Thoái vốn Vinaconex: bán được là tốt rồi!

Thoái vốn Vinaconex: bán được là tốt rồi!

Hải Lý

(TBKTSG) - Theo Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (Hnx), cuối cùng đã có bốn nhà đầu tư đăng ký mua toàn bộ 255 triệu cổ phiếu, tương đương 57,71% vốn của Tổng công ty cổ phần Xây dựng và Xuất nhập khẩu Việt Nam (VCG - Vinaconex) do Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) bán thông qua đấu giá ngày 22-11-2018.

Ảnh: T.L

Trước đó tập đoàn Viettel thông báo có hai nhà đầu tư đăng ký mua 94 triệu cổ phiếu, tức 21,28% cổ phần của Vinaconex mà tập đoàn bán ra. Với giá khởi điểm 21.300 đồng/cổ phiếu, số tiền mà các tổ chức, cá nhân tham gia đợt thoái vốn VCG này chi ra lên tới 7.430 tỉ đồng. Trong bối cảnh chứng khoán “sụt sùi”, cổ phần hóa chậm chạp, việc thoái được một tỷ lệ vốn lớn như ở Vinaconex được giới tài chính đánh giá “bán được là tốt rồi!”.

Bên mua Vinaconex đều là những tổ chức vốn điều lệ nhỏ, từ 200-360 tỉ đồng. Có doanh nghiệp mới thành lập chưa đầy hai tuần tính đến ngày đấu giá. Nếu cho rằng một số trong những công ty này lập ra để mua cổ phần Vinaconex cũng không sai. Hơn nữa, với số vốn điều lệ nhỏ, để có tiền mua chắc chắn họ phải vay mượn, kể cả vay ngân hàng. Thời buổi bây giờ, trừ những công ty tầm cỡ như Vinamilk, Sabeco, Tổng công ty Khí, ít doanh nghiệp nào có tiền nhàn rỗi hàng ngàn tỉ đồng để đi đầu tư cả.

Bên bán Vinaconex đã muốn thoái vốn từ lâu. Cuối năm ngoái SCIC đã từng công bố đấu giá 96 triệu cổ phiếu VCG với giá 25.600 đồng/cổ phiếu, nhưng chỉ bán được 5,3 triệu cổ phần bất chấp thị trường chứng khoán khi đó đang “hừng hực” và thanh khoản khớp lệnh 250-260 triệu đơn vị/ngày. Viettel cũng không dưới một lần bày tỏ ý định chuyển nhượng khoản đầu tư tại Vinaconex.

Bản thân VCG cũng không phải doanh nghiệp kinh doanh xuất sắc. Vốn điều lệ 4.417 tỉ đồng, Vinaconex vay ngân hàng cả ngắn và dài hạn 4.119 tỉ đồng theo báo cáo tài chính quí 3-2018. Những năm trước, lợi nhuận sau thuế của VCG dao động 300-400 tỉ đồng/năm. Năm ngoái nhờ chuyển nhượng công ty con, lợi nhuận sau thuế tăng đột biến lên 1.341 tỉ đồng, theo đó giá trị sổ sách cũng cải thiện thành 17.226 đồng/cổ phiếu. Giá khởi điểm đấu giá, như vậy, cao hơn 24% so với giá trị sổ sách.

Vinaconex có gì để hấp dẫn người mua? Đó là 3,2 triệu mét vuông đất, trong đó 2,7 triệu mét vuông nằm ở Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, cộng với một số dự án khu đô thị như Bắc An Khánh (Hà Nội). Tiềm năng nhìn từ những con số không hề nhỏ, nhưng khai thác các lợi thế như thế nào là cả vấn đề. Đầu tiên là vốn. Trên sàn có những doanh nghiệp chuyên kinh doanh khu công nghiệp như Kinh Bắc (KBC-Hose), Tân Tạo (ITA-Hose), Tổng công ty Idico (IDC-UpCom)... song cũng không được giới đầu tư “săn đón”. Sudico (SJS-Hose) có dự án Nam An Khánh mà thị giá cổ phiếu vẫn đang ở vùng đáy. Kế đó, có vốn rồi, xây dựng hạ tầng, tìm khách hàng cho thuê hay phát triển dự án và bán sản phẩm, tất cả phải có nghề bất động sản.

Tất nhiên chi ra một “đống” tiền, mà một phần có thể phải đi vay, những pháp nhân và thể nhân tham gia đợt thoái vốn Nhà nước ở Vinaconex, chắc chắn đã có trong tay kế hoạch làm ăn. Chứ không, lấy gì trả lãi vay ít cũng 700-800 tỉ đồng/năm cho số tiền bỏ ra. Ưu thế áp đảo của những cổ đông mới của Vinaconex là sở hữu tỷ lệ lớn tổng công ty. Trong trường hợp này, không loại trừ khả năng họ chia nhỏ để bán từng phần, cả dự án và công ty con. Mua sỉ bán lẻ thường mang lại lợi nhuận không tồi nhất là với một thị trường nhiều biến động như bất động sản. Ngoài ra không có gì ngạc nhiên một khi nhóm nhà đầu tư mới chuyển nhượng Vinaconex cho đối tác nước ngoài. Vốn nước ngoài, đặc biệt từ khu vực châu Á, đang chảy vào bất động sản Việt Nam nhiều hơn hẳn vào bất cứ lĩnh vực sản xuất nào khác.

Bài toán tìm kiếm lợi nhuận từ phía người mua xem chừng không quá phức tạp nhưng cũng không đơn giản. Còn người bán vốn nhà nước, thoái được vốn lúc này là đáng mừng. Theo Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính, chín tháng đầu năm nay cả nước mới thu được 10.499 tỉ đồng tiền thoái vốn. Nay bán cổ phần Vinaconex, Nhà nước có ngay 7.430 tỉ đồng, bằng hơn 70% số dư thoái vốn của chín tháng cộng lại. Còn nếu so với năm 2016, thì thoái vốn của Vinaconex đã cao hơn số tiền bán vốn của cả năm 2016.

Hiện nay những doanh nghiệp xây dựng, xây lắp, kinh doanh bất động sản như Vinaconex Nhà nước còn nắm giữ khá nhiều, quy mô địa phương, quy mô trung ương đều có. Đây là lĩnh vực Nhà nước không cần tham gia đầu tư hay giữ cổ phần chi phối. Cổ phần hóa hoặc tiếp tục thoái vốn những doanh nghiệp đã chuyển đổi sở hữu thành công ty cổ phần như Vinaconex cần được đẩy nhanh.