(KTSG Online) – Nếu anh/chị mỗi tháng đọc một quyển sách thì trong một năm sẽ gặp vài ba quyển có lỗi chính tả, lỗi câu chữ… Khi đọc những cuốn sách có lỗi sửa bản in như vậy, tôi thường lấy bút chì khoanh những câu chữ lỗi chỉ để mình tôi biết và tiếc, nếu đó là cuốn sách có thể trích dẫn.
Câu chuyện sách, kể cả sách giáo khoa, mắc lỗi sửa bản in đã kéo dài hàng chục năm qua nhưng coi mòi chưa dễ gì chấm dứt trong nay mai vì người trong cuộc cho rằng đó là do sơ suất. Còn sơ suất thì nghề nào cũng có, người nào cũng mắc.
Đúng là ai cũng ít nhất vài lần mắc lỗi do sơ suất. Tuy nhiên, những năm 1980 trở về trước, các nhà xuất bản luôn đính kèm một tờ đính chính lỗi sửa bản in vào cuốn sách. Nay, chúng ta gần như không thấy những tờ đính chính đó, dù cuốn sách có nhiều lỗi. Như vậy, có thể nói việc sửa bản in trong sách hiện nay ở một số trường hợp chưa được làm tới nơi tới chốn.
Theo một số từ điển tiếng Việt, cẩu thả hay ẩu tả theo cách nói của người miền Nam là làm việc không tới nơi tới chốn, không cẩn thận, không theo quy tắc nào cả, chỉ cốt làm cho xong, cho có(1).
Với định nghĩa như trên, dễ nhận ra những việc làm không tới nơi tới chốn từ nhỏ đến lớn đang bao quanh chúng ta. Có chuyện nhỏ như quét nhà chưa sạch; bán quán ăn nhưng để quạt treo tường, quạt đứng bám đầy bụi. Có chuyện thường ngày ở sở làm như để tài liệu lộn xộn, tới lúc cần thì mất cả giờ để tìm. Có chuyện lên đến kỳ họp Quốc hội như đường chỉ 2 làn xe, không làn dừng khẩn cấp, không trạm dừng chân được gọi là đường cao tốc(2).
Làm việc không tới nơi tới chốn gây ra nhiều hậu quả không hay. Nhẹ thì làm người liên quan bực mình. Tác hại vừa vừa là giảm năng suất, hiệu quả công việc. Nặng thì gây ra chết người, hối hận dài lâu (xem bảng Năm vụ án chết người do làm chưa tới nơi tới chốn).
Cũng không ít lần tôi làm việc gì đó cẩu thả, mỗi khi nhớ lại có phần áy náy vì không gây hậu quả nghiêm trọng. Đến khi tìm gặp trong truyện ngắn Đời thừa (xuất bản năm 1943) của nhà văn Nam Cao có câu: “Sự cẩu thả trong bất kỳ nghề gì cũng là một sự bất lương rồi”, tôi mới ân hận! Giá như tôi nhập tâm truyện ngắn Đời thừa từ nhỏ!
————-
(1). Trung tâm Từ điển học: Từ điển tiếng Việt, NXB Đà Nẵng, 2008.
Huỳnh Công Tín: Từ điển từ ngữ Nam bộ, NXB Khoa học xã hội, 2007
https://vnexpress.net/nen-doi-ten-cao-toc-2-lan-xe-thanh-duong-toc-do-cao-4748669.html
Năm vụ án chết người do làm chưa tới nơi tới chốn(*)
| SỐ THỨ TỰ | TÓM TẮT NỘI DUNG VỤ ÁN | NGUỒN TRÍCH DẪN |
| 1 | G chịu trách nhiệm đối với toàn bộ hoạt động trông coi, chăm sóc và đảm bảo an toàn sức khỏe, tính mạng cho các cháu tại lớp, trong đó có cháu A. Từ 13 giờ đến 14 giờ, do G ngủ nên đã không kịp thời phát hiện biểu hiện lâm sàng của cháu A khi bị dị vật đường thở để có biện pháp sơ cứu hoặc đưa ngay cháu A đến cơ sở y tế, dẫn đến cháu A tử vong | Bản án số: 281/2021/HS-ST, ngày: 17/12/2021 của TAND huyện T. TP. Hà Nội |
| 2 | G. không đi kiểm tra các khu vực và cối trộn của trạm trộn bê tông để xem có ai đang làm việc hay không mà ngồi tại chỗ bấm chuông phát tín hiệu cảnh báo lần 1 và lần 2. Tuy nhiên, G không nhìn vào bảng điều khiển mà làm việc khác nên bấm nhầm nút vận hành làm cối trộn bê tông vận hành và xoay trong lúc D đang còn trong cối làm việc. Hậu quả là D chết. | Bản án số: 75/2022/HS-PT, ngày 28-6-2022 của TAND tỉnh Bình Thuận |
| 3 | Trong quá trình chăm sóc da cho chị U, bác sĩ trực tiếp điều trị do tự tin vào chuyên môn, không tìm hiểu kỹ về tác dụng phụ của các hoạt chất trong quá trình sử dụng, không đánh giá đầy đủ các khả năng phản ứng phụ có thể xảy ra, chỉ định việc sử dụng kem ủ có hoạt chất Lidocaine quá liều và chiếu tia mặc dù chưa được cấp phép khiến chị U bị bỏng da vùng mặt và thân sau, ngộ độc Lidocaine, dẫn đến tử vong. |
Bản án số 07/2022/HSST, ngày 06/01/2023 của TAND quận P. TPHCM |
| 4 | Do hồ bơi N không đảm bảo đủ điều kiện hoạt động, không có nhân viên cứu hộ được đào tạo, giám sát hồ bơi, dẫn đến cháu T chết. |
Bản án số: 50/2023/HS-ST, ngày 28-8-2023 của TAND huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang |
| 5 | Do chủ quan và không lường trước việc cưa cây cau ngã đổ ra phía đường bê tông sẽ gây nguy hiểm cho người đi đường, nên cả bị cáo V và ông K không có biện pháp rào chắn hay cảnh báo nguy hiểm. Khi cây cau ngã đổ ra đường bê tông trúng vào tay lái xe mô tô của ông Nguyễn Văn L đang chạy trên đường. Hậu quả ông L bị thương dẫn đến chết. | Bản án số: 10/2023/HS-PT, ngày: 05-12-2023 của TAND tỉnh Quảng Ngãi. |
(*) Bản án của 5 vụ án này đã đăng trên trang https://congbobanan.toaan.gov.vn của Toà án nhân dân tối cao.
