Quân đội tiếm quyền, tổng thống Burkina Faso từ chức

Quân đội tiếm quyền, tổng thống Burkina Faso từ chức

Phúc Minh

Binh sĩ Burkina Faso nỗ lực lập lại trật tự ở thủ đô Ouagadougou sau khi lệnh tình trạng khẩn cấp được ban bố. Ảnh: AFP

(TBKTSG Online) - Tổng thống Burkina Faso (Tây Phi), ông Blaise Compaore, ngày 31-10 tuyên bố từ chức sau khi bị quân đội tiếm quyền.

Trước đó vào ngày 30-10, quan chức quân đội tuyên bố ông Blaise Compaore đã bị phế truất. Đồng thời, quân đội giải tán quốc hội và chính phủ, thành lập chính quyền chuyển tiếp để phản đối kế hoạch kéo dài thời gian cầm quyền 27 năm của ông Compaore.

Tham mưu trưởng quân đội, tướng Nabere Honore Traore, thông báo với truyền thông tại thủ đô Ouagadougou: “Một cơ quan chuyển tiếp sẽ được thành lập để tham vấn với các bên. Trật tự hiến pháp sẽ quay trở lại trong vòng 12 tháng nữa”. Ngoài ra, lệnh giới nghiêm cũng được áp đặt từ 19 giờ ngày 30-10 đến 6 giờ ngày 31-10.

Vào sáng ngày 30-10, hàng chục ngàn người dân Burkina Faso đã biểu tình rầm rộ sau khi chính phủ hối thúc quốc hội sửa đổi hiến pháp theo hướng tạo điều kiện cho ông Compaore tranh cử nhiệm kỳ tiếp theo vào năm 2015. Mặc dù chính phủ đã rút lại ý định sửa đổi hiến pháp nhưng vẫn không ngăn được làn sóng biểu tình đòi Tổng thống Compaore phải chấm dứt 27 năm cầm quyền.

Người biểu tình ập vào tòa nhà quốc hội, cướp phá và phóng hỏa, sau đó tiến đến trụ sở đài truyền hình quốc gia bất chấp hàng rào dày đặc cảnh sát. Trụ sở của đảng Đại hội vì Dân chủ và Tiến bộ cầm quyền cũng bị người biểu tình đốt. Tiếng súng nổ vang khắp thành phố, trực thăng quần thảo trên trung tâm thủ đô, 30 người chết và 100 người khác bị thương trong cuộc bạo loạn này.

Ông Compaore tiếm quyền trong một cuộc đảo chính năm 1987, lật đổ và ám sát một trong những lãnh đạo được yêu quý nhất châu Phi Thomas Sankara. Ông Compaore nắm quyền từ đó và được bầu làm tổng thống bốn lần kể từ năm 1991, trong đó có hai nhiệm kỳ 7 năm và hai nhiệm kỳ 5 năm. Sau 27 năm dưới sự điều hành của ông Compaore, Burkina Faso đứng thứ 183/186 quốc gia về chỉ số phát triển con người của Liên hiệp quốc (LHQ).

Ngày 31-10, sau khi tuyên bố từ chức, ông Compaore đồng thời kêu gọi một cuộc bầu cử "tự do và minh bạch" trong vòng 90 ngày. Nguồn tin ngoại giao và truyền thông địa phương cho biết một đoàn xe được vũ trang hạng nặng được cho là chở ông Compaore đã lên đường tới thị trấn Po ở miền nam, giáp biên giới với Ghana.

Phản ứng quốc tế

Trước chính biến ở Burkina Faso, Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon cho biết theo dõi sát sao diễn biến ở Burkina Faso và kêu gọi các bên kiềm chế, đối thoại để giải quyết mọi vấn đề.

Bộ Ngoại giao Mỹ ra tuyên bố bày tỏ lấy làm tiếc trước tình hình bạo lực và chết người ở Burkina Faso, kêu gọi các bên tránh gây thêm bạo lực, đồng thời cho biết Mỹ ủng hộ chuyển giao quyền lực hòa bình thông qua bầu cử dân chủ.

Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi người dân Burkina Faso nói lên tiếng nói cuối cùng về việc ai là người lãnh đạo đất nước. Người phát ngôn bộ phận ngoại giao của EU nói: "EU tin trưởng rằng người dân Burkina Faso có quyền quyết định tương lai đất nước. Bất kỳ giải pháp nào cũng phải là kết quả của một sự đồng thuận rộng rãi và tôn trọng hiến pháp''.