(KTSG Online) – Trung Quốc có hơn 1.000 nhà máy đốt rác sản xuất điện nhưng tốc độ tiêu dùng trì trệ, dân số suy giảm và quản lý rác được cải thiến khiến nhiều nhà máy trong số này “đói” nguyên liệu đầu vào.
- Phát điện từ rác thải cần chính sách hỗ trợ đồng bộ để gỡ vướng
- Đốt rác phát điện: mảnh ghép còn thiếu cho phân loại rác đầu nguồn
Cách đây 10 năm, Trung Quốc đầu tư vào một mạng lưới khổng lồ các nhà máy đốt rác thải để sản xuất điện đồng thời giúp giải quyết tình trạng các bãi rác bao vây, gây ô nhiễm cho các đô thị.
Theo Hội đồng Nghiên cứu và công nghệ chuyển đổi rác thải toàn cầu (WtERT), hiện nay, Trung Quốc có hơn 1.000 nhà máy điện rác, chiếm hơn một nửa công suất điện rác của thế giới.
“Để giải quyết vấn đề rác thải tràn ngập sau quá trình đô thị hóa nhanh chóng của Trung Quốc, đốt rác là giải pháp tương đối nhanh chóng. Việc phân loại rác thải có thể mất nhiều thời gian hơn, trong khi việc xây dựng một nhà máy điện rác có thể mất chưa đầy hai năm”, Zhang Jingning, Tổng thư ký Trung tâm Sinh thái Wuhu, một nhóm môi trường có trụ sở tại tỉnh An Huy nói.
Theo số liệu mới nhất của trung tâm này, lĩnh vực điện rác của Trung Quốc có công suất suất xử lý khoảng 333 triệu tấn rác thải vào năm 2022, năm gần đây nhất có dữ liệu đầy đủ. Con số này vượt xa 311 triệu tấn rác thải sinh hoạt được thu gom trên toàn quốc trong cùng năm
Kể từ đó, nhu cầu điện rác ngày càng tăng. Các nhà máy của Trung Quốc hiện có khả năng đốt hơn 1,1 triệu tấn rác mỗi ngày, vượt xa mục tiêu của chính phủ.
Theo dữ liệu của các tổ chức nghiên cứu và giới nhà phân tích cũng như các lãnh đạo trong ngành, điều này khiến ngày càng nhiều nhà máy điện rác đối mặt với tình trạng dư thừa công suất.
Lãnh đạo của hai nhà máy điện rác cho hay, một số lò đốt rác của họ đã ngừng hoạt động hầu hết hoặc toàn bộ thời gian trong năm. Lãnh đạo của hai nhà nhà máy khác tiết lộ, họ đã bắt đầu thu mua rác thải công nghiệp từ các công trường xây dựng hoặc rác thải từ chính quyền địa phương.
“Lượng rác thải sinh hoạt suy giảm đã ảnh hưởng đến lợi nhuận của chúng tôi”, đại diện từ một nhà máy điện rác ở tỉnh An Huy, chia sẻ.
Theo truyền thông địa phương, một số nhà máy thiếu rác thải, buộc phải trả phí cao cho các công ty quản lý bất động sản để mua rác thải sinh hoạt hoặc thậm chí là đào bãi chôn lấp rác để lấy nguồn nguyên liệu.
“Chúng tôi có ba lò đốt rác, nhưng một lò đóng cửa quanh năm do nguồn cung rác thải không đủ”, đại diện của một công ty chuyển đổi rác thải thành năng lượng ở Thạch Gia Trang, tỉnh Hà Bắc nói.
Nhà máy điện rác của công ty này công suất xử lý khoảng 330.000 tấn rác mỗi năm, nhưng chỉ đốt khoảng 290.000 tấn.
Vị đại diện này cho rằng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu hụt rác sinh hoạt do dân số Trung Quốc đang giảm và nền kinh tế suy yếu.
“Trước đây, chúng tôi kiếm được lợi nhuận rất ít, còn giờ đây thua lỗ năm này qua năm khác”, vị đại diện nói.
Hoạt động của các nhà máy điện rác có thể gây ảnh hưởng sức khỏe con người và môi trường. Các nhà máy này thải ra khói gây ung thư và nước rỉ từ rác có thể rò rỉ kim loại nặng vào các hệ sinh thái lân cận.
Các nhà phân tích cho biết, các nhà máy điện rác của Trung Quốc đã hạn chế khí thải độc hại trong những năm gần đây và lưu ý rằng, các nhà máy này giúp giảm tổng lượng khí nhà kính bằng cách hạn chế khí mê-tan thải ra từ các bãi chôn lấp rác.
Theo Bộ Môi trường và Sinh thái Trung Quốc (MEE), 1.033 nhà máy chuyển đổi rác thải thành năng lượng của Trung Quốc đã tạo ra 13 triệu tấn tro bay vào năm 2024 và 63 triệu tấn nước rỉ từ rác vào năm trước đó. Khoảng 15% lượng tro bay được tạo ra được tái sử dụng để sản xuất bê tông xây dựng.
MEE đánh giá, số lượng và quy mô của các nhà máy chuyển đổi rác thải thành năng lượng về cơ bản đã đạt đỉnh. MEE khẳng định Trung Quốc sẽ tiếp tục cải thiện việc xử lý tro bay và nước rỉ từ rác.
Khối lượng rác thải giảm, một phần là kết quả của các quy định nghiêm ngặt hơn về phân loại rác thải sinh hoạt được ban hành vào năm 2017, đồng nghĩa với việc cuộc chiến chống rác thải của Trung Quốc gần như đã thắng lợi.
Thâm Quyến, thành phố 18 triệu dân nằm ở trung tâm sản xuất phía nam Trung Quốc, không còn phải đưa rác thải sinh hoạt ra bãi chôn lấp nữa. Thay vào đó, toàn bộ rác sinh hoạt được đưa đến xử lý tại 5 nhà máy điện rác ở Công viên Sinh thái năng lượng Nam Sơn ở thành phố này, có tổng công suất xử lý 20.000 tấn rác thải mỗi ngày.
Theo Financial Times
