Singapore không dễ là miền đất hứa đối với kinh doanh tiền ảo

(KTSG Online) - Singapore thu hút các doanh nghiệp khai thác và kinh doanh các đồng tiền mã hóa bởi chính sách cởi mở và rất rõ ràng. Sau khi Trung Quốc cấm hoàn toàn các hoạt động kinh doanh tiền ảo, các doanh nghiệp khắp nơi đã hăm hở kéo về miền đất hứa Singapore. Nhưng giờ đây, nhiều doanh nghiệp phát hiện rằng họ đang gặp nhiều khó khăn hơn tưởng tượng để hoạt động hợp pháp ở trung tâm tài chính này.

Đến cuối tháng 1-2022, Cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) chỉ cấp phép cho năm công ty được phép kinh doanh tiền mã hóa: DBS Vickers Securities thuộc tổ hợp ngân hàng lớn nhất Đông Nam Á DBS Group Holdings, hãng fintech Fomo Pay, sàn giao dịch tiền số Independent Reserve của Úc, công ty thanh toán bằng tiền số Triple A và nền tảng giao dịch tiền số Coinhako.

Theo Channel News Asia, hơn 100 trong số khoảng 180 doanh nghiệp đăng ký giấy phép cung cấp "dịch vụ token thanh toán số" hiện đã bị từ chối hoặc rút đơn đăng ký.

Thường trong giai đoạn nộp đơn xin cấp phép, các doanh nghiệp được cấp quyền miễn trừ - hay kiểu giấy phép tạm thời – để họ có thể kinh doanh cho đến khi có giấy phép chính thức. Bộ trưởng cấp cao Tharman Shanmugaratnam nói với Quốc hội vào tháng 7-2021 rằng có 90 công ty hoạt động theo hình thức miễn trừ như vậy. Đến cuối tháng 12 vừa rồi, trang web của MAS cho thấy chỉ còn khoảng 70 hãng có giấy phép tạm thời.

Quá trình cấp phép, quản lý quá nghiêm ngặt

Phần lớn các công ty đang đối mặt tương lai bất định, hoạt động theo giấy phép miễn trừ đặc biệt, nhưng tất cả đều trong tâm trạng chán nản vì quá trình xét duyệt của nhà chức trách.

Vào đầu tháng 9, Cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) đã ra lệnh cho Binance, một trong những sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, ngừng cung cấp dịch vụ tại Singapore. Cuối tháng 12, MAS thông báo chi nhánh Singapore của Binance phải chấm dứt hoạt động và tất toán các tài khoản bằng đồng đô la Singapore và tài sản số khác trước ngày 13-2 tới. Hàng chục doanh nghiệp khác đang phải đối mặt với số phận tương tự.

Có trụ sở tại Dubai, sàn giao dịch tiền điện tử Bitxmi là một trong 103 công ty có tên trong danh sách mới nhất của MAS bị xóa bỏ quyền miễn trừ cho phép họ hoạt động ở Singapore. Mở chi nhánh ở Singapore vào cuối năm 2018, Bitxmi đã không thành công trong việc xin giấy phép chính thức.

"Chúng tôi không thể hoạt động ở Singapore. Chúng tôi có một văn phòng ở đó, nhưng chỉ là nhân viên phụ trách các vấn đề pháp lý và kế toán”, Giám đốc điều hành Sanjay Jain nói với Nikkei Asia. Ông cũng từ chối tiết lộ lý do vì sao công ty không được cấp phép.

MAS nói rằng họ ủng hộ sự đổi mới trong việc sử dụng công nghệ blockchain, làm nền tảng cho tiền điện tử, đồng thời cũng nhận ra những rủi ro.

“Tiền điện tử có thể bị lạm dụng để rửa tiền, tài trợ khủng bố hoặc phát triển vũ khí bất hợp pháp do tốc độ và tính chất xuyên biên giới của các giao dịch. Các nhà cung cấp dịch vụ mã token thanh toán số ở Singapore… phải tuân thủ các yêu cầu để giảm thiểu rủi ro như vậy, bao gồm cả việc phải thực hiện thẩm định khách hàng thích hợp, tiến hành đánh giá tài khoản thường xuyên, theo dõi và báo cáo các giao dịch đáng ngờ”, người phát ngôn MAS nói.

Rahul Advani, Giám đốc chính sách khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại công ty blockchain Ripple, nói rằng: “Chính sách của Singapore về tài sản kỹ thuật số đã giúp thành phố này trở thành một trong những quốc gia phát triển và trưởng thành nhất trong lĩnh vực này, giúp thúc đẩy sự phát triển và đổi mới trong ngành công nghiệp mới nổi”. Tuy nhiên, ông nói rằng các hoạt động có tính rủi ro cao cần phải giảm thiểu.

Những doanh nghiệp tiền mã hóa đua nhau có mặt ở Singapore gồm các nền tảng trao đổi để giao dịch bitcoin, ethereum và các mã token khác, thông qua các nhà quản lý đầu tư và cố vấn tài chính đang chăm sóc danh mục tài sản kỹ thuật số cho những người giàu có. Họ cũng có thể là doanh nghiệp giúp các doanh nghiệp khác chấp nhận thanh toán tiền điện tử.

Anndy Lian, chủ tịch của sàn giao dịch tiền điện tử có đăng ký tại Hà Lan BigONE Exchange, nói họ không có ý định xin giấy phép ở Singapore. “Toàn bộ quá trình để cấp giấy phép cũng không minh bạch lắm. Người ta có ấn tượng rằng chính phủ đang ủng hộ những công ty lớn và các sàn giao dịch nước ngoài".

MAS đã không tiết lộ công khai lý do các hãng kinh doanh tiền điện tử không thể xin giấy phép. Nhưng một điều hiển nhiên là các hãng này không có đủ năng lực hoặc cơ sở hạ tầng để đáp ứng các quy định nghiêm ngặt do cơ quan quản lý tài chính đặt ra nhằm ngăn chận rửa tiền và tài trợ cho khủng bố.

Rachel Woolley, người đứng đầu bộ phận tội phạm tài chính của hãng cung cấp giải pháp quản lý khách hàng Fenergo,  cho biết: “Tiền điện tử hiện đang được sử dụng để hợp pháp hóa các nguồn thu nhập từ tội phạm mạng, kinh doanh chất cấm, buôn người. Cơ quan lập chính sách đã lưu ý không gian này nhằm nỗ lực bảo vệ ngành dịch vụ tài chính mới”.

Giám đốc điều hành Ravi Menon của MAS nói rằng Singapore không cần đến 180 hãng hay sàn giao dịch tiền ảo. “Mọi chuyện có thể tốt hơn nếu một nửa trong số đó đáp ứng được các tiêu chuẩn rất cao”, Menon nói.

Hôm 17-1, MAS đã công bố các hướng dẫn yêu cầu các hãng kinh doanh tiền ảo ngừng việc tiếp thị hoặc quảng cáo ở nơi công cộng nhắm vào nhà đầu tư cá nhân, cả quảng cáo vật lý và quảng cáo số. MAS đã gọi các hoạt động kinh doanh các tài sản số là “yếu tố rủi ro rất cao và không thích hợp với công chúng”. Các công ty cũng không được phép dùng các nhân vật có ảnh hưởng với công chúng để quảng cáo và tiếp thị các hoạt động kinh doanh tiền ảo trên mạng xã hội.

Hình thức B2B, doanh nghiệp lớn được chuộng?

Để có được giấy phép, các sàn giao dịch phải thực hiện các quy trình đánh giá rủi ro, thẩm định khách hàng, lưu trữ hồ sơ, báo cáo giao dịch đáng ngờ, kiểm toán và đào tạo đúng tiêu chuẩn của MAS.

Nhưng chính các hãng được MAS cấp phép cũng khá mơ hồ về việc tại sao họ được cấp phép. "MAS không bao giờ đối thoại. Họ chỉ đặt ra câu hỏi, câu hỏi và câu hỏi mà thôi. Bạn có thể hỏi, nhưng họ sẽ không hồi đáp. Hầu hết các cơ quan quản lý đều như vậy”, CEO Eric Barbier của Triple A nói.

Barbier cho rằng MAS có vẻ chuộng hình thức B2B (doanh nghiệp phục vụ doanh nghiệp). “Đối với hình thức C2C (khách hàng với khách hàng), nguy cơ rửa tiền là rất cao. Vì vậy, người nộp đơn cần phải chứng minh với MAS rằng họ có đủ năng lực giảm thiểu tất cả những rủi ro đó một cách hợp lý”, Barbier giải thích.

Peiying Chua, đối tác quản lý tài chính của hãng luật Linklaters tại thị trường Singapore, nói rằng không có khả năng MAS đặc biệt ưu ái các hãng tài chính lớn đang có mặt trên thị trường. "Các lý do có thể khiến những người nộp đơn không thành công có thể bao gồm: thiếu lý lịch chuyên môn hoặc nhân sự chủ chốt không có đủ kinh nghiệm, không có mô hình kinh doanh bền vững hoặc các hồ sơ bất lợi nghiêm trọng liên quan đến giám đốc và các nhân sự chủ chốt”.

Quek Li Fei, đối tác của công ty luật CNPLaw, lại cho rằng: “Cách tiếp cận theo quy định của MAS ở một mức độ nào đó có thể kềm hãm sự đổi mới ở các doanh nghiệp nhỏ hơn và loại bỏ các nhà cung ứng dịch vụ tài sản ảo không thể tuân thủ các quy định”.

Nhưng ông lý luận rằng điều này “mang lại cách tiếp cận tư duy mở nhằm khuyến khích tinh thần sáng tạo và kinh doanh hợp pháp trong các doanh nghiệp tiền ảo và tài sản số, với mức độ bảo vệ hợp lý cho nhà đầu tư”.