Nobel Văn chương 2013 vinh danh "bậc thầy truyện ngắn đương đại"
Kim Dung
 |
| Nhà văn Alice Munro |
(TBKTSG Online) - Viện hàn lâm Thụy Điển ngày 10-10 chọn nhà văn nữ Canada, bà Alice Munro, làm chủ nhân của giải Nobel Văn chương 2013 với đánh giá là “bậc thầy về truyện ngắn đương đại”.
Ủy ban trao giải Nobel đánh giá nữ văn sĩ 82 tuổi như sau: “Nhiều nhà phê bình nhận định bà là Chekhov của Canada. Truyện của bà thường có bối cảnh thị trấn nhỏ, nơi cuộc đấu tranh cho sự tồn tại xã hội thường dẫn đến những mối quan hệ căng thẳng và xung đột về đạo đức. Đó là những rắc rối xuất phát từ sự khác biệt giữa các thế hệ và những va chạm trong cuộc sống. Văn chương của bà thường miêu tả các sự kiện hàng ngày và để những câu hỏi hiện sinh xuất hiện như một tia sáng lóe lên”.
Bà Munro xuất bản truyện ngắn đầu tiên The Dimensions of a Shadow năm 1950. Tuyển tập đầu tiên của bà mang tên Dance of the Happy Shades, xuất bản năm 1968, đã nhận giải văn chương danh giá Governor General's award của Canada.
Sau này, bà nổi tiếng và được biết đến thông qua các tác phẩm như Who Do You Think You Are? (1978), The Moons of Jupiter (1982), Runaway (2004), The View from Castle Rock (2006), Too Much Happiness (2009), Dear Life (2012).
Tuyển tập Hateship, Friendship, Courtship, Loveship, Marriage (2001) của bà được chuyển thể thành bộ phim tình cảm Away from Her năm 2006, do Sarah Polley đạo diễn.
Trong sự nghiệp, bà nhận được nhiều giải thưởng văn chương cao quý của Canada. Bà cũng từng thắng giải Man Booker quốc tế năm 2009. Năm 2008, tạp chí Entertainment Weekly bình chọn tuyển tập Selected Stories của bà là 1 trong 10 tác phẩm kinh điển mới từ năm 1983–2008.
Một trong những tác phẩm của bà được dịch ra tiếng Việt là Trốn chạy.
Gần đây, bà nhiều lần cho hay muốn ngưng viết và đang nghỉ hưu.
Một số thông tin về giải Nobel Văn chương từ năm 1901-2012
105 giải Nobel Văn chương được trao. Những năm không trao giải gồm: 1914, 1918, 1935, 1940, 1941, 1942 và 1943.
Chỉ 4 giải trao cho cặp đôi nhà văn. 109 cá nhân được nhận giải thưởng Văn chương.
64 là số tuổi trung bình của các nhà văn, nhà thơ nhận giải thưởng này.
42 là số tuổi nhỏ nhất của nhà văn nhận giải Nobel Văn chương. Đó là Rudyard Kipling. được trao giải năm 1907, nổi tiếng với tác phẩm Truyện rừng xanh – The jungle book.
88 là số tuổi cao nhất của người nhận giải Nobel Văn chương. Đó là nữ văn sĩ Doris Lessing, nhận giải năm 2007.
Có 12 phụ nữ từng vinh dự nhận giải Nobel Văn chương: Selma Lagerlöf (1909), Grazia Deledda (1926), Sigrid Undset (1928), Pearl Buck (1938), Gabriela Mistral (1945), Nelly Sachs (1966), Nadine Gordimer (1991), Toni Morrison (1993), Wislawa Szymborska (1996), Elfriede Jelinek (2004), Doris Lessing (2007), Herta Müller (2009).
Trong lịch sử, có 2 người từ chốn nhận giải. Năm 1958, ông Boris Pasternak lúc đầu chấp nhận giải thưởng nhưng sau đó từ chối vì tác động từ nhà nước Xô-viết. Năm 1964, Jean Paul Sartre từ chối giải thưởng.
Trong số tác phẩm của các nhà văn, nhà thơ đạt giải Nobel, có tất cả 25 ngôn ngữ, trong đó nhiều nhất là tiếng Anh với 26 tác phẩm, tiếng Pháp và tiếng Đức ngang nhau với 13 tác phẩm, kế tiếp là tiếng Tây Ban Nha với 11 tác phẩm.
