Tổng thống Trump tính chuyện cứu ngành dầu đá phiến Mỹ

Tổng thống Trump tính chuyện cứu ngành dầu đá phiến Mỹ

Lê Linh

(TBKTSG Online) - Hôm 21-4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chỉ đạo các bộ trưởng thiết kế một kế hoạch bơm tiền nhằm giải cứu ngành công nghiệp dầu mỏ Mỹ sau cú sụp đổ lịch sử của giá dầu thô.

Tổng thống Trump cho biết ông đã chỉ đạo bộ trưởng Năng lượng và bộ trưởng Tài chính thiết kế kế hoạch cung cấp các nguồn quỹ để hỗ trợ những công ty dầu khí quan trọng. Ảnh: AP

Thiết kế các nguồn quỹ hỗ trợ

Viết trên Twitter hôm 21-4, ông Trump cho biết: “Chúng ta sẽ không bao giờ để ngành công nghiệp dầu khí vĩ đại của chúng ta suy sụp. Tôi đã chỉ đạo bộ trưởng Năng lượng và bộ trưởng Tài chính thiết kế một kế hoạch cung cấp các nguồn quỹ để giúp những công ty dầu khí quan trọng và việc làm (trong ngành dầu khí) được bảo vệ trong tương lai”.

Thông điệp chỉ đạo của ông Trump được đưa ra sau khi giá dầu Tây Texas (WTI) giao tháng 5 trên thị trường New York giảm sốc về mức -37,63 đô la/thùng trong phiên giao dịch 20-4 vì giới đầu tư không muốn nhận những thùng dầu vật chất không còn nơi để chứa giữa lúc nhu cầu dầu lao dốc do tác động của dịch Covid-19.

Tuần trước, Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Dan Brouillette cho hay ông đang làm việc với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steve Mnuchin để tăng gấp đôi mức cho vay tối đa lên 200-250 triệu đô la Mỹ để hỗ trợ các công ty dầu khí Mỹ từ gói cứu trợ kinh tế 2.000 tỉ đô la được Tổng thống Trump ký thông qua vào cuối tháng trước.

Hai vị bộ trưởng này cũng sẽ làm việc với các cơ quan quản lý và các ngân hàng ở Mỹ nhằm bảo đảm họ duy trì sự tiếp cận tín dụng dành cho ngành công nghiệp dầu khí Mỹ vốn đang gánh khoản nợ hơn 200 tỉ đô la được bảo đảm bằng các trữ lượng dầu mỏ của họ.

Song khi doanh thu lao dốc và giá trì tài sản suy giảm mạnh, một số công ty dầu khí Mỹ cảnh báo họ có thể mất khả năng trả nợ.

Hôm 1-4, Công ty Whiting Petroleum Corp, có trụ sở ở bang Colorado, đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản, trở thành nhà sản xuất dầu đá phiến lớn đầu tiên gục ngã trước cơn khủng hoảng trên thị trường dầu. Các công ty dầu đá phiến khác của Mỹ bao gồm Chesapeake Energy, Denbury Resources và Callon Petroleum, đã thuê các chuyên gia pháp lý để tư vấn tái cấu trúc các khoản nợ của họ.

Các “ông lớn” dầu khí Mỹ như ExxonMobil, Chevron, ConocoPhillips, Occidental Petroleum đều đã  cắt giảm chi tiêu. Hồi đầu năm nay, sản lượng dầu khai thác mỗi ngày của Mỹ đạt gần 13 triệu thùng nhưng con số này có thể giảm về mức 10 hoặc 11 triệu thùng vào cuối năm 2020, theo dự báo của Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Dan Brouillette.

Giới phân tích cho rằng các vụ phá sản và sa thải nhân công hàng loạt trong ngành dầu khí Mỹ là điều không thể tránh khỏi giữa cơn sup đổ giá dầu.

Công ty Whiting Petroleum Corp, có trụ sở ở bang Colorado (Mỹ), trở thành “nạn nhân” đầu tiên của cuộc khủng hoảng giá dầu sau khi đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản hồi đầu tháng này. Ảnh: talkingbiznews

Bốn phương án lựa chọn cho ngành dầu mỏ Mỹ

Theo giới phân tích, chính phủ Mỹ có 4 phương án để hỗ trợ ngành công nghiệp dầu mỏ trong nước.

Thứ nhất, Mỹ có thể gây sức ép với các nhà cung cấp và nhập khẩu dầu nước ngoài. Thực tế, ông Trump đã thúc đẩy thành công thỏa thuận cắt giảm 10 triệu thùng dầu/ngày giữa Tổ chức Các nước dầu mỏ dầu mỏ (OPEC) và các nước đồng minh ngoài OPEC (hay còn gọi là nhóm OPEC+).

Nhưng con số này không đủ bù đắp cho  khoảng trống nhu cầu dầu toàn cầu vốn đang giảm 30%, tương đương 30 triệu thùng/ngày do tác động của dịch Covid-19.

Vì vậy, Tổng thống Trump cần phải gây sức ép để OPEC+ giảm thêm sản lượng. Dù OPEC+ giảm thêm sản lượng, điều này cũng không đủ sức giải quyết  tình trạng mất cân đối cung cầu quá lớn hiện nay trên thị trường

Hội đồng sản xuất và thăm dò dầu khí Mỹ (AEPC), một tổ chức vận động hành lang của ngành công nghiệp dầu đá phiến Mỹ, đang đề xuất Nhà Trắng thúc đẩy Trung Quốc mua thêm dầu thô của Mỹ.

Mỹ từng xuất khẩu dầu thô  sang Trung Quốc ở  mức kỷ lục 470.000 thùng dầu/ngày vào năm 2017. Tuy vậy, biện pháp này không khả thi vì trong một thế giới đang ngập tràn dầu, Trung Quốc có nhiều sự lựa chọn nguồn cung giá rẻ khác.

Phương án thứ hai mà Nhà Trắng đang xem xét là mua dầu thô bổ sung vào Kho dự trữ dầu mỏ chiến lược quốc gia Mỹ (SPR).

Tháng trước, Tổng thống Trump đã chỉ đạo Bộ Năng lượng Mỹ xem xét mua dầu để bổ sung vào SPR. Hôm 20-4, ông đề cập vấn đề này một lần nữa và cho rằng SPR còn đủ sức chứa thêm 75 triệu thùng dầu. Theo giới phân tích, sản lượng dầu của Mỹ đang dư thừa 2 triệu thùng/ngày, vì vậy, động thái này sẽ giúp giảm bớt lượng dầu dư thừa ở Mỹ trong ngắn hạn.

Cho đến nay, Quốc hội Mỹ, cụ thể là các nghị sĩ Dân chủ, vẫn từ chối duyệt ngân sách mua dầu bổ sung vào SPR.
Hôm 21-4, Bộ trưởng Năng lượng Dan Brouillette nói ông sẽ gặp các nghị sĩ Hạ viện Mỹ để thuyết phục họ đồng ý phê duyệt ngân sách này.

Tuy nhiên, Công ty giao dịch hàng hóa năng lượng Trafigura nhận định con số 75 triệu thùng dầu chỉ bù đắp được mức suy giảm nhu cầu dầu toàn cầu trong hai ngày.

Kevin Book, Giám đốc nghiên cứu ở Công ty tư vấn Clearview Energy Partners, cho rằng chính  phủ Mỹ cũng có thể tìm thêm không gian trữ dầu, chẳng hạn, các hang muối nằm dọc theo bờ biển vùng Vịnh Mexico, vốn đang sử dụng để trữ khí đốt và các nhiên liệu khác.

Một phương án nữa đang được các ngân hàng và quỹ phòng hộ ở Mỹ ủng hộ là chính phủ Mỹ mua lượng dầu dư thừa của các nhà sản xuất dầu ở Mỹ cho đến khi giá dầu phục hồi. Đến lúc đó, các nhà sản xuất có thể bán dầu ra thị trường với giá cao hơn mức chính phủ Mỹ mua nên họ dễ dàng hoàn trả lại tiền bao gồm cả lãi suất cho chính phủ.

Phương án đó có thể giúp các công ty dầu khí Mỹ duy trì dòng tiền đồng thời kiểm soát lượng dầu dư thừa.

Đối với ông Trump, cách hỗ trợ này là chính đáng vì ông xem sự trỗi dậy mạnh mẽ của ngành dầu khí Mỹ trong những năm gần đây là “một năng lực chiến lược” cần phải được bảo vệ, theo nhận định của Kevin Book.

Phương án cuối cùng là là để cho thị trường dầu tự điều chỉnh. Phương này này đe dọa sự sống còn của các nhà sản xuất dầu khí nhỏ nhưng được Viện Xăng dầu Mỹ (API) và các “ông lớn” năng lượng Mỹ như ExxonMobil và Chevron ủng hộ. Cơn sụp đổ của giá dầu sẽ cho phép sàng lọc các nhà sản xuất dầu khí Mỹ, loại bỏ những công ty yếu kém đồng thời giúp cân đối nguồn cung.

Theo Reuters, Financial Times