Sai lầm của ACB, Navibank và trách nhiệm của Vietinbank
Quang Chung
 |
| Toàn cảnh phiên tòa hôm nay. Ảnh: Quang Chung |
(TBKTSG Online) - Tiền của ACB và Navibank ủy thác cho nhân viên của mình gửi vào Vietinbank bị Huyền Như chiếm đoạt xuất phát từ sai lầm của ACB và Navibank nhưng Vietinbank cũng có trách nhiệm, theo nội dung phiên tòa hôm nay.
Cả ngày hôm nay, 18-12-2014, ngày thứ tư của phiên phúc thẩm vụ án Huyền Như, Hội đồng xét xử đã tập trung xét hỏi liên quan đến hành vi lừa đảo chiếm đoạt của Huyền Như đối với 718 tỉ đồng của ACB và 200 tỉ đồng của Navibank.
Những gì bị cáo và các đương sự trình bày trước tòa hôm nay cho thấy: để sử dụng hiệu quả số vốn huy động còn dư của mình, ACB và Navibank đã lách luật (luật chưa có quy định, Ngân hàng Nhà nước chưa cho phép) bằng cách ủy thác cho các nhân viên của mình gửi tiền vào Vietinbank để hưởng chênh lệch lãi suất.
Cụ thể, Navibank đã ký hợp đồng với 14 nhân viên của mình, cho họ vay 500 tỉ đồng để họ gửi vào Vietinbank – bằng 18 hợp đồng tiền gửi – với lãi suất thỏa thuận là 14%. (Ngoài ra, còn có lãi suất thỏa thuận ngoài hợp đồng từ 3-5,5%, theo lời khai của Huyền Như). Sau đó, Vietinbank và các nhân viên của Navibank đã tất toán 12 hợp đồng, với số tiền 300 tỉ đồng; số tiền 200 tỉ đồng của sáu hợp đồng còn lại đã bị Huyền Như chiếm đoạt.
Tương tự, ACB đã ủy thác cho 19 nhân viên của mình gửi vào Vietinbank 1.100 tỉ đồng và bị Huyền Như chiếm đoạt 718 tỉ đồng; số tiền còn lại Vietinbank đã trả lại cho ACB.
Vấn đề là Huyền Như đã chiếm đoạt số tiền nói trên như thế nào, chiếm đoạt của Navibank và ACB do nhân viên của hai đơn vị này quản lý hay do Vietinbank quản lý? Tại tòa, qua thẩm vấn, xét hỏi cho thấy, sau khi các nhân viên của Navibank mở tài khoản thanh toán tại Vietinbank (để thực hiện nghĩa vụ hợp đồng gửi tiền), tiền của họ đã được chuyển vào. Sau đó, để thực hiện hành vi chiếm đoạt, Huyền Như làm lệnh chi giả để rút tiền.
Tuy nhiên, khi thấy dư nợ ở Phòng giao dịch Điện Biên Phủ cao, Huyền Như không thể tiếp tục chiếm đoạt bằng cách làm lệnh chi giả, bị cáo đã làm hồ sơ giả chuyển tài khoản thanh toán của các nhân viên Navibank thành tài khoản tiết kiệm. Sau đó, lấy các sổ tiết kiệm này thế chấp ở Phòng giao dịch Đinh Tiên Hoàng (Vietinbank) để vay lại tiền, chiếm đoạt.
Trường hợp của ACB có khác đôi chút. ACB ủy thác cho 19 nhân viên của mình gửi tiền vào Vietinbank, trong đó có hai nhân viên gửi tiền vào Vietinbank chi nhánh Nhà Bè (50 tỉ), còn lại 17 nhân viên khác gửi tiền vào Vietinbank chi nhánh TPHCM (34 hợp đồng với số tiền 668 tỉ đồng).
Đối với các hồ sơ gửi tiền của nhân viên ACB vào Vietinbank chi nhánh Nhà Bè thì hồ sơ mở tài khoản của nhân viên ACB đã bị Huyền Như đánh tráo, thay bằng bộ hồ sơ khác và bộ hồ sơ giả này (do Như làm) đã được Vietinbank chấp nhận. Như vậy số tài khoản tại Vietinbank của nhân viên ACB là thật nhưng cấp cho hồ sơ giả. Do Huyền Như ký giả bộ hồ sơ này nên sau đó bị cáo Huyền Như đã dễ dàng dùng chữ ký giả của mình để chuyển số tiền này và chiếm đoạt.
Đối với 17 nhân viên ACB gửi tiền vào tài khoản ở Vietinbank chi nhánh TPHCM, theo hợp đồng ủy thác giữa ACB với các nhân viên này thì hình thức gửi là “gửi tiết kiệm”. Tuy nhiên, thực tế cho thấy các nhân viên này đã gửi vào tài khoản thanh toán tại Vietinbank.
Và, sau đó, dù họ (17 nhân viên của ACB) chưa mở tài khoản tiết kiệm tại Vietinbank nhưng họ vẫn ký lệnh chuyển tiền từ tài khoản thanh toán vào tài khoản tiết kiệm (Tại tòa đại diện của 17 nhân viên ACB không lý giải được việc làm này mà chỉ cho rằng trách nhiệm hướng dẫn khách hàng là của Vietinbank).
Nhờ sơ hở này, Huyền Như đã làm giả hồ sơ, mở tài khoản tiết kiệm giả của các nhân viên ACB và sau đó, lấy các sổ tiết kiệm này thế chấp vay tiền chiếm đoạt.
Tại tòa, ACB và Navibank, với tư cách là nguyên đơn dân sự, yêu cầu Hội đồng xét xử buộc Vietinbank phải có trách nhiệm với các khoản tiền của họ ủy thác cho nhân viên gửi tại Vietinbank và bị Huyền Như chiếm đoạt. Hai ngân hàng này cho rằng việc các nhân viên của họ mở tài khoản tại Vietinbank là hợp lệ và thực tế tiền của họ đã chuyển vào những tài khoản đó nên Vietinbank phải có trách nhiệm quản lý.
Tương tự, đại diện nhóm nhân viên ACB cũng như đại diện nhóm nhân viên Navibank cũng yêu cầu tòa buộc Vietinbank phải hoàn trả lại tiền mà Huyền Như đã chiếm đoạt cho ACB và Navibank hoặc trả lại cho họ để họ hoàn trả lại cho ngân hàng của mình.
Tuy nhiên, quá trình thẩm vấn cũng cho thấy, Vietinbank và ACB cũng như Vietinbank và Navibank không hề có bất kỳ quan hệ trực tiếp nào trong các hợp đồng gửi tiền vào Vietinbank. Do đó, Hội đồng xét xử cho rằng, ACB và Navibank không thể yêu cầu Vietinbank trả tiền cho mình mà chỉ có thể yêu cầu các nhân viên trả theo hợp đồng ủy thác; chỉ có các nhân viên của hai ngân hàng này ký hợp đồng trực tiếp với Vietinbank mới có thể yêu cầu Vietinbank trả lại tiền.
Thế nhưng, một thực tế bất hợp lý là, bản án sơ thẩm xác định ACB và Navibank là nguyên đơn dân sự chứ không phải những nhân viên của họ là nguyên đơn dân sự. Người bảo vệ lợi ích hợp pháp của ACB tại tòa cũng đã cho biết, trước khi phiên tòa sơ thẩm diễn ra, 19 nhân viên của ACB đã có đơn kiện Vietinbank để đòi tiền nhưng không được tòa chấp nhận vì cho rằng chờ vụ án Huyền Như đưa ra xét xử.
Ngày mai, 19-12-2014, phiên tòa vẫn tiếp tục.
Mời xem thêm
Tiền gửi vào ngân hàng : tài sản của ai?
Xử vụ án Huyền Như: Đừng làm vẩn đục niềm tin người gửi tiền
