(KTSG Online) - Xuất khẩu bông vải (cotton) của Mỹ sang Trung Quốc lao dốc nửa đầu năm nay trong khi tăng ở các thị trường châu Á khác, đặc biệt là ở Việt Nam. Điều này phản ánh sự dịch chuyển hoạt động sản xuất hàng may mặc ra khỏi Trung Quốc đang tăng tốc một phần do thuế quan của Mỹ.
- Giá bông vải toàn cầu tăng mạnh vì sợ thiếu nguồn cung
- Nguồn cung bông vải thế giới suy giảm vì thời tiết khắc nghiệt
Dữ liệu mới nhất của LSEG Data & Analytics cho thấy, trong nửa đầu năm 2025, lượng bông vải của Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc giảm đến 90% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngược lại, các thị trường châu Á khác như Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ, đặc biệt là Việt Nam, trở thành điểm sáng xuất khẩu của bông vải Mỹ.
Trong nửa đầu năm này, lượng bông Mỹ đổ vào Việt Nam tăng vọt gần gấp ba so với cùng kỳ năm ngoái, từ chưa đầy 200.000 kiện lên gần 500.000 kiện (mỗi kiện nặng 218kg), Sự chuyển dịch này là hệ quả của những biến động thương mại, đặc biệt từ các chính sách thuế quan của Mỹ.
Tháng Tư năm nay, Tổng thống Mỹ Donald Trump giáng một đòn mạnh mẽ với mức thuế 145% áp lên hàng hóa Trung Quốc, trước khi giảm xuống còn 30% nhờ thỏa thuận đình chiến thương mại vào tháng Năm. Tuy nhiên, kết quả đàm phán giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới trong thời gian vẫn không chắc chắn, khiến chuỗi cung ứng dệt may phụ thuộc vào Trung Quốc trở nên đầy rủi ro.
Các doanh nghiệp may mặc toàn cầu, vốn đã dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc trong những năm gần đây, nay càng tăng tốc hướng tới Nam Á và Đông Nam Á, những khu vực có chi phí lao động thấp và môi trường sản xuất hấp dẫn.
Các quốc gia ở Nam Á và Đông Nam Á cũng như Trung Đông vẫn giữ được lợi thế là trung tâm sản xuất hàng may mặc ngay cả sau khi Mỹ áp thuế đối ứng.
Washington đã cắt giảm thuế đối ứng từ 46% xuống 20% đối với Việt Nam và từ 29% xuống 19% đối với Pakistan. Với việc ngành may mặc chuyển hướng khỏi Trung Quốc không có dấu hiệu dừng lại, xuất khẩu bông vải của Mỹ sang các thị trường bên ngoài nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có khả năng tiếp tục tăng.
Nhà Trắng đang tìm cách ngăn chặn hàng hóa trung chuyển qua các nước thứ ba nhằm tránh các mức thuế quan cao hơn, đặc biệt là liên quan đến hàng hóa Trung Quốc.
Các công ty may mặc Trung Quốc có cơ sở sản xuất Việt Nam thỉnh thoảng nhập chỉ và vải từ từ quê nhà. Những cơ sở này có thể bị coi là sản xuất hàng trung chuyển nếu phụ thuộc quá nhiều vào nguồn cung đó.
Sự gia tăng mạnh mẽ trong lượng bông vải nhập khẩu từ Mỹ của Việt Nam cho thấy sự chuyển dịch hoạt động sản xuất các nguyên liệu này.
Bắc Kinh từ lâu tìm cách giảm sự phụ thuộc vào Mỹ đối với các sản phẩm nông nghiệp như bông vải, đậu nành, bắp để đảm bảo nguồn cung ổn định và đa dạng. Brazil là nước xuất khẩu bông vải lớn nhất sang Trung Quốc trong năm 2024, theo báo cáo của Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC). Xu hướng này có thể sẽ tiếp tục trong năm nay.
Giá bông vải kỳ hạn đang ở mức thấp, giao dịch quanh mức 0,66 đô la Mỹ/ pound (0,453kg), giảm nhẹ so với mức 0,69 đô la hồi đầu năm.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), Mỹ xuất khẩu 11,9 triệu kiện bông vải trong bảy tháng đầu năm nay, tăng 1% so với cùng kỳ năm ngoái. Lượng xuất khẩu tăng lên ở các thị trường khác giúp bù đắp cho sự sụt giảm mạnh ở Trung Quốc. USDA dự báo Mỹ sẽ xuất khẩu 12 triệu kiện bông vải trong năm tài chính hiện tại.
“Có rất nhiều bất ổn liên quan đến thuế đối ứng và khó có thể dự đoán khi nào nhu cầu đối với các sản phẩm dệt may sẽ phục hồi”, Nobuo Oshimo, giám đốc đại diện của Hiệp hội Thương nhân bông vải Nhật Bản nói.
Các bang miền nam là nơi sản xuất bông vải chủ lực của Mỹ và cũng là thành trì của đảng Cộng hòa. Nếu thuế quan gây thiệt hại cho người trồng bông ở những bang này do lượng xuất khẩu giảm hoặc giá giảm, đảng Cộng hòa của ông Trump có thể gặp bất lợi trước cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ vào tháng 11- 2026. Vì vậy, trong quá trình đàm phán thương mại, người đứng đầu Nhà Trắng có thể gây áp lực buộc các đối tác phải mua thêm bông vải và sản phẩm nông nghiệp
Hồi tháng Tám, Ấn Độ đã tạm thời dỡ bỏ thuế nhập khẩu bông vải, mở đường cho khả năng đẩy mạnh nhập mặt hàng này từ Mỹ. Động thái này sẽ hỗ trợ ngành may mặc của Ấn Độ đồng thời tạo thuận lợi cho các cuộc đàm phán thuế quan với Mỹ.
Theo Nikkei Asia
