Tại sao Indonesia rút khỏi OPEC?
 |
| Logo của OPEC trên tòa nhà trụ sở chính tại Vienna, Áo. |
(TBKTSG) - Indonesia, quốc gia Đông Nam Á duy nhất có mặt trong OPEC (Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu hỏa) vừa quyết định rút khỏi tổ chức này sau 46 năm là thành viên. Lý do cũng đơn giản: quyền lợi của Indonesia mâu thuẫn với các thành viên khác của OPEC lúc nào cũng muốn giá dầu cao hơn trước.
Với Indonesia, giá dầu cao là một vấn nạn bởi giờ đây quốc gia này đã trở thành nước nhập khẩu ròng (net importer) về dầu hỏa.
Vào trung tuần tháng 5 vừa qua, người dân Indonesia đã biểu tình phản đối quyết định của chính phủ tăng giá dầu lên 28% để bù đắp thâm hụt ngân sách nhà nước. Với việc rút lui khỏi OPEC, mỗi năm Indonesia còn tiết kiệm được 2 triệu đô la phí hội viên và không còn phải vất vả để đáp ứng yêu cầu về hạn ngạch đối với các thành viên OPEC.
Với các nhà quan sát, quyết định nói trên của Indonesia cũng không có gì đáng ngạc nhiên. Sản lượng dầu thô tụt giảm liên tục đã làm cho Indonesia từ nước xuất khẩu ròng trở thành nước nhập khẩu ròng về dầu hỏa cách đây 2 năm.
Do thiếu đầu tư và không tìm được thêm mỏ dầu lớn kể từ thập niên 1990 cho đến nay, sản lượng dầu thô của Indonesia đã giảm từ 1,3 triệu thùng/ngày xuống còn 986.000 thùng/ngày vào tháng 3 năm nay. Giá dầu tăng cao là một gánh nặng cho kinh tế Indonesia và không có lý do gì để Indonesia tiếp tục tồn tại trong một tổ chức mà thành viên nào cũng muốn hưởng lợi từ giá dầu tăng.
| Vài nét về OPEC
OPEC là viết tắt từ tên tiếng Anh của Tổ chức Các quốc gia xuất khẩu dầu hỏa. Trụ sở chính đặt tại Vienna (Áo), OPEC được thành lập vào ngày 14-9-1960 nhằm phối hợp và thống nhất chính sách về dầu hỏa, quy định việc cung cấp dầu hỏa để đảm bảo giá cả ổn định trên thị trường dầu hỏa thế giới. Sau khi Indonesia rút lui, OPEC còn lại 12 thành viên là Iran, Iraq, Kuwait, Saudi Arabia, Venezuela, Qatar, Libya, Tiểu Vương quốc các nước Ả rập thống nhất, Algeria, Nigeria, Ecuador và Angola. Các thành viên OPEC sản xuất hơn 40% sản lượng dầu hỏa trên toàn cầu. |
Thật ra, đã từ lâu các nhà phân tích đã nhận thấy việc rút lui khỏi OPEC chỉ là vấn đề thời gian khi Indonesia không thể có tác động gì đối với các quyết định hay chính sách dầu hỏa toàn cầu. Cách đây 4 năm, Indonesia đã đe dọa sẽ rút lui khỏi OPEC nhưng sau đó tiếp tục ở lại vì ít ra khi đó họ còn có chút ít tiếng nói trong tổ chức. Thế nhưng, giờ đây họ cần bày tỏ quan điểm của mình trong vị thế của một nhà nhập khẩu dầu hỏa thông qua Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).
Đó là nhận định của ông David Ernsberger, giám đốc biên tập, tạp chí chuyên ngành dầu hỏa toàn cầu Platts. Nhờ rút lui khỏi OPEC, Chính phủ Indonesia sẽ thoát khỏi áp lực của các ứng viên chính trị đối lập trong mùa bầu cử sắp tới.
OPEC kiểm soát khoảng hai phần ba dự trữ dầu hỏa thế giới và chiếm 40% sản lượng dầu hỏa toàn cầu. Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, tổ chức này cũng không còn quá nhiều ảnh hưởng đối với giá dầu như trước đây vì nhiều lý do. Các nước không làm thành viên của OPEC như Brazil và Nga cũng đang nổi lên như những quốc gia sản xuất dầu hỏa chính yếu, và cũng có nhiều mỏ dầu mới được tìm thấy ở Alaska, biển Bắc Hải và vùng Caspian.
Ngoài ra, giá dầu còn chịu ảnh hưởng của các dòng tiền đầu cơ trên thị trường thế giới. Thị trường tương lai (futures market) về dầu hỏa cũng đang có tính thanh khoản rất cao.
LÊ HỮU HUY Giám đốc Công ty Tư vấn Vietnam Global Network, Singapore
