(KTSG Online) - Thanh khoản thị trường sụt giảm trong bối cảnh dư nợ ký quỹ (margin) gia tăng khiến cơ hội đầu tư sinh lời trên thị trường chứng khoán Việt Nam giảm dần. Bối cảnh này đòi hỏi các nhà đầu tư cá nhân phải thận trọng trong ngắn hạn, giữ tỷ trọng cổ phiếu ở mức vừa phải.
- Chứng khoán Việt Nam sôi động theo diễn biến bầu cử Tổng thống Mỹ
- Chứng khoán, đô la Mỹ cùng tăng khi ứng viên Donald Trump tiến gần đến chiến thắng
Tháng 10 và 11 hàng năm là giai đoạn thị trường chứng khoán Việt Nam rơi vào vùng trũng thông tin và trải qua nhiều phiên giao dịch, với diễn biến giằng co. Riêng năm 2024, có một diễn biến mới là dư nợ margin của các công ty chứng khoán liên tục gia tăng, đạt mức đỉnh 225.000 tỉ đồng trong quí 3, dù thanh khoản sụt giảm.
Lượng vay chủ yếu đến từ nhóm doanh nghiệp và cổ đông lớn của doanh nghiệp, chủ yếu để thực hiện các nghĩa vụ nợ và lãi vay. Điều này đặt thị trường trước rủi ro suy yếu tính ổn định, nếu cổ phiếu có biến động mạnh.
Trong bối cảnh trên, câu hỏi được nhà đầu tư đặt ra là: “Giao dịch như thế nào để bảo vệ tài sản và đảm hiệu quả đầu tư vào thời điểm cuối năm?”.
Ông Bùi Văn Huy, Giám đốc chi nhánh TPHCM, Công ty chứng khoán DSC: "Giữ tỷ trọng cổ phiếu ở mức vừa phải"
Nhìn vào động lực của thị trường giá lên, thông tin trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ giúp thị trường diễn biến rất tích cực. Thế nhưng, gần thời điểm bị bầu cử, thị trường có vẻ chững lại, chờ các tín hiệu tiếp theo.
Ngoài ra, diễn biến đô la Mỹ là một yếu tố rất bất ngờ, khi nhiều người dự đoán rằng việc Fed hạ lãi suất sẽ giúp đô la Mỹ hạ nhiệt. Tuy nhiên, thực tế tỷ giá những ngày qua lại rất căng.
Nhà đầu tư cũng kỳ vọng vào đà phục hồi của nền kinh tế và thực tế là kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết cũng không hề tiêu cực trong quí 3-2024 nhưng cũng không có quá nhiều bất ngờ.
Nếu là nhà đầu tư dài hạn, tôi vẫn giữ một thái độ tương đối lạc quan về đà phục hồi và tăng trưởng nền kinh tế trong thời gian tới. Theo tôi, nhà đầu tư không cần phải quá lo lắng bởi những nhịp điều chỉnh hiện nay.
Tuy nhiên, có một vài yếu tố cần theo dõi là Thông tư 02 của Ngân hàng Nhà nước sắp hết hiệu lực, khiến giá trị nợ xấu nội bảng gia tăng. Ngoài ra, tháng 11 và 12-2024 là giai đoạn trái phiếu của nhiều doanh nghiệp bất động sản đáo hạn, với ước tính hơn hơn 76.700 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn trong quí 4-2024, tăng 99,1% so với quí 3.
Nhà đầu tư ngắn hạn thường mong đợi thị trường có "sóng" nhưng trong tháng 10 và 11, phải thận trọng và giữ tỷ trọng cổ phiếu ở mức vừa phải, chỉ nên mua vào khi thị trường được chiết khấu sâu về các vùng hỗ trợ.
Giai đoạn này, cần lưu ý việc lựa chọn nhóm cổ phiếu, ngành tiềm năng không quá khó. Chẳng hạn, tài chính - ngân hàng, bán lẻ, một số nhóm ngành sản xuất sẽ hưởng lợi theo đà phục hồi của nền kinh tế.
Tuy nhiên, điều quan trọng là cần xác định được thời điểm mua vào cổ phiếu với mức giá hợp lý nhất.
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích và nghiên cứu, Khối khách hàng cá nhân của Công ty chứng khoán Yuanta: "Cần hạ dư nợ margin về vị thế an toàn"
Rủi ro lớn nhất vẫn là tỷ giá gia tăng. So với khu vực Đông Nam Á, áp lực tỷ giá của Việt Nam cũng tăng khá mạnh sau khi ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ.
Tuy nhiên, chỉ số phản ánh sức mạnh của đô la Mỹ (USD Index) đã tiệm cận vùng đỉnh vào tháng 11-12-2023 nên có thể kỳ vọng sẽ quay đầu giảm khi gặp vùng cản trong kịch bản tích cực. Điều này giúp thị trường chứng khoán rũ bỏ lo sợ và hồi phục.
Với kịch bản tiêu cực, áp lực tỷ giá gia tăng, khối ngoại tiếp tục bán ra nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn thì chỉ số VnIndex có thể chiết khấu về vùng 1.200 điểm. Đây là kịch bản xấu nhất cho thị trường.
Trong bối cảnh đó, dòng tiền vãn không rút ra thị trường mà vẫn loay hoay luân chuyển từ nhóm vốn hóa lớn sang nhóm vừa và nhỏ để tìm kiếm cơ hội. Vì vậy, nhà đầu tư cần chú ý đến từng cổ phiếu, với câu chuyện riêng, hơn là thị trường chung.
Về chiến lược đầu tư, nhà đầu tư sở hữu danh mục, với tỷ trọng 30-45% là cổ phiếu, thì không cần bán ra, nên tiếp tục nắm giữ. Nếu xuất hiện kịch bản xấu xảy, tỷ giá phá vỡ mức 25.500 đồng/đô la Mỹ thì đợi thị trường chiết khấu thêm và mua vào nhằm hạ giá vốn. Với nhà đầu tư dùng margin, việc cần thiết lúc này là hạ dư nợ margin về vị thế an toàn.
Thị trường năm nay đánh xoay quanh 1.200-1.300 trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 10, không có yếu tố quá xấu để thủng mốc 1.200 điểm, nhưng cũng không thể vượt 1.300 điểm, vì chỉ còn hơn một tháng nữa là hết năm. Định giá bây giờ cũng đang hấp dẫn là cơ hội cho người cầm tiền.
Ông Hồ Sỹ Hòa, Giám đốc nghiên cứu và tư vấn đầu tư, Công ty chứng khoán DNSE: "Lựa chọn những doanh nghiệp có nền tảng tốt để đầu tư dài hạn"
Trong giai đoạn thị trường xuất hiện nhiều biến động ngắn hạn, nhà đầu tư nên quan sát diễn biến của thị trường. Đây là thời điểm nhạy cảm ở thị trường quốc tế, trong bối cảnh hậu bầu cử Tổng thống Mỹ, các chính sách của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách kinh tế năm 2025.
Về vĩ mô, nhiều tổ chức quốc tế nhận định, kinh tế Việt Nam trong năm 2025, cơ bản ổn định, tăng trưởng GDP đạt ở mức 6,5%, lạm phát dưới mục tiêu của Chính phủ. Do vậy, thị trường giảm cũng là thời điểm NĐT có thể xem xét lựa chọn những doanh nghiệp có nền tảng tài chính và mô hình kinh doanh ổn định/tốt để đầu tư dài hạn.
Để quản trị cho khách hàng trong giai đoạn biến động, chúng tôi hiện áp dụng hệ mô hình cho vay theo từng giao dịch (deal), giúp khách hàng cập nhật mức giá hòa vốn, thuế, phí, lãi/lỗ theo thời gian thực. Với việc quản trị theo từng deal, mọi hoạt động call margin, bán giải chấp cũng sẽ tách biệt từng deal, giúp khách hàng tránh tối đa rủi ro bị bán chéo cổ phiếu tốt trong danh mục.
Thêm vào đó, nhà đầu tư được quyền lựa chọn tỷ lệ ký quỹ và lãi suất vay cho riêng từng lệnh mua/bán (từng deal) thay vì vay toàn bộ danh mục, giúp tiết giảm chi phí lãi vay.
Ông Nguyễn Việt Khôi, nhà đầu tư: "Chú ý tới chính sách cho vay gia hạn khoản vay margin của công ty chứng khoán"
Việc nhà đầu tư sử dụng margin cho những khoản đầu tư có thời hạn khoảng 1-6 tháng là có thể, nhưng cần lưu ý đến hai yếu tố quan trọng là chính sách cho vay của công ty chứng khoán và tiềm năng tăng trưởng thật sự của mã chứng khoán.
Về chính sách cho vay, cần quan tâm đến các yếu tố như: lãi suất, thời gian gia hạn gói vay và cách áp dụng gói vay. Với yếu tố lãi suất, nhiều công ty đưa ra các mức lãi rất thấp và áp dụng chính sách miễn lãi vay trong 10 ngày. Thế nhưng, nếu nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu khoảng 3-6 tháng thì chính sách này không có nhiều ý nghĩa. Thay vào đó, chính sách lãi cố định và ở mức thấp hơn sẽ tốt hơn.
Thời hạn và điều kiện gia hạn khoản vay cũng rất quan trọng vì mỗi công ty chứng khoán sẽ có chính sách khác nhau. Tại một số công ty, 90 ngày chưa phải là thời điểm sinh lời, mà cần tới 180 ngày.
Do đó, khi mã chứng khoán có tín hiệu tăng trưởng tích cực trong năm 2025, mới là lúc nhà đầu tư chốt lời. Điều cần làm là tham khảo thông tin ở nhiều công ty khác nhau, để chọn nơi phù hợp nhất với mã chứng khoán định sử dụng margin.
Một số yếu tố khác nhà đầu tư cũng cần lưu tâm là phí sử dụng margin thấp hơn sẽ tốt hơn. Ngoài ra, nên chọn công ty áp dụng hình thức vay ký quỹ riêng biệt theo từng mã cổ phiếu thay vì vay ký quỹ theo tổng tài khoản, để tránh bị bán chéo toàn bộ danh mục khi thị trường giảm sâu.
Về việc lựa chọn mã sử dụng margin, do đây là thời điểm cuối năm 2024. Nếu sử dụng margin, nhà đầu tư nên lựa chọn những mã trong ngành có tiềm năng tăng trưởng rõ ràng như ngân hàng. Trường hợp muốn nắm giữ lâu hơn, cần chú ý thời điểm kết thúc lần gia hạn gói vay có rơi vào thời điểm doanh nghiệp có thông tin tích cực hay yếu tố thúc đẩy giá hay không. Rủi ro sẽ xảy ra khi gói vay đến hạn mà mã không tăng giá hoặc đang lỗ.
