(KTSG) - LTS: Phóng viên Kinh tế Sài Gòn ghi nhận ý kiến của các chuyên gia kinh tế về những vấn đề cần lưu ý trước nguy cơ kinh tế thế giới suy thoái.
Ông Bùi Nguyên Khoa, Trưởng nhóm Vĩ mô thị trường, Công ty Chứng khoán BIDV (BSC):
Duy trì trạng thái hiện tại lâu nhất có thể để doanh nghiệp và cầu tiêu dùng trong nước hồi phục, đủ sức ứng phó nguy cơ trong tương lai...
Hiện nay, nhiều quan điểm cho rằng khả năng châu Âu suy thoái tương đối cao. Mỹ có thể chưa suy thoái ngay trong năm nay nhưng điều này rất có thể sẽ diễn ra trong năm sau. Việt Nam phải quan sát kỹ các nền kinh tế lớn này.
Việt Nam là nền kinh tế có độ mở lớn nhất thế giới. Trong trường hợp các thị trường trên suy thoái, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều khi cầu tiêu dùng bị thu hẹp.
Liên quan đến chính sách tiền tệ, theo quan sát của tôi, Việt Nam vẫn chủ trương duy trì trạng thái hiện tại trong năm nay. Trên thị trường, các ngân hàng rục rịch tăng lãi suất nhưng lãi suất điều hành của Việt Nam vẫn duy trì ổn định. Khi các nước suy thoái và tăng lãi suất sẽ đặt Việt Nam trước áp lực tương tự. Trong trường hợp kinh tế thế giới diễn biến xấu, BSC dự đoán Ngân hàng Nhà nước có thể tăng khoảng 0,2-0,5 điểm phần trăm lãi suất cơ bản trong năm nay.
Tương tự Trung Quốc, các chính sách của Việt Nam hiện đang có sự lệch pha nhất định so với sự vận động của thế giới. Hai năm trước, khi các nước bơm tiền, giảm lãi suất để hỗ trợ trong bối cảnh dịch Covid-19 lan rộng, Việt Nam trong giai đoạn kiểm soát dịch tốt và triển khai không mạnh mẽ các chương trình này. Năm 2021, khi các nước dần hồi phục, Việt Nam phải chống chọi với dịch bệnh. Đầu năm nay, khi Việt Nam bắt đầu triển khai các gói hỗ trợ quy mô lớn như gói 350.000 tỉ đồng, bao gồm hỗ trợ lãi suất, lại là lúc các nước bắt đầu thắt chặt chính sách tiền tệ. Khi lạm phát lên cao, Việt Nam cũng phải thắt chặt các chính sách tiền tệ. Ở trạng thái như hiện nay, Việt Nam không còn nhiều công cụ để tác động.
Nếu có suy thoái, Việt Nam phải chấp nhận chu kỳ có độ trễ so với thế giới. Duy trì trạng thái hiện tại lâu nhất có thể để doanh nghiệp và cầu tiêu dùng trong nước hồi phục. Việt Nam tiếp tục theo dõi nguy cơ suy thoái và lạm phát để điều chỉnh ứng phó.
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam:
Nếu có suy thoái, khả năng khối ngoại rút thêm vốn không nhiều
Khi lạm phát kéo dài trong nhiều tháng liên tiếp cùng với lãi suất tăng nóng, tình trạng suy thoái sẽ diễn ra với các nền kinh tế lớn như Mỹ và EU. Nếu các thị trường nhập khẩu lớn của Việt Nam là Mỹ và EU suy thoái, sức mua giảm dẫn đến xuất khẩu Việt Nam giảm, không thể tránh được. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng lên tổng thể nền kinh tế Việt Nam sẽ chậm và không quá lớn. Việt Nam nằm trong trong chuỗi cung ứng nhưng nghiêng nhiều hơn ở đầu cầu sản xuất. Các sản phẩm nhập khẩu của Việt Nam chủ yếu là nguyên liệu trong sản xuất công nghiệp. Trước làn sóng tăng giá, Việt Nam chủ động được các sản phẩm nông nghiệp, đảm bảo an ninh lương thực.
Dòng vốn đầu tư nước ngoài (cả FDI và FII) cũng sẽ không chịu tác động quá nhiều nếu suy thoái xảy ra. Trên thị trường vốn, tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài đã giảm rất nhiều. So với mức 20% tại thời điểm 2018, khối ngoại chiếm 16% giao dịch năm 2021. Trong giai đoạn dịch Covid-19, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán ra nhiều. Do đó, khả năng khối ngoại rút thêm vốn không nhiều. Áp lực để các nhà đầu tư bán thêm là không có khi họ vẫn còn lượng tiền do đã bán ra hai năm vừa qua để đối ứng.
Tỷ giá cũng sẽ không ảnh hưởng nhiều đến dòng vốn ngoại khi tiền đồng vẫn mạnh hơn nhiều so với các đồng tiền trong khu vực, bởi Việt Nam vẫn có nguồn dự trữ ngoại hối dồi dào.
Nếu có, suy thoái cũng sẽ không kéo dài. Chúng ta có thể chấp nhận một vài quí tăng trưởng âm, và suy thoái rồi cũng sẽ kết thúc.
Ông Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Dự báo kinh tế ngành và doanh nghiệp,
Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia:
Áp lực tỷ giá trong giai đoạn tới
Nếu tiếp tục tăng trưởng âm trong quí 2-2022, nền kinh tế Mỹ có thể coi là suy thoái. Trong trường hợp đó, chúng ta cần lưu ý tới hai yếu tố có thể ảnh hướng tới Việt Nam là xuất khẩu và các biện pháp để Chính phủ Mỹ giảm suy thoái.
Về xuất khẩu, hiện nay Mỹ là thị trường quan trọng của Việt Nam. Theo lý thuyết, nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái, cầu tiêu dùng sẽ giảm tương ứng với xuất khẩu giảm. Hiện thị trường Mỹ còn một lượng tồn kho lớn do tích trữ trong giai đoạn dịch Covid-19. Tuy vậy, tôi cho rằng nhu cầu tiêu dùng vẫn lớn theo quan sát những năm vừa qua. Xuất khẩu của Việt Nam chỉ chiếm một phần trong thị trường tiêu dùng lớn đó, do vậy trong trường hợp suy thoái cũng không quá đáng ngại.
Tôi cho rằng cần lưu ý hơn tới các biện pháp Chính phủ Mỹ sẽ sử dụng để giảm suy thoái. Hiện Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất để chống lạm phát. Nếu suy thoái xảy ra, Mỹ sẽ phải sử dụng các gói chính sách để kích thích tăng trưởng trở lại, điều này gây áp lực lên chính sách tiền tệ. Không chỉ riêng Mỹ, các nước khác cũng sẽ tiến hành tăng giá đồng tiền trước làn sóng này. Áp lực tỷ giá đối với Việt Nam lớn hơn rất nhiều trong giai đoạn tới.
Ông Nguyễn Đức Kiên, Tổ trưởng Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng Chính phủ:
Tiếp tục quan sát các yếu tố trong tháng 7
Với cách ứng xử của Chính phủ Mỹ hiện nay có thể thấy chính họ cũng quan ngại khả năng suy thoái. Tuy nhiên, tới thời điểm này, chúng ta chưa đủ thông số để có thể khẳng định. Phải đợi một thời gian nữa khi có các số liệu rõ ràng hơn để Việt Nam đưa ra những quyết định ứng xử phù hợp.
Nhìn vào đặc thù kinh tế Việt Nam hiện nay có thể thấy lạm phát là vấn đề cần lưu tâm nhưng chưa phải là vấn đề sống còn, vẫn trong mức độ chấp nhận được. Các yếu tố bên ngoài chưa đẩy Việt Nam đến bước cấp thiết cần xử lý ngay.
Chúng tôi luôn có các kịch bản khuyến nghị chính sách trong tất cả các trường hợp xảy ra. Thực tế triển khai như thế nào phụ thuộc vào các diễn biến thực tế. Tôi cho rằng chúng ta nên bình tĩnh và tiếp tục quan sát các yếu tố của nền kinh tế. Chúng tôi đang phân tích các số liệu để tính toán. Phải xem đến tháng 7, tốc độ giải ngân đầu tư công thế nào, lượng tiền ra nền kinh tế ra sao để có đánh giá. Tiếp tục theo dõi kinh tế Mỹ và các nền kinh tế khác, không chủ quan nhưng cũng không nên quá lo lắng.
Khi kinh tế suy thoái ta phải đặt vấn đề ưu tiên… Trước hết là lương thực, năng lượng, y tế, giáo dục. Cắt hết những thứ xa xỉ như sân bay, cao tốc, cảng. Giản nợ tối đa, từ bỏ đòn bẩy tài chính như tiền ảo, chứng khoán ma…