Hạnh phúc đến từ đâu?
 |
| Trượt băng trên ao, hồ tự nhiên. |
(TBKTSG) - Khi tiếng pháo đã tàn và dĩa oliebollen (bánh rán hình cầu) cùng appelflappen (bánh táo nướng) đã sạch, người dân Hà Lan trở lại với cuộc sống thường nhật và một năm mới nhiều lo toan.
Kinh tế suy giảm, dự báo thất nghiệp tăng nhanh: theo Tổ chức phân tích kinh tế Hà lan (CPB) đến năm 2010 số người mất việc sẽ tăng thêm 200.000 người so với 2008. Phần lớn các nhà máy hóa chất, dầu khí, sản phẩm điện tử hiện nay đều sản xuất cầm chừng hoặc tạm nghỉ do thiếu đơn hàng.
Dù được trả lương trong thời gian này, công nhân vẫn nơm nớp lo sợ sẽ có ngày mất việc vì doanh nghiệp phá sản. Nhiều người chủ động tìm việc mới tại các doanh nghiệp có triển vọng hơn hoặc tìm cách học thêm để đổi nghề.
Tài xế xe tải và container thì chuyển sang lái xe buýt công cộng - một nghề đang thiếu người trầm trọng. Mất việc tạo nên cơ hội mới cho những người yêu thích kinh doanh: không còn do dự vì phải lựa chọn giữa một công việc ổn định và chuyện kinh doanh nhiều mạo hiểm, họ kiên quyết dấn thân.
Do năm nay giảm phát nên lương sẽ không tăng hoặc tăng khiêm tốn từ 1% đến tối đa 3%. Tiền thưởng thường dựa vào lợi nhuận của công ty nên cũng không nhiều hy vọng. Thu nhập không tăng, thêm nỗi lo mất việc khiến dân Hà Lan càng thận trọng hơn trong chi tiêu, dù đã nổi tiếng “chừng mực chuyện tiền bạc”.
Thường tháng một đến tháng ba là mùa nghỉ đông, các gia đình thường đi Thụy Sỹ hoặc Áo, nơi có nhiều rặng núi tuyết phủ để trượt tuyết. Nhưng năm nay 60% người được hỏi cho biết họ sẽ ở nhà thay vì đi chơi để tiết kiệm, nhất là các gia đình có con nhỏ.
Ngay cả các nhà hàng tại Hà Lan cũng bị giảm doanh số: ngày càng nhiều người tự nấu hay mua đồ nấu sẵn từ siêu thị về ăn. Báo chí những ngày này liên tục đăng thông tin hướng dẫn người tiêu dùng làm sao để mua nhà rẻ hơn, đầu tư cho lương hưu tốt hơn, mua bảo hiểm khôn ngoan hơn... Giá điện và khí đốt năm nay lại tăng gần 50% so với 2008 càng khiến người dân giảm xài năng lượng và chú ý hơn đến các loại sản phẩm “xanh”.
Dù bức tranh kinh tế ảm đạm nhưng những “đôi giày gỗ” (*) Hà Lan vẫn thong dong gõ bước. Vốn có cuộc sống giản dị, ít chạy theo vật chất như ở vài nước phát triển khác, dân Hà Lan coi đây là dịp tốt để tìm câu trả lời cho câu hỏi “hạnh phúc đến từ đâu?” Dường như ông trời cũng muốn giúp họ: tháng chạp năm rồi trời lạnh đến nỗi nước ao hồ đều đóng băng, nhưng lại không có mưa và gió là hai thứ Hà Lan thường không thiếu. Một cơ hội bằng vàng cho dân xứ lạnh này: trượt băng giữa thiên nhiên (không tốn tiền).
Từ ông bà già sáu bảy chục tuổi đến em bé hai ba tuổi, ai nấy đều hớn hở mặc đồ ấm, vác giày trượt ra ao hồ hoặc sông lớn ở gần nhà. Cả gia đình bốn năm người nhộn nhịp hoặc một nhóm bạn tíu tít trượt trên lớp băng trắng muốt, hơi thở tỏa ra như khói bay tản trong không trung. Mọi người cười nói hồn nhiên, không còn gợn nỗi lo cơm áo. Dù không phải là nhà kinh tế song nhìn cảnh này tôi vẫn tin tưởng ở một dự báo lạc quan hơn cho Hà Lan trong tương lai. Câu trả lời tưởng khó mà dễ, tưởng xa mà gần…
MINH LÊ (Rotterdam)
_________________________________________________________
(*) Giày đẽo từ gỗ (klompen) là vật dụng truyền thống của dân Hà lan.
