Về Bạc Liêu – Cà Mau ăn cá chốt
Cúc Tần
 |
| Cá chốt kho sả ớt. Ảnh: Cúc Tần |
(TBKTSG Online) – Từ khoảng nửa thế kỷ trở về trước, người dân đồng bằng sông Cửu Long liệt cá chốt vào hạng bỏ đi; nhưng hai, ba chục năm trở lại đây, loại cá “đồ bỏ” này đã trở thành đặc sản, hấp dẫn nhiều người sành ăn.
Cá chốt có mặt hầu như khắp lưu vực sông Cửu Long, nhưng ngon nhất vẫn là cá chốt Bạc Liêu, Cà Mau. Khi trời sắp sa mưa, cá chốt ở những vùng này con nào con nấy mập ú, bụng mang nặng đùm trứng vàng hươm, đua nhau theo kinh rạch lên đồng đẻ trứng. Đó là lúc đánh bắt cá để làm món cá chốt kho sả ớt.
Cá chốt kho sả ớt là món cực ngon lại dễ nấu. Sả bằm chung với ớt cho vô ơ cá chốt kho trên bếp lửa, trong chốc lát đã bay tỏa mùi thơm đến xót ruột. Chỉ cần chan chút nước cá kho với cơm trắng cũng đủ ngon miệng bụng no rồi. Thịt cá béo mà không ngậy, vị bùi của đùm trứng hòa trong mùi thơm nồng của sả ớt càng khiến thực khách thỏa mãn dịch vị. Vậy là bữa ăn càng thêm tốn cơm.
Nhưng ở đồng đất này, người ta thường ăn cá chốt kho kèm với rau sống như rau đắng đất, rau đắng đồng, đặc biệt ngon hơn hết là ăn kèm với dưa bồn bồn hoặc dưa năn bộp. Vị chua của hai món dưa này như làm tăng thêm hương vị của món cá chốt kho. Tuy nhiên, món cá chốt kho đâu chỉ đơn giản vậy, còn có món cá chốt kho tiêu và nhất là món cá chốt muối chiên dòn rất đặc sắc.
Dứt mưa, nước rút, cá chốt trở về sông. Đó cũng là lúc người ta thu hoạch cá chốt bằng cách đặt xà ngom, đăng tre, chất chà hoặc xây nò. Vậy là những con cá chốt mập hơn ngón chân cái trở thành món ngon trong bữa ăn của người dân vùng Bạc Liêu – Cà Mau này.
Đây cũng là thời điểm bông so đũa nở trắng cành. Những chiếc bông màu trắng ngà ấy được loại bỏ nhụy, chỉ cần rửa sạch là đã có thể cho vào nồi canh chua cá chốt đang sôi trên bếp lửa. Múc canh ra tô, rắc thêm rau om, cần dầy lá hoặc rau quế là sẵn sàng cho bữa cơm gia đình đầm ấm.
Những con cá mập ú, thịt vàng hươm này còn là món đưa cay số dzách của dân nhậu. Càng uống, càng húp nước canh nhân nhẩn đắng vị bông so đũa, càng nghe mồ hôi tươm đầy các lỗ chân lông, sảng khoái. Món này càng ngon hơn khi được nấu với cơm mẻ. Cá chốt nấu chua với lá me, với bần cũng là món ăn khoái khẩu của nhiều người.
Đối với người dân miệt đồng, cá chốt làm mắm là món ăn dự trữ trong những ngày tháng “khan ăn”. Mắm cá chốt dùng tay xé, gói rau sống, khế, chuối chát, gừng sắt sợi với bần ổi (loại bần sống vùng nước mặn, trái nhỏ cỡ trứng cút)… người sành ăn chỉ cần thử một lần thôi cũng phải mê, nhất khi nó trở thành món nhậu. Những ngày trời đất lất phất những hạt mưa dai, hơi lạnh phả đầy không gian, chỉ cần trộn mắm cá chốt với tỏi ớt ăn kèm rau sống cũng đủ khiến bữa nhậu đậm đà, khó quên!
