Private company – Public company
Huy Nam (*)
Bài 47:
Private company – Public company
Chẳng là… đã từng có cách dịch “công ty tư” và “công ty công cộng”, bị hiểu nhầm theo nghĩa “tư nhân” và “nhà nước” đối với thuật ngữ private company và public company. Thật ra cả hai thực thể doanh nghiệp ở đây đều là corporation (công ty cổ phần). Có điều người ta dùng khái niệm “private” để chỉ công ty nội bộ và “public” để chỉ công ty đại chúng.
* Private company còn được viết thận trọng hơn là privately held company. Ta thấy cách thêm held dưới dạng “past participle đóng vai adjective” và dùng privately bằng một “adverb” ở đây là cách diễn đạt “đâu ra đó” kiểu con nhà luật. Ngoài ra, trong quá trình viết lách hoặc trao đổi thông tin, loại công ty cổ phần nội bộ cũng có thể có cách viết khác nữa là private limited company hay private corporation…
Privately held company (hay corporation) được hiểu là:
(1) Company with a small number of shareholders, whose shares are held within a relatively small circle of owners and are not traded publicly on the stock exchange; và
(2) Subsidiary company whose shares are not listed on the stock exchange, while those of its parent company are (of a public company).
Nói chung, một công ty cổ phần lẻ loi nào đó, hay công ty cổ phần là con của một công ty mẹ khác, chưa có cổ phần giao dịch rộng rãi trong công chúng (cho dù mẹ nó đã “lên sàn”) thì đều được gọi là “nội bộ”. Luật lệ sẽ luôn có ngưỡng xác định giữa private và public.
* Public company, gọi cụ thể hơn là publicly traded company, là loại phân biệt bởi một số tiêu chí về quy mô theo luật so với private company. Được hiểu là công ty cổ phần đại chúng, public company cũng có nhiều cách gọi khác là publicly held hay public corporation, public limited company (PLC), và được diễn đạt là “A company whose shares of common stock are held by the public and are available for purchase by investors. The shares of publicly traded companies are bought and sold on the stock exchanges or in the over-the-counter (OTC) market.” Đây là một thực thể nhạy cảm, có tầm ảnh hưởng rộng nên được giám sát tốt hơn.
Một cách tự nhiên, cũng sẽ dễ có suy nghĩ rằng chỉ có con đường “một chiều” từ private company lên public company. Nhưng không phải vậy. Trong hoạt động tài chính chứng khoán sự biến thể theo chiều ngược lại từ public company thành private company là chuyện bình thường, giống như từ “sếp” trở lại làm dân thôi.
Xin đọc bài “Go public – Go private”.
—
(*) Chuyên gia tài chính-chứng khoán, tác giả sách "Tài chính chứng khoán qua nhịp cầu Anh-Việt" do NXB Trẻ, Thời báo Kinh tế Sài Gòn và Trung tâm kinh tế châu Á-Thái Bình Dương hợp tác xuất bản.
Đường dẫn tới các bài trước được đăng trong mục Tin bài khác bên dưới.
