TPHCM: Tìm phương thức đầu tư mới để phát triển hạ tầng
Anh Quân
 |
| Do hạ tầng giao thông không đáp ứng nổi nhu cầu, TPHCM thường xuyên bị kẹt xe. Ảnh Kinh Luân. |
(TBKTSG Online) - Trong 10 năm tới, TPHCM cần 30 tỉ đô la Mỹ mới giải quyết được bài toán giao thông đô thị. Thành phố đang tìm những phương thức đầu tư mới để thu hút các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực này...
>> Danh mục các dự án hạ tầng giao thông kêu gọi đầu tư tại TPHCM
Ưu tiên vốn đầu tư hạng tầng giao thông
Tại hội nghị về nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng diễn ra sáng 24-6 tại TPHCM, Phó chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Tài, cho biết trong những năm tới thành phố sẽ ưu tiên đầu tư cho hạ tầng giao thông.
Hiện nay, việc thi công chậm chạp các hạng mục hạ tầng giao thông đã kéo theo nhiều hệ quả, trong đó ùn tắc giao thông và ngập nước là hai yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến đời sống và sinh hoạt của người dân.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này không có yếu tố nào khác ngoài vốn. Theo kế hoạch ngắn hạn của TPHCM từ nay đến năm 2015, thành phố sẽ tập trung đầu tư cho bến bãi đậu xe, các dự án chống ngập, cấp thoát nước… Việc kêu gọi đầu tư vào các dự án này sẽ được thành phố thực hiện theo nhiều hình thức khác nhau. Cụ thể như dự án xây dựng nhà ga hành khách tại bến xe Chợ Lớn, có tổng mức đầu tư là 650 tỉ đồng, sẽ được xây dựng theo hình thức BOT hoặc các hình thức đầu tư phù hợp như hợp tác nhà nước – tư nhân (PPP - Public Private Partnership).
Ông Tim Brownbill, Tổng lãnh sự Anh tại TPHCM, nói rằng thành phố cần xác định danh sách các dự án quan trọng để ưu tiên đầu tư trong giai đoạn từ 2010-2015, như xây dựng metro để chống kẹt xe và cải tạo cống thoát nước để chống ngập. "Từ danh sách được thành phố cung cấp, các nhà đầu tư mới chọn ra từng hạng mục và công trình họ có thế mạnh để tham gia", ông nói. Ngoài ra, ông Tim Brownbill cũng nói rằng phía Anh sẵn sàng giúp đỡ TPHCM trong việc quảng bá và kêu gọi các doanh nghiệp Anh đầu tư hạ tầng tại TPHCM.
Theo kế hoạch của Sở Giao thông vận tải TPHCM, trong giai đoạn từ nay đến năm 2015 sẽ ưu tiên đầu tư 1 bến bãi đậu xe, 5 dự án cấp thoát nước, 4 dự án vệ sinh môi trường, 9 hạng mục các tuyến đường sắt số 1, 2 và 3A. Tổng vốn đầu tư cho các hạng mục này trong 5 năm tới là 15 tỉ đô la. Sau giai đoạn năm 2015, sẽ tập trung phát triển các hạng mục cầu đường và đường sắt đô thị với tổng số vốn dự kiến cũng là 15 tỉ đô la.
PPP – một xu thế đầu tư mới về hạ tầng
Hiện nay, khi ngân sách của nhà nước và vốn vay ODA không đủ để đầu tư vào hạ tầng thì hình thức đầu tư nhà nước và tư nhân cùng hợp tác (PPP) được coi là một mô hình mới, có thể thu hút các nhà đầu tư. Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trên 90 dự án (bao gồm 9 dự án có vốn đầu tư nước ngoài) đầu tư theo hình thức PPP, thì các dự án công trình giao thông chiếm 70% về số lượng và 95% về vốn đầu tư. Các dự án còn lại bao gồm các công trình nhà máy điện, một số dự án viễn thông và nhà máy xử lý nước.
Cũng tại hội nghị, nhiều doanh nghiệp trong nước và nước ngoài cho rằng nếu thành phố làm tốt khâu giải phóng mặt bằng thì các nhà đầu tư sẵn sàng phối hợp tham gia đầu tư. Tuy nhiên, bên cạnh vấn đề giải phóng mặt bằng, môi trường đầu tư và khâu thủ tục hành chính cũng còn khiến nhiều doanh nghiệp e ngại.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Thành Tài cũng thừa nhận chuyện giải phóng mặt bằng đang đặt ra thách thức lớn cho thành phố trong việc phát triển hạ tầng. Hiện nay, thành phố và các địa phương khác đã kiến nghị nhà nước đền bù giải phóng mặt bằng theo cơ chế mới và đến nay giá đền bù đã tiệm cận với giá thị trường (thị trường phải quy định ở một mức chung cho cả nước).
Còn về phương thức đầu tư, nhà nước và thành phố sẽ tạo mọi điều kiện để các nhà đầu tư được đầu tư theo nhiều hình thức khác nhau như BOT. BT, BTO hoặc PPP trên cơ sở đảm bảo lợi ích xã hội, lợi ích nhà nước và lợi ích của nhà đầu tư.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông cho biết PPP là một mô hình mới được đưa vào áp dụng thử nghiệm ở Việt Nam, vì thế TPHCM nên chọn ra mỗi một dự án chỉ làm thí điểm một đoạn tuyến nào đó. Ví dụ: trong 7 tuyến đường sắt đô thị của thành phố, chỉ nên chọn một tuyến có lượng hành khách cao nhất để triển khai đầu tư theo hình thức PPP.
