Quyền chọn mua cổ phiếu và thực tế
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Bài 81:
Quyền chọn mua cổ phiếu và thực tế
Chúng ta đã biết quyền chọn mua cổ phiếu có thể được dùng để khuyến khích nhà quản lý dành nỗ lực cao nhất trong việc nâng cao giá trị cổ phiếu của công ty. Tuy nhiên một số sự kiện gần đây cho thấy cơ chế này còn nhiều điểm yếu.
Trong năm 2002 người đứng đầu CBS (một công ty truyền hình) có thu nhập 200 triệu USD, trong đó chỉ có 9,8 triệu USD là lương và thưởng, phần còn lại là thu nhập từ quyền chọn! Tương tự, người đứng đầu Walt Disney có thu nhập 576 triệu USD, chủ yếu là nhờ quyền chọn mua cổ phiếu. Trong những khoản thu nhập đó, bao nhiêu phần trăm thể hiện việc trả công cho giá trị thực của công việc đã làm và bao nhiêu phần trăm đơn thuần là cho không?
Nhiều đề xuất đã được đưa ra để giải quyết câu hỏi này. Một số người đề nghị là nếu giá trị của một quyền chọn lên tới một mức nào đó thì phải áp dụng một giá thực hiện cao hơn (tương tự như thuế lũy tiến).
Nếu tình hình kinh tế tồi tệ đi thì sao? Một nhà quản lý có thể nhận ra suy thoái đã tác động quá xấu lên giá cổ phiếu của công ty đến mức quyền chọn của bà chẳng còn giá trị gì. Để động cơ khuyến khích không hoàn toàn biến mất, có đề xuất là giá thực hiện của quyền chọn sẽ được định lại trong một số điều kiện nhất định.
Một mối lo khác là giá cổ phiếu có thể bị đẩy lên giả tạo trong ngắn hạn để nhà quản lý thu lợi từ quyền chọn. Nhằm tránh tình trạng này, nhiều công ty buộc các nhà quản lý khi mua cổ phiếu bằng quyền chọn sẽ phải giữ cổ phiếu đó trong nhiều năm. Gần đây một số nước đề ra luật mới buộc các công ty khi phát hành quyền chọn phải đồng thời mua cổ phiếu ngân quỹ. Khi quyền chọn được thực hiện, công ty sẽ không phải mua cổ phiếu để bán cho nhà quản lý, do vậy tránh được các chấn động về nhu cầu và giá cổ phiếu.
Cuối cùng là vấn đề kế toán. Việc trả công cho nhà quản lý là một chi phí kinh doanh và phải được thể hiện đúng như vậy trong báo cáo thu nhập của công ty. Tiếc là các quyền chọn truyền thống không được ghi nhận như chi phí kinh doanh thông thường. Nếu ghi nhận quyền chọn như chi phí vào thời điểm phát hành, giá trị ghi nhận có thể là số 0. Nhưng nếu ghi nhận chi phí khi quyền chọn đến hạn, thời điểm đó có thể là rất xa sau khi công việc của nhà quản lý đã được thực hiện. Các nhà soạn thảo luật kế toán đã đề xuất là chi phí quyền chọn được ghi nhận vào cuối mỗi kỳ kế toán và được tính toán trên cơ sở chênh lệch giữa giá thực hiện và giá thị trường tại thời điểm đó.
Tất cả các đề xuất trên còn đang được xem xét. Việc xử lý quyền chọn có khả năng ảnh hưởng quá lớn, nên không giải pháp nào có thể được áp dụng trước khi các tác động của chúng được nghiên cứu kỹ lưỡng.
English:
Stock Options in the Real World
We have seen that the stock option can be used as an incentive for managers to expend their best efforts to increase their company’s stock price. However, recent events have demonstrated that the mechanism is far from flawless.
In 2002, the head of CBS (a broadcasting company) received $200m in income, of which only $9.8m was from salary and bonuses. The rest was from option gains! Similarly, the head of Walt Disney earned $576m; the majority of which was from stock options. What percentage of these amounts reflected compensation for the actual value of services rendered and what percentage was just gratuitous payments?
Various proposals have been put forward to resolve this question. Some argue that if the value of an option reaches a certain threshold, a higher exercise price should be applied (similar to a progressive tax).
What if the economic climate worsens? A manager might realize that a recession has damaged her company’s stock price so badly that her options are worthless. To ensure that the incentive is not lost entirely, it has been proposed that the exercise price be reset in certain conditions.
Another concern is that the stock price may be artificially inflated to enable managers to cash in their options. To guard against this scenario many companies require managers to hold stock acquired through options for several years. Recently enacted laws in some countries require companies to purchase treasury stocks when they issue stock options. When the options are exercised, the company will not have to buy stock to sell to its managers, so the shock on the stock’s demand and price can be avoided.
Finally there is the accounting question. Compensation to managers is a business expense and must be reflected as such on a company’s income statement. Unfortunately traditional options are not treated as conventional business expenses. If an option is expensed at the issuing date, its value may still be zero. But if the expense is recorded at the due date the option, that may be long after the managers’ services are performed. Accounting rule-makers have proposed that option expenses be recognized at the end of each accounting period, taking into account the difference between the exercise price and the current market price.
All of the above proposals are under consideration. The potential impact of how options are treated is so large that no solution should be implemented without careful consideration of the ramifications.
(Đường dẫn tới các bài trước được đăng trong mục Tin bài khác bên dưới)
