Thái Lan: Cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra bị điều tra tài sản

Thái Lan: Cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra bị điều tra tài sản

Thái Bình

Cựu Thủ tướng bị phế truất Yingluck Shinawatra. Ảnh Reuters

(TBKTSG Online) - Cơ quan chống tham nhũng quốc gia (NACC) Thái Lan hôm nay (thứ Năm 5-6) cho biết đã thành lập một tiểu ban điều tra tài sản của cựu Thủ tướng bị phế truất Yingluck Shinawatra cùng bốn thành viên nội các của bà vì liên quan tới chương trình trợ giá lúa gạo gây nhiều tranh cãi.

NACC đưa ra quyết định này sau khi xảy ra vụ đảo chính quân sự hôm 22-5 lật đổ chính phủ dân cử của bà Yingluck. Bản thân bà Yingluck đã bị bãi chức thủ tướng trước đó theo một phán quyết của tòa án tối cao hồi đầu tháng 5, cáo buộc bà tội lạm dụng quyền lực khi phê chuẩn việc thuyên chuyển công tác một quan chức hàng đầu của chính phủ.

Các chính quyền quân sự lên cầm quyền nhờ đảo chính thường tố cáo các chính phủ mà họ lật đổ là tham nhũng, coi đó như một cách thức hạ uy tín các chính phủ này và biện minh cho hành vi đảo chính. Anh trai bà Yingluck, cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra cũng từng bị kết án (vắng mặt) 2 năm tù vì tội tham nhũng sau khi ông bị lật đổ trong cuộc đảo chính năm 2006.

Trước đây NACC đã từng cáo buộc bà Yingluck tội xao lãng trách nhiệm, không giám sát chặt chương trình trợ giá lúa gạo cho nông dân, và chương trình này có khả năng gây lãng phí và cơ hội cho tham nhũng. Với cáo buộc như vậy, lẽ ra bà Yingluck sẽ bị Thượng viện Thái Lan tiến hành “luận tội” và nếu bị kết án “có tội” bà có thể bị cấm hoạt động chính trị trong 5 năm, nhưng Thượng viện đã bị giải tán trước khi hành động.

Ủy ban NACC – cùng với tòa án hiến pháp – đã nhiều lần đưa ra những cáo buộc chống lại bà Yingluck và chính phủ dân cử của bà; cho nên những người ủng hộ bà hoài nghi những cơ quan độc lập này – được cho là đã bị “cài cắm” các quan chức chống Thaksin sau cuộc đảo chính 2006 – là một phần trong âm mưu truất phế bà Yingluck khỏi chức thủ tướng. Giới học giả và phân tích chính trị thì đặt vấn đề, liệu có hợp pháp không khi một cơ quan nhỏ và không do người dân bỏ phiếu bầu ra lại có quyền phán xét các chính sách của chính phủ?

Cùng với bà Yingluck, NACC còn điều tra tài sản của 3 cựu bộ trưởng thương mại và 1 cựu thứ trưởng thương mại.

Chương trình trợ giá lúa gạo cho phép chính phủ mua gạo của nông dân với giá cao hơn giá thị trường, được coi là một biện pháp làm tăng thu nhập của nông dân. Tuy nhiên, chương trình gây tổn thất lớn cho ngân sách Thái Lan mà đến nay chưa có con số thống kê đầy đủ.

Phe đối lập tố cáo bà Yingluck sử dụng chương trình này để mua phiếu bầu của nông dân và thông qua những cuộc biểu tình rầm rộ từ đầu tháng 11-2013, họ đã thành công trong việc gây áp lực buộc các ngân hàng không cho chính phủ vay tiền; hậu quả là việc thanh toán tiền mua lúa gạo của nông dân bị đình trệ. Ngay sau đảo chính, chính quyền quân sự đã lập tức lên kế hoạch thanh toán tiền nợ cho nông dân để xoa dịu các cuộc biểu tình phản đối.