(KTSG Online) - Thay vì chạy đua đầu tư vào các nhà máy sản xuất vi mạch bán dẫn (chip) trị giá hàng tỉ đô la, theo những người trong cuộc, thành phố Đà Nẵng nên tập trung vào những khâu giá trị cao và tiềm năng, phù hợp với điều kiện thực tế của mình cũng như bối cảnh thị trường này nói chung.
- Ngành bán dẫn khát nhân lực, vướng 'nút thắt'
- Đà Nẵng thu hút 25 doanh nghiệp vi mạch, bán dẫn sau hơn một năm
Gợi ý từ Nhật Bản
Ngành bán dẫn toàn cầu đang trải qua những thay đổi lớn. Định luật Moore (một khái niệm trong ngành công nghiệp bán dẫn) đang dần chững lại, trong khi nhu cầu về các chip bán dẫn hiệu năng cao cho trí tuệ nhân tạo (AI) và các hệ thống học máy lại tăng trưởng với tốc độ chưa từng có.
Ông Tatsuro Maeda, Giám đốc Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ Công nghiệp Tiên tiến Quốc gia (AIST - Nhật Bản), đã chỉ ra rằng chìa khóa để duy trì vị thế trong kỷ nguyên này không chỉ là thu nhỏ bóng bán dẫn, mà còn là sự đột phá trong các giải pháp sáng tạo như đóng gói tiên tiến và tích hợp quang điện tử.
Dù không còn là cường quốc sản xuất chip hàng loạt, Nhật Bản được cho là vẫn giữ vị thế độc tôn trong các mảng vật liệu, thiết bị và công nghệ chế tạo chính xác. Ông Tomoyuki Maeda, Tổng Giám đốc Công ty YS Talent (Nhật Bản), cho hay việc tích lũy kinh nghiệm tại Nhật Bản, đặc biệt trong các lĩnh vực chuyên sâu, sẽ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển tương lai của ngành bán dẫn tại Việt Nam.
Đây có thể coi là bài học cho Đà Nẵng. Thay vì cố gắng trở thành một “thung lũng silicon”, thành phố có thể xây dựng một con đường riêng, tập trung vào các khâu giá trị gia tăng cao và tận dụng thế mạnh sẵn có. Đó là thiết kế, đóng gói tiên tiến và nghiên cứu & phát triển (R&D).
Sự hợp tác quốc tế, như mối quan hệ giữa Đà Nẵng và Nhật Bản, đóng vai trò như một “cầu nối” vững chắc, giúp các kỹ sư Việt Nam có cơ hội tiếp cận công nghệ và môi trường làm việc tiên tiến nhất. Việc học hỏi kinh nghiệm từ các "người đi trước" không chỉ giúp chúng ta tránh được những sai lầm mà còn mở ra những cơ hội mới.
Nắm bắt cơ hội từ thiết kế, R&D và nhân lực
Trong kỷ nguyên AI, “băng thông bộ nhớ giờ đây là nút thắt cổ chai chính”, ông Sean Kim, Phó Chủ tịch CoAsia Semi (Hàn Quốc), chia sẻ. Ông cũng giới thiệu giải pháp thiết kế bộ nhớ tùy chỉnh (customized DRAM) trong đóng gói 3D - một công nghệ hứa hẹn giải quyết triệt để vấn đề này.
Trong khi đó, theo đại diện của Soitec (công ty đa quốc gia về vật liệu bán dẫn có trụ sở tại Pháp), Đà Nẵng nói riêng và Việt Nam nói chung có nhiều tiềm năng đầu tư vào đóng gói tiên tiến, bởi đây là yếu tố then chốt để tạo ra sự khác biệt về hiệu năng, tiêu thụ điện năng và khả năng cạnh tranh trong sản xuất.
Việc tập trung vào mảng này sẽ giúp Đà Nẵng thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) một cách hiệu quả và hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Nâng cao năng lực R&D, theo các chuyên gia, cũng một yếu tố quan trọng khác trong hệ sinh thái bán dẫn mà Đà Nẵng nên theo. Ông Nguyễn Tấn Hùng từ Viện Khoa học và Công nghệ Tiên tiến, Đại học Đà Nẵng, cho hay nghiên cứu trong lĩnh vực mạch quang tích hợp (Photonic Integrated Circuits) sẽ là một lợi thế cho Đà Nẵng. Đây là một công nghệ tiên tiến, cho phép tích hợp nhiều linh kiện quang học như laser, bộ điều biến và bộ dò vào một con chip duy nhất.
Việc này giúp cải thiện đáng kể tốc độ truyền dữ liệu và giảm tiêu thụ điện năng so với các mạch điện tử truyền thống. Ông Hùng cũng chia sẻ cách nhóm của mình ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) và Học máy (ML) để giải quyết những thách thức phức tạp trong thiết kế chip, giúp rút ngắn thời gian và chi phí thiết kế, đồng thời tối ưu hóa hiệu suất của các mạch.
Sự phù hợp của hướng đi này cũng được củng cố bởi chia sẻ của ông Shu Namiki từ AIST. Ông Namiki nhấn mạnh rằng công nghệ silicon quang tử sẽ đóng vai trò then chốt trong những thập kỷ tới, tạo ra một hạ tầng số bền vững trong kỷ nguyên AI.
Việc Đà Nẵng tập trung vào những nghiên cứu mang tính nền tảng và đột phá như vậy sẽ giúp thành phố có được vị thế tốt trong một số lĩnh vực chuyên biệt, thay vì chạy theo các mảng đã bão hòa. Đây chính là cách Đà Nẵng khai thác lợi thế về R&D để xây dựng một nền móng tốt cho ngành bán dẫn trong tương lai.
Về vấn đề nguồn nhân lực cho ngành này, việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến vào đào tạo được cho là một lợi thế cạnh tranh lớn. Ông Ding Ming Chee, Giám đốc cấp cao của Dassault Systèmes (Pháp), chia sẻ về tiềm năng của công nghệ “cặp song sinh ảo” (Digital Twin). Công nghệ này tạo ra một mô hình ảo của toàn bộ quy trình sản xuất, giúp sinh viên và kỹ sư mới có thể học hỏi và thực hành mà không cần phải tiếp cận trực tiếp với các thiết bị đắt tiền.
“Digital Twin là chìa khóa để tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí và nâng cao năng suất trong ngành bán dẫn”, ông Chee cho hay.
Có thể nói, con đường của Đà Nẵng không phải là chạy theo mà là chọn lựa. Bằng cách tập trung vào những mảng thiết kế, đóng gói tiên tiến và R&D, kết hợp với sự hỗ trợ của công nghệ đào tạo hiện đại và sự hợp tác quốc tế, Đà Nẵng có đủ cơ sở để phát triển thành một trung tâm bán dẫn đúng nghĩa trong tương lai.
