Trung Quốc: Bạc Hy Lai bị khai trừ, vợ bị bắt
Huỳnh Hoa
 |
| Ông Bạc Hy Lai và vợ, bà Cốc Khai Lai. Ảnh WSJ |
(TBKTSG Online) – Đảng Cộng sản Trung Quốc vừa khai trừ ông Bạc Hy Lai (Bo Xilai), nguyên Bí thư thành ủy Trùng Khánh, ra khỏi Bộ Chính trị và Ban Chấp hành trung ương đảng, đồng thời bắt giam vợ ông, bà Cốc Khai Lai (Gu Kailai), vì tình nghi bà này dính líu tới cái chết của một doanh nhân người Anh, ông Neil Heywood.
Hãng tin Tân hoa xã của nhà nước Trung Quốc xác nhận một bản tin được các hãng thông tấn phương Tây phát ra hôm thứ Ba rằng ông Bạc đã bị tước hết các chức vụ trong đảng và vợ ông bị tạm giữ để điều tra. “Đồng chí Bạc Hy Lai bị tình nghi dính líu đến những vụ vi phạm kỷ luật nghiêm trọng. Công an đã lập một đội tái điều tra trường hợp doanh nhân quốc tịch Anh Neil Heywood, người đã bị phát hiện tử vong ở Trùng Khánh”, Tân hoa xã loan tin. Tuy chưa rõ là ông Bạc có bị khai trừ khỏi đảng Cộng sản Trung Quốc hay không nhưng sự nghiệp chính trị của ông coi như đã kết thúc.
Tân hoa xã nói có bằng chứng cho thấy cái chết của ông Heywood là một vụ giết người, bà Cốc Khai Lai và ông Trương Hiểu Quân (Zhang Xiaojun) – một người giúp việc nhà ông Bạc – là “nghi phạm chính”. Hãng tin này cũng nêu ra một vụ tranh chấp về “quyền lợi kinh tế” nào đó giữa bà Cốc và ông Heywood “ngày càng căng thẳng” và ngụ ý có thể đó là nguyên do dẫn tới cái chết của ông này.
Là con trai của Bạc Nhất Ba (Bo Yibo) – một trong “bát đại nguyên lão” của cách mạng Trung Quốc, từng làm Thị trưởng Đại Liên, Tỉnh trưởng Liêu Ninh, Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc trước khi nhậm chức Bí thư thành ủy Trùng Khánh – một thành phố 30 triệu dân thuộc chính quyền trung ương, ông Bạc Hy Lai từng là một gương mặt sáng giá trên chính trường Trung Quốc, có khả năng sẽ trở thành một trong 9 ủy viên Ban Thường vụ Bộ Chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc – cơ quan lãnh đạo cao nhất của đất nước 1,3 tỉ dân này. Nhưng ông Bạc đã đột ngột bị cách chức bí thư vào ngày 15-3-2012, được cho là vì liên hệ tới vụ một nhân vật dưới quyền ông – cựu giám đốc sở Công an Trùng Khánh Vương Lập Quân (Wang Lijun) – tìm cách tị nạn chính trị không thành công tại Lãnh sự quán Hoa Kỳ ở Thành Đô hôm 6-2-2012.
Giới quan sát chính trị thì cho rằng, vụ hạ bệ ông Bạc phản ánh những vụ tranh giành quyền lực trong nội bộ đảng Cộng sản Trung Quốc, giữa cánh đổi mới và cánh bảo thủ mà ông Bạc được coi là người đại diện.
 |
| Bà Cốc Khai Lai, "nghi phạm chính" trong cái chết của doanh nhân Neil Heywood. Ảnh WSJ |
Nhưng trong diễn biến mới nhất, ông Bạc và vợ ông bị coi đã dính líu tới cái chết của Neil Heywood – một người Anh hành nghề tư vấn doanh nghiệp ở Trung Quốc nhưng có quan hệ gần gũi với gia đình ông Bạc, nhất là với bà Cốc Khai Lai và cậu con trai Bạc Qua Qua (Bo Guagua). Ông Heywood đã chết một cách bí ẩn vào cuối năm ngoái tại một khách sạn ở Trùng Khánh; lúc đó nhà cầm quyền nói rằng ông ta chết vì uống quá nhiều rượu và lập tức cho hỏa thiêu xác ông Heywood mà không khám nghiệm tử thi. Lời giải thích của chính quyền bị bạn bè và người thân của ông Heywood phản đối nhưng vụ việc bị chìm xuồng.
Theo thông tin báo chí, trong một ngày đêm lưu trú tại Lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô, ông Vương Lập Quân đã cung cấp cho phía Mỹ những bằng chứng về sự liên quan giữa gia đình ông Bạc với cái chết của ông Heywood và sau đó chính phủ Anh, thông qua Bộ trưởng Ngoại giao William Hague, ngày 25-3-2012 đã yêu cầu Bắc Kinh mở lại cuộc điều tra về trường hợp ông Heywood.
Chưa biết cuộc điều tra này sẽ cho thấy điều gì, nhưng cá nhân ông Bạc chỉ có thể bị điều tra hình sự về sự liên can đến cái chết của ông Heywood sau khi Ủy ban Kiểm tra của đảng Cộng sản Trung Quốc hoàn tất cuộc điều tra riêng của họ và quyết định có chuyển hồ sơ cho các cơ quan công an và kiểm sát của chính phủ tiến hành truy tố hay không.
Trước ông Bạc, đã từng xảy ra các trường hợp Bí thư thành ủy Bắc Kinh Trần Hy Đồng (Chen Xitong) và Bí thư thành ủy Thượng Hải Trần Lương Vũ (Chen Liangju) bị xử lý tội hình sự và lãnh án nhiều năm tù giam.
