiền không có lạm phát. Về lâu dài, giá bitcoin sẽ ổn định, không bị lạm phát tác động, việc tăng hay giảm giá là do đầu cơ. Chính vì vậy, ông Nghĩa cho rằng không nên kỳ vọng tìm kiếm lợi nhuận dài hạn trên bitcoin mà là chỉ là một kênh đầu tư ngắn hạn.
