Securities là hàng hóa của stock market…
Huy Nam (*)
Bài 29:
Securities là hàng hóa của stock market…
Để diễn đạt thuật ngữ securities trong thị trường chứng khoán tiếng Việt ta nên dùng thuật ngữ “chứng khoán” là vừa đủ ý nghĩa.
Thay vì phải giải thích dài dòng, đôi khi chỉ thêm rối, tốt nhất hãy xem cụ thể chúng gồm những thứ gì. Dễ thấy và phổ biến nhất là các equity securities (chứng khoán vốn) và debt securities (chứng khoán nợ).
Equity securities bao gồm common stock (cổ phần phổ thông, còn gọi là cổ phần thường), và preferred stocks (các loại cổ phần ưu đãi). Mặc dù cả hai loại vừa nêu được xem là equity (vốn riêng, vốn chủ sở hữu) của một corporation (công ty cổ phần), nhưng thực tế chỉ common stock mới có trọn vẹn quyền sở hữu công ty (corporate ownership).
Các cổ đông ưu đãi (preferred stockholder) thông thường chỉ được hưởng cổ tức (dividend) cao, được “chia của” trước các cổ đông phổ thông (common stockholder) khi có sự thanh lý công ty (liquidation, ví dụ khi công ty bị phá sản). Bởi vậy mà giới phân tích tài chính thường xếp các preferred stocks vào “phía” liability (nghĩa vụ nợ) khi họ khảo sát các tỷ số tài chính công ty (financial ratio).
Debt securities thì gồm các loại trái phiếu (bonds). Loại này khá phức tạp nên ta sẽ tìm hiểu trong những chủ đề riêng.
Các equity securities và debt securities giữ vai trò chủ lực trong cơ cấu vốn dài hạn (capitalization) của một công ty.
Tuy nhiên, securities không đơn giản chỉ có hai chủng loại vừa kể. Còn nhiều loại chứng khoán khác mà các thị trường non trẻ chưa có. Các loại này khá đặc biệt và có vẻ trừu tượng, ví dụ right (đặc quyền mua cổ phần), warrant (cam kết bán cổ phần), các sản phẩm trong thị trường options (hợp đồng tùy chọn) và futures (hợp đồng tương lai), và nhiều loại khác...
Cũng nên biết thêm, các thẻ hội viên của một câu lạc bộ chơi golf chẳng hạn cũng là một dạng chứng khoán, dù không giao dịch trên thị trường chứng khoán nhưng chúng vẫn được mua đi bán lại. Và điều chẳng ai ngờ, các hạn ngạch khí thải (quota CO2 – cấp cho các nhà máy) cũng là một loại chứng khoán từng được chính thức mua bán ở Anh vào năm 2002 (từ ngày 2-4-2002).
--
(*) Chuyên gia tài chính-chứng khoán, tác giả sách "Tài chính chứng khoán qua nhịp cầu Anh-Việt" do NXB Trẻ, Thời báo Kinh tế Sài Gòn và Trung tâm kinh tế châu Á-Thái Bình Dương hợp tác xuất bản.
Một số bạn đọc hỏi mua cuốn sách này song tòa soạn xin cáo lỗi là sách đã bán hết nên không thể đáp ứng yêu cầu của các bạn. Trong khi chờ đợi cuốn sách được tái bản, các bạn có thể tham khảo nội dung sách qua loạt bài này.
Đường dẫn tới các bài trước được đăng trong mục Tin bài khác bên dưới.
