(KTSG Online) - Nhiều chủ xe hết sức khốn đốn vì muốn đóng phạt nguội để được đăng kiểm cũng không dễ. Có xe những năm gần đây vẫn đăng kiểm bình thường, đến 2025 lại bị từ chối đăng kiểm vì lỗi phạt nguội từ ... 2019. Để người dân không bị "hành", cơ quan chức năng cần làm sạch dữ liệu phạt nguội, không thể cứ để treo lơ lửng như hiện nay.
- Thông tin phạt nguội được tự động gửi đến chủ xe đặt lịch đăng kiểm
- Cách tra cứu nhanh để biết xe mình có bị phạt nguội hay không
Hiện nay, xe ô tô bị ghi nhận lỗi phạt nguội vi phạm giao thông chưa đóng phạt đều bị chận đăng kiểm. Dù đây là biện pháp chế tài cần thiết và hiệu quả nhưng hiện nay, việc chuyển dữ liệu phạt nguội từ hệ thống cảnh sát giao thông qua hệ thống đăng kiểm đang thiếu một bộ lọc.
Không rõ dữ liệu được chuyển ra sao nhưng hiện nhiều xe bị ghi nhận chưa đóng phạt nguội trên hệ thống của ngành đăng kiểm nhưng lại không hề có thông tin trên hệ thống của ngành cảnh sát giao thông.
Điều này dẫn đến tình trạng tréo ngoe là trong khi người dân nghiêm túc chấp hành xử phạt, sẵn sàng đóng phạt để được đăng kiểm thì phía cảnh sát giao thông lại không thể ra quyết định xử phạt vì... không có thông tin vi phạm được ghi nhận trên hệ thống của họ (1).
Tình trạng ngược đời này khiến một số chủ xe bị rơi vào tình trạng khốn khổ vì khi đi đóng tiền phạt thì bị nơi này chỉ qua, nơi kia chỉ lại, có người đi hàng trăm hàng ngàn cây số, đi lại nhiều lần mà vẫn chưa được đóng phạt.
Có một số trường hợp ghi nhận vi phạm phạt nguội từ rất lâu như năm 2019, 2020 mà đến năm 2025 mới xuất hiện trên hệ thống đăng kiểm và chủ xe vẫn chưa biết làm sao để đóng phạt.
Trong khi phía cảnh sát giao thông khẳng định, nếu chủ xe chứng minh được không nhận được thông báo phạt gửi đến địa chỉ đăng ký thì có thể sẽ được xóa lỗi sau khi quá thời hạn 1 năm. Thế nhưng, để chứng minh được thì cần phải đến làm việc trực tiếp tại cảnh sát giao thông nơi phát hiện vi phạm (2).
Có người bỏ công đến tận nơi ghi nhận vi phạm thì cảnh sát giao thông ở đây lại cho biết không có dữ liệu vi phạm trên hệ thống nên không thể ra quyết định xử phạt để xóa đăng kiểm. Tất nhiên, vì không có dữ liệu nên phía cảnh sát giao thông cũng không thể cấp giấy xác nhận lỗi phạt nguội đã hết thời hiệu.
Trong khi đó, phía đăng kiểm thì chỉ có một cách xử lý: chận đăng kiểm tất cả xe bị ghi nhận thông tin còn nợ phạt nguội trên hệ thống của họ.
Như vậy, người lãnh đủ cuối cùng là chủ xe vì bên này chỉ qua, bên kia chỉ lại.
Để sớm chấm dứt tình trạng hành dân này, ngành cảnh sát giao thông phải tổng rà soát và làm sạch dữ liệu đã chuyển qua hệ thống đăng kiểm. Dữ liệu xe vi phạm nào không có trên hệ thống của cảnh sát giao thông thì bắt buộc phải xóa trên hệ thống đăng kiểm, không để kéo dài tình trạng như hiện nay.
Cần tuân thủ nghiêm túc quy định tại Điều 4, Nghị định 168/2024/NĐ-CP về xử phạt vi phạm giao thông đường bộ: "thời hiệu xử phạt vi phạm giao thông đường bộ là 1 năm. Quá thời hạn nêu trên mà người có thẩm quyền không ra quyết định xử phạt theo quy định thì kết quả thu thập được bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp không còn giá trị sử dụng".
Cũng theo Nghị định 168/2024, trường hợp kéo dài thời hiệu xử phạt chỉ được áp dụng khi "cá nhân, tổ chức cố tình trốn tránh, cản trở việc xử phạt".
Ngoài ra, cần áp dụng quy định đúng bản chất pháp luật là cơ quan xử lý vi phạm là bên có nghĩa vụ chứng minh việc người vi phạm "cố tình trốn tránh, cản trở việc xử phạt", thay vì như hiện nay người vi phạm phải đến tận nơi ra quyết định xử phạt - đôi khi cách nơi ở hàng ngàn cây số - để chứng minh họ không trốn tránh.
Nếu cơ quan xử lý vi phạm không chứng minh được người vi phạm cố tình né tránh thì phải xóa thông tin vi phạm của họ khi đã quá thời hiệu mà chưa ra quyết định xử phạt theo quy định trong Nghị định 168/2024.
Ngoài ra, chỉ nên có một cổng thông tin về vi phạm giao thông thay vì phải chuyển dữ liệu qua lại giữa ngành đăng kiểm và cảnh sát giao thông như hiện nay. Chỉ có thông tin ghi nhận vi phạm giao thông ghi nhận trên cổng này mới có giá trị pháp lý để từ chối đăng kiểm.
Người dân cũng có thể tra cứu phạt nguội, xem tình trạng tạm giữ/trừ điểm bằng lái xe và xử lý vi phạm bao gồm nộp phạt trực tuyến và khiếu nại nếu bị phạt oan, phạt sai, quá thời hiệu qua cổng thông tin này.
Với sự phát triển công nghệ thông tin hiện nay, một hệ thống như vậy không khó để làm và cũng không tốn kém nhiều ngân sách. Cơ quan chức năng nên sớm thực hiện, đừng để người dân nản lòng đến mức có suy nghĩ "muốn nghiêm túc tuân thủ pháp luật mà cũng khó như vậy sao?".
----------------------------------------------
(1) https://thanhnien.vn/bong-dung-xuat-hien-loi-phat-nguoi-lam-sao-dang-kiem-185250415154445838.htm
(2) https://thanhnien.vn/dong-phat-nguoi-duoc-nop-online-nhung-van-phai-den-xep-hang-csgt-noi-gi-185250403080741291.htm
Nguyên tắc khởi tạo/ bảo vệ/ vận hành dữ liệu: Dữ liệu là độc nhất/ duy nhất/ hợp nhất. Cho dù ở đâu, đi đâu, làm gì… dữ liệu cũng theo ta như hình với bóng. Dữ liệu phải luôn luôn “sinh và sống” thì mới phát huy tác dụng trong việc phục vụ chính chủ cũng như duy trì các dịch vụ công ích xã hội, một cách thông suốt, hiệu quả. Nếu tình trạng cát cứ, độc tôn, độc quyền, độc đoán…về quản trị dữ liệu vẫn cứ duy trì như hiện nay thì sau khi sáp nhập địa giới hành chính (tỉnh/ thành/ phường/ xã…) sẽ có nguy cơ rất cao về tình trạng đứt gãy, thậm chí đổ vỡ hệ dữ liệu chung của các tổ chức và cá nhân. Nhà triết học cổ đại Hy Lạp, ông tổ học thuyết nguyên tử sơ khai của nhân loại, Democritus (460-370 t trước CN), đã từng nói “TO A WISE AND GOOD MAN, THE WHOLE EARTH IS HIS FATHERLAND/ Đối với một con người khôn ngoan và tốt bụng, toàn bộ quả đất là quê hương”. Đây chính là thông điệp vĩ đại về chìa khóa để giải quyết những vấn đề mang tầm tư duy toàn hệ thống ?