VCCI kiến nghị gỡ khó cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo

(KTSG Online) - VCCI đề xuất bỏ các quy định như bắt buộc sở hữu kho chứa, dự trữ tối thiểu và cấm ủy thác xuất khẩu, nhằm giảm gánh nặng chi phí và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho doanh nghiệp gạo.

• Việt Nam sẽ là nước nhập khẩu gạo lớn thứ hai thế giới
• ‘Bít cửa’ ủy thác, doanh nghiệp Việt tính bán gạo Campuchia, Thái Lan

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa gửi Bộ Công Thương, góp ý về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 107/2018 và Nghị định 1/2025 về kinh doanh xuất khẩu gạo.

Theo VCCI, việc sửa đổi quy định kinh doanh xuất khẩu gạo cần tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, dễ tuân thủ và chi phí thấp, đảm bảo cạnh tranh công bằng và giảm chi phí không cần thiết cho doanh nghiệp.

VCCI cho rằng quy định bắt buộc thương nhân xuất khẩu gạo phải sở hữu kho chứa trong dự thảo) là không cần thiết. Doanh nghiệp thuê kho vẫn đáp ứng yêu cầu về dự trữ và vận hành.

Việc bắt buộc sở hữu kho làm tăng chi phí đầu tư, gây khó cho doanh nghiệp nhỏ và mới, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh và chuỗi giá trị lúa gạo. Trường hợp doanh nghiệp thuê kho nhưng không duy trì hoạt động nên xử lý theo quy định hiện hành. Ngoài ra, chi phí thuê kho cũng là chi phí hợp pháp, không tạo lợi thế cạnh tranh không lành mạnh.

VCCI cũng không đồng tình với quy định yêu cầu doanh nghiệp mới phải dự trữ tối thiểu 1.250 tấn gạo trong vòng 45 ngày sau khi được cấp phép. Khi chưa ký được hợp đồng xuất khẩu, yêu cầu này gây áp lực tài chính lớn và khiến doanh nghiệp khó chủ động trong kế hoạch kinh doanh.

Lý do cho rằng quy định giúp ổn định thị trường và bảo vệ thu nhập nông dân cũng chưa thuyết phục, vì chỉ áp dụng với một nhóm nhỏ doanh nghiệp mới nên tác động là hạn chế. Nếu vấn đề phổ biến hơn, quy định này cũng không đủ sức giải quyết. Vì vậy, VCCI đề nghị bỏ yêu cầu dự trữ bắt buộc này.

VCCI cho rằng quy định thu hồi giấy phép xuất khẩu nếu doanh nghiệp không báo cáo mức dự trữ lưu thông sau 45 ngày kể từ khi bị đôn đốc là chưa hợp lý.

Việc yêu cầu báo cáo là cần thiết cho công tác quản lý nhưng hành vi chậm báo cáo chỉ mang tính hành chính, không nên bị xử lý bằng hình thức thu hồi giấy phép.

Thay vào đó, cơ quan chức năng có thể áp dụng hình thức xử phạt hành chính phù hợp và chỉ thu hồi giấy phép trong trường hợp doanh nghiệp không còn đủ điều kiện kinh doanh.

Về quy định cấm doanh nghiệp chưa có giấy phép được ủy thác xuất khẩu cho doanh nghiệp đã có giấy phép, VCCI nhận thấy điều này làm giảm cơ hội kinh doanh của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các đơn vị có năng lực sản xuất nhưng chưa đủ điều kiện cấp phép.

Hệ quả là một số doanh nghiệp phải dừng hoạt động, còn khách hàng chuyển sang mua gạo từ Campuchia, Thái Lan, ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu gạo Việt Nam. Trong khi đó, ủy thác xuất khẩu là hoạt động hợp pháp do gạo không bị cấm xuất khẩu.