(KTSG Online) – Đội ngũ lao động sinh ra từ những năm sau Thế chiến thứ hai dần nghỉ hưu, khiến thị trường việc làm càng siết chặt. Để duy trì hoạt động, doanh nghiệp nhỏ ở nền kinh tế lớn thứ ba thế giới ngày càng sử dụng robot nhiều hơn.
- Thời của robot cộng tác với con người đang đến
- Thế hệ robot nông trại mới trỗi dậy khi chi phí lao động tăng
Tại nhà sản xuất phụ tùng máy móc S&D Blech, có trụ sở ở Zemmer, Đức, người đứng đầu bộ phận mài vừa nghỉ hưu. Với tình trạng thiếu lao động trầm trọng ở Đức, rất ít ứng viên muốn đảm nhận công việc chân tay đòi hỏi sự lành nghề nhưng bẩn thỉu và nguy hiểm này. Vì vậy, S&D Blech quyết định thay thế nhân viên này bằng robot.
Các công ty vừa và nhỏ khác ở Đức cũng đang chuyển sang tự động hóa khi việc thế hệ “bùng nổ trẻ em” (Baby Boom ), sinh ra ở giai đoạn 1946-1964, dần rời bỏ nơi làm việc do đến tuổi nghỉ hưu. Thực trạng này khiến thị trường lao động ngày càng thắt chặt.
Dữ liệu chính thức cho thấy khoảng 1,7 triệu việc làm ở Đức không tuyển dụng được ứng viên trong tháng 6. Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức (DIHK) cho biết, hơn một nửa số công ty đang đau đầu tìm cách lấp các vị trí việc làm bỏ trống, ước tính gây tổn thất tăng trưởng ở nền kinh tế lớn nhất châu Âu gần 100 tỉ euro mỗi năm.
Henning Schloeder, Giám đốc cấp cao của S&D Blech, giải thích, vấn đề khan hiếm lao động thúc đẩy công ty ông tự động hóa và số hóa trong nhiều năm qua. Ông lưu ý làn sóng nghỉ hưu của lao động thế hệ Baby Boom sẽ làm trầm trọng thêm thách thức thiếu lao động có tay nghề vốn đang gây khó khăn, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất và nghề thủ công.
Theo Schloeder, rất khó để tìm một người đứng đầu bộ phận mài không chỉ vì vị trí này đòi hỏi kinh nghiệm và còn vì đó là “công việc vất vả mà không ai muốn làm nữa”. Quá trình mài bằng máy sẽ dẫn đến nhiệt độ nóng nực và tiếng ồn liên tục, trong khi những tia lửa phát ra có thể gây nguy hiểm.
Tỷ lệ lao động nữ và người nhập cư tăng đã giúp bù đắp phần nào những thay đổi về nhân khẩu học trong những năm gần đây ở Đức. Nhưng với việc thế hệ Baby Boom đang lần lượt nghỉ hưu và một thế hệ mới, với quy mô nhỏ hơn nhiều do tỷ lệ sinh thấp, gia nhập lực lượng lao động, Cơ quan việc làm liên bang Đức dự kiến số lượng nhân công của Đức sẽ giảm 7 triệu người vào năm 2035.
Theo Nela Richardson, nhà kinh tế trưởng ở nhà cung cấp dịch vụ nhân sự toàn cầu ADP, với những thay đổi tương tự ảnh hưởng đến những nền kinh tế phát triển khác, tác động của các công nghệ tự động hóa tiên tiến từ robot đến trí tuệ nhân tại (AI) sẽ được cảm nhận rộng rãi.
“Trong dài hạn, tất cả những đổi mới đó sẽ thay đổi cuộc chơi trong thế giới việc làm. Mọi người sẽ thực hiện công việc khác nhiều so với trước đây”, bà nói.
Đầu tư mạnh mẽ của các nhà sản xuất ô tô và các tập đoàn khổng lồ công nghiệp khác vào tự động hóa giúp Đức trở thành thị trường robot lớn thứ tư thế giới và lớn nhất ở châu Âu. Nhưng khi robot trở nên rẻ hơn và dễ vận hành hơn, các công ty nhỏ do gia đình điều hành ở Đức (hay còn gọi là Mittelstand), được xem là trụ cột kinh tế của đất nước, cũng đang tăng cường sử dụng chúng. Họ bao gồm các nhà sản xuất như S&D Blech đến các tiệm bánh, tiệm giặt là và siêu thị.
Theo Liên đoàn Robot quốc tế, năm ngoái, có khoảng 26.000 thiết bị robot được lắp đặt ở Đức, chỉ thấp hơn năm 2018, trước khi đại dịch Covid-19 ập đến, khiến kinh tế Đức tăng trưởng trì trệ.
“Robot giúp các công ty duy trì hoạt động khi gặp rủi ro trong tương lai do thiếu lao động”, Ralf Winkelmann, giám đốc cấp cao của Fanuc Germany, công ty bán khoảng một nửa robot do hãng Fanuc của Nhật Bản sản xuất cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Đức, nói.
Ralf Hartdegen, người điều hành một công ty tư vấn chuyển đổi sang tự động hóa, cho biết, những công ty không muốn sa thải nhân viên đang xây dựng kế hoạch chuyển đổi này dựa vào tốc độ nghỉ hưu của thế hệ Baby Boom.
Công ty Rolec, chuyên sản xuất hệ thống bảo vệ thiết bị điện tử công nghiệp và thiết bị điều khiển, mua robot đầu tiên vào năm ngoái để có thể tiếp tục sản xuất vào ban đêm. Công ty đã mua robot thứ hai và có kế hoạch tiếp tục đầu tư vào tự động hóa.
“Thật tuyệt khi bạn bật đèn vào buổi sáng và nhìn thấy các sản phẩm đã nằm trong thùng”, CEO Matthias Rose của Rolec nói.
Việc các doanh nghiệp ở Đức đẩy mạnh tự động hóa cũng phản ánh thực tế rằng, robot đã trở nên dễ sử dụng hơn mà không cần kỹ năng lập trình. Florian Andre, người đồng sáng lập SHERPA Robotics, một công ty khởi nghiệp phát triển robot nhắm vào các doanh nghiệp có quy mô 20-100 lao động, cho biết, hầu hết robot hiện nay đều có màn hình cảm ứng tương tự như điện thoại thông minh.
Ngay cả người lao động và các công đoàn, từng lo sợ mất việc làm vì xu hướng tự động hóa, cũng ngày càng có cái nhìn tích cực hơn với robot. Hồi tháng 6, một cuộc khảo sát do thị trường robot cho thấy, gần một nửa số lao động ở Đức nhìn nhận robot có thể giúp giải quyết tình trạng thiếu lao động.
CEO Matthias Rose cho biết dự án tự động hóa đầu tiên của Rolec vào năm 2022 được tiến hành khi công ty có lượng lớn đơn đặt hàng tồn đọng lớn. Điều này sẽ khiến nhân viên phải làm việc ngoài giờ và vào các ngày thứ Bảy.
“Đó là một tình huống khởi đầu tốt cho nỗ lực tự động hóa đầu tiên của chúng tôi, vì robot đóng vai trò trợ giúp thay vì cạnh tranh”, ông nói.
Người phát ngôn của Công đoàn IG Metall, đại diện cho hơn 2 triệu công nhân ngành kim khí và sản xuất của Đức, nhận định, robot đang được sử dụng như một phần trong chiến lược dài hạn của các doanh nghiệp Đức, có thể giúp công việc trở nên “lành mạnh hơn, thú vị hơn và an toàn hơn”.
Công ty sản xuất xe tải và xe buýt Daimler Truck sử dụng rất nhiều robot, đặc biệt là để hỗ trợ nâng vật nặng và các nhiệm vụ khó khăn khác, gây tổn hại sức khỏe thể chất của người lao động.
“Nhưng không có gì linh hoạt hơn con người. Sản xuất càng phức tạp, càng khác biệt thì càng khó sử dụng robot”, Matthias Krust, người đứng đầu hội đồng lao động của Daimler Truck, nói.
Theo Reuters
