Sách dạy nghề: Đi từ gốc kỹ thuật cao
Hồng Phúc
(TBKTSG) - Cuốn sách thứ hai của Tủ sách “Nhất Nghệ Tinh”(do Saigon Times Foundation - STF hợp tác với Ủy ban Tương trợ người Việt Nam tại CHLB Đức và Nhà xuất bản Trẻ) đã được xuất bản vào trung tuần tháng 9 vừa qua. Đằng sau hai cuốn sách về kỹ thuật chuyên ngành cơ khí và điện - điện tử được dịch từ nguyên tác bằng tiếng Đức của Nhà xuất bản Europa - Lehrmittel là sự gửi gắm tâm huyết của một nhóm người thuộc Ủy ban Tương trợ người Việt Nam tại Đức...
22 người là những chuyên gia liên quan đến ngành điện, từng nghiên cứu và làm việc lâu năm trong môi trường kỹ nghệ Đức, đã cùng tham gia dịch và hiệu đính cuốn sách Chuyên ngành kỹ thuật Điện - Điện tử từ tiếng Đức sang tiếng Việt (tựa gốc: Fachkunde Elektrotechnik, đã được tái bản tới 28 lần).
Theo ông Dương Minh Trí, người từng tốt nghiệp Đại học Kỹ thuật Berlin ngành điện tử, Trưởng nhóm dịch thuật cuốn sách Chuyên ngành kỹ thuật Điện - Điện tử, tất cả 22 con người này (danh sách những người dịch và hiệu đính có in trong sách) đều tham gia trong tinh thần tự nguyện với mong muốn cống hiến một tài liệu quý giá cho sự nghiệp đào tạo nghề trong nước.
Chuyên ngành kỹ thuật Điện - Điện tử với 652 trang, đi từ những điều căn bản nhất trong nguyên lý vật lý của điện, điện tử cho đến các giải pháp ứng dụng cho tàu cao tốc, máy biến áp, máy tính cá nhân, mạng không dây, lập trình hay bộ điều chỉnh đa chức năng... Tất cả được cung cấp chính xác, cập nhật kiến thức mới sát sao với sự thay đổi trong các ngành công nghiệp của thế giới. Ngoài các vấn đề chuyên môn, sách còn đề cập phương pháp trình bày dự án, quản lý dự án, quản lý chất lượng, an toàn lao động và bảo vệ sức khỏe nhằm cung cấp cho người học một kiến thức tổng quát.
Kỹ lưỡng và công phu, các thuật ngữ kỹ thuật khô khan được người làm sách cố gắng trình bày theo cách đơn giản nhất, chuyển tải khối lượng kiến thức đầy đủ về ngành kỹ thuật điện, trình bày tỉ mỉ với phần phụ lục và giải thích rất cặn kẽ giúp một người có thể dùng sách để tự học thành thợ điện lành nghề. Đặc biệt, một nửa cuốn sách là hình, một nửa là lời giải thích nên rất dễ hiểu. Sách có 24 trang bảng chú dẫn (index) chứa đựng trên 2.400 thuật ngữ bằng tiếng Việt - Đức - Anh cùng với số trang trong sách mà thuật ngữ có mặt để người đọc tra cứu.
Theo ông Trí, nguồn nhân lực nghề ở Việt Nam hiện nay còn ở trình độ sơ khai, kiến thức được đào tạo tản mác và... “thủng nhiều lỗ”. Vấn đề cấp bách cần giải quyết của nền kỹ nghệ Việt Nam là sự thiếu hụt công nhân lành nghề, được đào tạo bài bản, để từ đó sản xuất được những sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu sử dụng lao động của những công ty đa quốc gia lớn. Ngày nay, hội nhập kéo theo sự dịch chuyển lao động và sự cạnh tranh về nhân lực sẽ diễn ra mạnh mẽ hơn. Chất lượng nhân lực là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia. Không thể chỉ hô hào hiện đại hóa, công nghiệp hóa mà không giải quyết những lỗ thủng kỹ năng ngành nghề nơi đội ngũ công nhân. “Muốn có công nghệ cao, phải có một hệ thống dạy nghề thực tốt, đi sát với sự thay đổi trong công nghiệp, gắn bó chặt chẽ với những tiêu chuẩn công nghiệp quốc tế”, ông Trí nói.
Giải thích vì sao chọn dịch sách kỹ thuật của Đức, ông Trí cho biết hầu hết các thành viên tham gia dịch và hiệu đính sách đều từng du học và tốt nghiệp đại học, sau đại học ở Đức, có nhiều năm làm việc trong các công ty kỹ thuật cao hàng đầu thế giới. Đức còn là một trong những quốc gia nổi tiếng trên thế giới về xuất khẩu máy móc với độ bền và tính chính xác cao. Đức có cơ sở song hành (vừa học vừa làm) cho hệ thống đào tạo nghề với một nửa thời gian học lý thuyết, một nửa thời gian dành cho thực hành.
Điều quý giá ẩn sau mỗi trang sách dịch chính là tấm lòng của nhóm thực hiện với kỳ vọng cuốn sách sẽ góp một bậc thang quan trọng trên con đường nâng cao trình độ cho đội ngũ lao động kỹ thuật Việt Nam. Ủy ban tương trợ người Việt tại Đức đã mất một khoảng thời gian khá lâu để quy tụ những bộ óc có vốn thực hành trong lĩnh vực kỹ thuật cao về điện cùng đóng góp chất xám cho cuốn sách, bao gồm một số anh chị đã về nước làm việc, đang giảng dạy ở các trường nghề, đại học sư phạm về kỹ thuật điện trong nước.
Tủ sách “Nhất nghệ tinh” ra đời vào năm 2009. Cuốn sách đầu tiên trong tủ sách này là Chuyên ngành cơ khí, được in 1.000 bản đầu tiên đã bán hết khá nhanh và đã đoạt giải Sách hay 2013 ở hạng mục “Phát hiện mới” (do Viện Nghiên cứu phát triển giáo dục IRED tổ chức).
Ngoài hai cuốn Chuyên ngành cơ khí và Chuyên ngành kỹ thuật Điện - Điện tử đã xuất bản, nhóm dịch sách đang dịch thêm các cuốn Chuyên ngành kỹ thuật chất dẻo, Kỹ thuật ô tô, Cẩm nang kỹ thuật hóa học, Kỹ thuật sinh học.
Tất cả thuật ngữ cho Tủ sách “Nhất nghệ tinh” gồm ba thứ tiếng Đức - Việt - Anh đã được đưa lên mạng tại tự điển trực tuyến www.tudien.vsw-ubtt.com.
