Spread – Tiền lời hay chi phí?
Huy Nam (*)
Bài 70:
Spread – Tiền lời hay chi phí?
Khi được dùng trong lãnh vực tài chính (tính toán) ta có thể gọi chung spread là khoản chênh lệch giữa hai loại giá trên cùng một hàng hóa hay sản phẩm. Trong thực tế, nhất là trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh, spread có thể được hiểu là “tiền lời” khi nhà sản xuất bán sản phẩm của mình làm ra – The difference between the cost and the selling price.
Tuy nhiên trong chứng khoán spread lại có nghĩa thiên nhiều về bên “phí” – The difference between public offering price (POP) and the price to the issuer (referred to as the underwriting proceeds).
Tại sao vậy? Bởi public offering price là giá bán cho các nhà đầu tư, giống như giá mà các end-users phải trả cho một món hàng. Còn underwriting proceeds (hay proceeds) là khoản tiền huy động mà một issuer (chủ thể phát hành) thực sự đem về bổ sung vào nguồn vốn công ty.
Khoản proceeds luôn nhỏ hơn khoản POP, và giới chứng khoán gọi chênh lệch giữa chúng là khoản phí bảo lãnh phát hành – là spread – phải trả cho các underwriters (các nhà bảo lãnh phát hành).
Trong hoạt động mua bán chứng khoán thứ cấp (secondary market – giao dịch mua đi bán lại) “Spread is the difference between the bid and the ask prices for a particular security.”
Như ta đã biết, đối với dealer (nhà buôn chứng khoán), giá bid là giá thu vào và giá ask (hay offer) là giá bán ra. Trường hợp này có thể cho suy diễn thú vị… Dù đằng sau cả hai đầu bid và ask đều là các nhà đầu tư, nhưng do họ phải giao dịch với nhau qua trung gian nên người bán (bên bid) luôn bị “lỗ” và người mua (bên ask) luôn bị “mua đắt”.
Khoản bị lỗ và phải mua đắt đó là spread, đây chính là tiền lời của dealer hay phí môi giới của broker.
Spread còn được dùng trong thị trường options và futures để chỉ các hoạt động giao dịch mua bán song hành kiếm chênh lệch giá, với các nghiệp vụ khá phức tạp.
--
(*) Chuyên gia tài chính-chứng khoán, tác giả sách "Tài chính chứng khoán qua nhịp cầu Anh-Việt" do NXB Trẻ, Thời báo Kinh tế Sài Gòn và Trung tâm kinh tế châu Á-Thái Bình Dương hợp tác xuất bản.
Đường dẫn tới các bài trước được đăng trong mục Tin bài khác bên dưới.
