Những điểm nghẽn nào cản trở mục tiêu tăng trưởng 8%?

(KTSG Online) - Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trở lên, cần khơi thông những điểm nghẽn lớn nhất đang kìm hãm dòng vốn và hoạt động thương mại. Trước hết, cơ quan chức năng cần tập trung vào nhóm lĩnh vực thủ tục để đưa vốn vào nền kinh tế và các quy trình liên quan đến đầu tư, đất đai và xây dựng.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký Liên đoàn thương mại và công nghiệp (VCCI) nhận định như trên, sau khi trở về từ cuộc họp của Tổng bí thư Tô Lâm với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương và các bộ ngành, chuyên gia vào hôm 25-2. Tại cuộc họp này, Tổng bí thư đã tiếp tục yêu cầu bãi bỏ ít nhất thêm 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết để dọn đường cho tăng trưởng

• Việt Nam cần hơn 4 triệu tỉ đồng vốn để tăng trưởng GDP 8% năm 2025
• Động lực tăng trưởng GDP cao từ đâu?

KTSG Online: Việc bãi bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính... đã được đề cập nhiều trong những năm gần đây, theo ông, để yêu cầu này thực sự được cụ thể hóa trong thời gian tới, cần nhắm vào những “cánh cửa” trì trệ nào?

-Ông Đậu Anh Tuấn:Theo tôi, để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trở lên, việc cải cách thể chế cần tập trung giải quyết những điểm nghẽn lớn nhất đang kìm hãm dòng vốn và hoạt động thương mại.

Trước hết, cần tập trung vào nhóm lĩnh vực thủ tục đưa vốn vào nền kinh tế, các quy trình liên quan đến đầu tư, đất đai và xây dựng hiện vẫn là rào cản đáng kể.

Các thủ tục phê duyệt dự án đầu tư còn kéo dài, thiếu nhất quán giữa các cấp chính quyền, và có nhiều quy định và cách thực hiện chồng chéo, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản, hạ tầng.

Việc cấp phép xây dựng, giải phóng mặt bằng và chuyển đổi mục đích sử dụng đất thường gặp tình trạng trì trệ do quy trình xét duyệt phức tạp, thiếu tính liên thông giữa các bộ ngành. Vì vậy, cần mạnh tay cắt giảm các bước trung gian không cần thiết, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số để minh bạch hóa và rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ.

Đợt sát nhập các bộ ngành, cơ quan Nhà nước đang diễn ra liệu có làm phức tạp thêm bức tranh thủ tục hành chính “một cửa nhiều cánh”, gây khó khăn cho doanh nghiệp hay không? Là người trực tiếp tiếp thu ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, ông thấy điều cần nhất để giữ ổn định môi trường kinh doanh, giảm thiểu thủ tục cho doanh nghiệp ở các cơ quan khác nhau tại thời điểm này và thời gian tới là gì?

-Việc sáp nhập các bộ ngành, cơ quan Nhà nước để tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý là rất cần thiết. Tất nhiên, mọi sự thay đổi có lúc, có nơi trục trặc, khả năng doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn với sự xáo trộn và chồng chéo thủ tục, đặc biệt trong giai đoạn chuyển đổi.

Một trong những rủi ro lớn nhất là việc thay đổi đầu mối xử lý hồ sơ mà không có hướng dẫn rõ ràng; dẫn đến tình trạng doanh nghiệp không biết phải liên hệ với cơ quan nào, hoặc cùng một nội dung nhưng lại bị yêu cầu bổ sung giấy tờ theo tiêu chí khác nhau giữa các đơn vị mới sáp nhập.

Để tránh tình trạng "một cửa nhiều cánh", cần chuẩn hóa các quy trình xử lý hồ sơ ngay từ đầu, đảm bảo rằng doanh nghiệp không phải làm lại từ đầu khi có sự thay đổi cơ quan quản lý.

Cụ thể, thay vì để doanh nghiệp tự điều chỉnh theo hệ thống mới, Nhà nước cần chủ động duy trì đầu mối xử lý ổn định trong một giai đoạn chuyển tiếp, đồng thời triển khai cơ sở dữ liệu dùng chung giữa các bộ ngành để tránh tình trạng yêu cầu lặp lại thông tin.

Cùng với đó, cơ quan chức năng cũng cần tăng cường cơ chế phản hồi nhanh từ doanh nghiệp. Một kênh tiếp nhận phản ánh tập trung, được vận hành hiệu quả, sẽ giúp phát hiện sớm các điểm nghẽn phát sinh từ việc sáp nhập, từ đó có điều chỉnh kịp thời.

Hàng loạt luật thuế dự kiến sửa đổi vào kỳ họp Quốc hội tháng 5 tới sẽ có đề xuất mức thuế mới tăng khá mạnh, theo ông, việc tăng thuế trong thời điểm này có đi ngược lại quan điểm thúc đẩy và hỗ trợ môi trường kinh doanh hay không?

Theo tôi, việc tăng thuế trong thời điểm này cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh tác động tiêu cực đến môi trường kinh doanh, đặc biệt khi nền kinh tế đang cần động lực để phục hồi và tăng trưởng. Nếu mức thuế mới tăng mạnh đối với nhiều nhóm hàng và ngành hàng thì có thể làm gia tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa, từ đó làm giảm sức mua và sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Điều này có thể đi ngược lại mục tiêu thúc đẩy đầu tư và mở rộng sản xuất.

Thay vì lộ trình tăng thuế nhanh và gấp như dự thảo luật thuế Tiêu thụ đặc biệt mà nhiều ngành hàng phản ánh, cần có lộ trình hợp lý, đánh giá tác động cụ thể đối với từng ngành, và cân nhắc các biện pháp hỗ trợ đi kèm.

Tôi cho rằng, các giải pháp trong bối cảnh yêu cầu tăng trưởng cao như hiện nay nên đặc biệt cân nhắc các đề xuất về tăng thuế suất mà thay vào đó là các chính sách giảm chi phí tuân thủ thuế và đơn giản hóa thủ tục để hỗ trợ doanh nghiệp tốt hơn. Nếu không có sự tính toán kỹ lưỡng, việc tăng thuế có thể trở thành lực cản thay vì động lực cho tăng trưởng kinh tế.